11 Μαΐου 2012

Όταν ο Σόϊμπλε μαστίγωνε τον Μπένυ


 Δύο χρόνια μετά, η επιχείρηση "διάσωση της Ελλάδας",  που ουσιαστικά σκόπευε στην προστασία του ευρώ, έχει εξελιχθεί σε μια αποτυχία που απειλεί να ξεπαστρέψει και την Ελληνική οικονομία και το κοινό νόμισμα. 

 Από ΆΡΘΡΟ της Wall Street Journal 

 Μέσα στον επόμενο μήνα, η Αθήνα πρέπει να βρει 11, 5 δισ. ευρώ από νέες περικοπές δαπανών ή να αντιμετωπίσει μια αναστολή των διεθνών δανείων τα οποία χρειάζεται για να λειτουργήσουν σχολεία και να πληρωθούν συντάξεις. Αν η Ελλάδα δεν πάρει τα λεφτά αυτά, θα πρέπει στο τέλος να τυπώσει τα δικά της...
Η ογκούμενη αναταραχή της Ελλάδας αποτελεί συνδυασμό ενός σκληρού πειράματος λιτότητας και μιας τσαπατσούλικης απόπειρας οικονομικής επανόρθωσης που έσπρωξε τη χώρα στο χείλος της κοινωνικής και πολιτικής κατάρρευσης. Η ατυχής απόπειρα διάσωσης δείχνει ότι το να επιβάλεις σκληρή λιτότητα σε ένα μεμονωμένο μέλος της ευρωζώνης όχι μόνο δεν αρκεί για να σώσει το ευρώ αλλά μπορεί και να επιδεινώσει την κρίση. Μα πάνω απ΄όλα το ελληνικό παράδειγμα αναδεικνύει τη σύγκρουση μεταξύ των σκληρών γερμανικών όρων που τίθενται ως προϋπόθεση βοήθειας σε κάποιο μέλος και των ορίων αντοχής των κοινωνιών που δέχονται αυτή τη βοήθεια. (...) 
 Η ευθύνη για την αποτυχία, λένε οι περισσότεροι από όσους ενεπλάκησαν στην προσπάθεια, έχει να κάνει με μία ελληνική πολιτική τάξη που δεν ήθελε ή δεν μπορούσε να κάνει τις μεταρρυθμίσεις, με ένα μη ρεαλιστικό πρόγραμμα που προϋπέθετε ως σίγουρη την ανάκαμψη παρά τη δρακόντεια λιτότητα και με τη διογκούμενη έλλειψης εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και των πιστωτών της. «Επρόκειτο περί αδύνατης αποστολής» λέει ο Γιώργος Παπανδρέου, ο άτυχος Ελληνας πρωθυπουργός που διαπραγματεύθηκε το αρχικό σχέδιο διάσωσης για να ανατραπεί ο ίδιος αργότερα, ύστερα από ενδοκομματική στάση, το περασμένο Φθινόπωρο. 

"Πρέπει να πονάει"... 

Ο κ. Παπανδρέου λέει πως όταν ζήτησε, το 2010, από την Αγκελα Μέρκελ ευνοϊκότερους όρους έλαβε την απάντηση ότι το πρόγραμμα διάσωσης 'πρέπει να πονάει'... «Θέλουμε να είμαστε σίγουροι πως κανείς άλλος δεν θα θελήσει κάτι παρόμοιο» του είπε η Μέρκελ. Οταν ΔΝΤ και Ευρωπαϊκή Ενωση ένωσαν τις δυνάμεις τους, τον Μάιο του 2010 για να δώσουν το δάνειο των 110 δισ. ευρώ (...) το Ταμείο επιχειρηματολόγησε υπέρ του να δοθεί προτεραιότητα στις διαρθρωτικές αλλαγές και οι περικοπές δαπανών να γίνουν σταδιακά ώστε να προστατευθεί η οικονομία.

 Γερμανικό... ΌΧΙ... 

Η Γερμανία απάντησε «όχι». Οι διαρθρωτικές περικοπές θα έπρεπε να λάβουν χώρα ταυτόχρονα με τη δρακόντεια λιτότητα. Το χρονοδιάγραμμα δεν ήταν ρεαλιστικό. Οι περικοπές δαπανών και η αύξηση των φόρων ώθησαν την οικονομία σε τόσο βαθιά λιτότητα που το έλλειμμα κόλλησε στο 10% του ΑΕΠ. Εξ αρχής, το τεράστιο ελληνικό χρέος υπονόμευε τις πιθανότητες επιτυχίας. Η εταιρία Lazard Ltd, οικονομικός σύμβουλος του κ. Παπανδρέου, τον ενημέρωνε ότι το ομολογιακό χρέος δεν ήταν βιώσιμο και απαιτούσε αναδιάρθρωση. Ο τότε επικεφαλής του ΔΝΤ, Dominique Strauss-Kahn, ήταν ανοιχτός σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Οχι όμως και η Ευρώπη. Γαλλία και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φοβήθηκαν ότι μια ελληνική χρεοκοπία, ακόμη και μέσα από μια συμφωνημένη αναδιάρθρωση του χρέους, θα υπονόμευε την εμπιστοσύνη (των αγορών) στα αξιόχρεα άλλων μελών της ευρωζώνης. Η δε Γερμανία θεωρούσε ότι μια άφεση αμαρτιών για το χρέος θα χαλάρωνε την πίεση προς την Αθήνα να προχωρήσει σε περισσότερες αλλαγές.

 Ειρωνείες 

«Και γω θα ήθελα να κόψω το χρέος μου στο μισό» είπε η κυρία Μέρκελ στον Γιώργο Παπανδρέου κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης στη γερμανική Καγκελαρία, σύμφωνα με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Παρά τις ελληνικές ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα του σχεδίου, οι προσπάθειές της Ελλάδας ξεκίνησαν μ΄ ορμή. Οι δημοσκοπήσεις κατέγραφαν ισχυρή στήριξη της κοινής γνώμης για περιορισμό της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής αλλά και για συντριβή των προνομίων που είχαν επί χρόνια διάφορες ομάδες συμφερόντων: Δικηγόροι, οδηγοί ταξί, σιδηροδρομικοί και διάφορες άλλες ομάδες εργαζομένων που απολάμβαναν προστασία από τον ανταγωνισμό ή ειδικά φορολογικά καθεστώτα ή συνταξιοδοτικά προνόμια, δημιουργώντας έτσι καρτέλ και σπατάλες. 

 Το outsider

 Ο κ. Παπακωνσταντίνου ήταν ολοένα και πιο απομονωμένος στο υπουργικό συμβούλιο. Ο βρετανοσπουδαγμένος οικονομολόγος ήταν outsider στην ελληνική πολιτική σκηνή. Δεν μπορούσε να πείσει τους άλλους υπουργούς να κλείσουν ζημιογόνες κρατικές επιχειρήσεις και άχρηστα στρατόπεδα ή να περικόψει χιλιάδες θέσεις στο δημόσιο, θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν σε αντάλλαγμα ψήφων». «Κάνουν ότι μας πληρώνουν κάνουμε ότι δουλεύουμε» (...) Οι δημόσιοι υπάλληλοι αντιμετωπίζοντας τις περικοπές κήρυξαν απεργίες, ακόμη και στο Υπουργείο Οικονομικών. Ηταν μία περίπτωση 'αυτοί κάνουν ότι μας πληρώνουν και μεις κάνουμε ότι δουλεύουμε', εξηγεί ένας υπουργός... 

Ο... εύγλωττος  

Τον Ιούνιο του 2011, ο κ. Παπανδρέου αντικατέστησε τον υπουργό Οικονομικών του με τον μεγαλύτερο αντίπαλο του ιδίου, Ευάγγελο Βενιζέλο. Ο κ. Βενιζέλος που περιγράφεται ως ένας από τους πιο εύγλωττους Ελληνες ρήτορες, από την αρχαιότητα και μετά (sic) ανέλαβε διστακτικά τη δουλειά του υπουργού Οικονομικών φοβούμενος ότι τα αντιδημοφιλή καθήκοντά του θα κατέστρεφαν τις πολιτικές του φιλοδοξίες. Πολλοί Ελληνες ήλπισαν ότι ο κ. Βενιζέλος θα αποδεικύετο σκληρός διαπραγματευτής με την Ευρώπη και το ΔΝΤ.
 Η πρώτη «έξοδος» του κ. Βενιζέλου έλαβε χώρα σε μία συνάντηση υπουργών οικονομικών στο Λουξεμβούργο. Η μακρά του αγόρευση έστειλε όλα τα κακά μηνύματα. Είπε προς τους συναδέλφους του ότι θα έπρεπε να χαλαρώσουν τους στόχους λιτότητας που είχαν επιβληθεί στην Ελλάδα, επικαλούμενος τις αυξανόμενες πολιτικές δυσκολίες. Χαρακτήρισε μη ρεαλιστικούς τους στόχους των ιδιωτικοποιήσεων και κατηγόρησε το κοινοτικό νομικό πλαίσιο ότι καθιστά περίπλοκη την πώληση περιουσιακών στοιχείων. Η Ευρώπη δεν είχε άλλο δρόμο παρά να δανείσει περισσότερα χρήματα στην Ελλάδα αφού μια ελληνική χρεοκοπία θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την ευρωζώνη. «Η ελληνική κρίση είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα», είπε... 

 Νυχτερινό... μαστίγωμα 

Οι λοιποί υπουργοί αντέδρασαν με οργή. Στα αυτιά τους όλα αυτά ήχησαν ως μία απόπειρα να αποφευχθούν σκληρές αποφάσεις με ταυτόχρονο εκβιασμό των πιστωτών. Μαστίγωναν τον κ. Βενιζέλο ως τις 2.00 τα ξημερώματα, λέγοντας ότι η Ελλάδα έπρεπε να ανακτήσει την αξιοπιστία της προτού λάβει μεγαλύτερη βοήθεια. Και αντί να αποδεσμεύσουν την προγραμματισμένη δόση του δανείου, οι ευρωπαίοι υπουργοί την έβαλαν στον πάγο εωσότου η Αθήνα βάλει μπρος περισσότερη λιτότητα. Καθώς η συνάντηση τελείωνε, ο «μελανιασμένος» κ. Βενιζέλος προσπάθησε να σιγουρέψει τα λεφτά ώστε να μπορεί να θριαμβολογήσει στο εσωτερικό. «Είμαι εδώ για πρώτη φορά» τούς είπε απολογητικά, σύμφωνα με ανθρώπους που τον άκουσαν, «και θα έστελνε κακό μήνυμα εάν η δόση δεν εκταμιευόταν». Ο εξίσου εύσωμος Jan Kees de Jager, (Γιαν Κες ντε Γιάκγκερ), ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών, ξέσπασε με οργή.

 Η "σφήνα" Σαμαρά... 

Οι Ευρωπαίοι ήξεραν ότι ένα μέρος του προβλήματος της ελληνικής κυβέρνησης, ήταν ότι ο κ. Σαμαράς είχε επιτεθεί στα μέτρα λιτότητας και το κόμμα του ξεπερνούσε το ΠΑΣΟΚ στις δημοσκοπήσεις. Η κυρία Μέρκελ και άλλοι επικεφαλής συντηρητικών ευρωπαϊκών κομμάτων κάλεσαν τον κ. Σαμαρά στις Βρυξέλλες στις 23 Ιουνίου. Επί τρεις ώρες τον πίεζαν να στηρίξει το πρόγραμμα. Ο κ. Σαμαράς τους είπε ότι το πρόγραμμα θα αποτύχει. «Και τότε θα χρειαστεί ένα δεύτερο σχέδιο, το οποίο θα είμαι εγώ αυτός που θα το εκτελέσει» πρόσθεσε. Η κυρία Μέρκελ τον ρώτησε τί προτείνει. Της είπε ότι συμφωνεί με τον περιορισμό του ελλείμματος, αλλά ότι ήθελε να το πετύχει μέσω της μείωσης των φόρων για να αναζωογονήσει την οικονομία. Μία μείωση των φόρων θα μπορούσε να δημιουργήσει μεγαλύτερη απόκλιση στο έλλειμμα, παρατήρησαν οι άλλοι ευρωπαίοι ηγέτες. Μόνο ο Βίκτορ Ορμπάν, ο Ούγγρος πρωθυπουργός συμφώνησε. «Κάποιοι κατάλαβαν ότι έχουμε δίκιο», είπε ο κ. Σαμαράς στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση.

 "Μπουχτήσαμε"... 

Ο κ. Βενιζέλος προσπάθησε καί τον Σεπτέμβριο να πετύχει χαλάρωση των όρων διάσωσης. Σε ολονύκτιες συνομιλίες στο υπουργείο Οικονομικών, οι επιθεωρητές της τρόικας τον πίεζαν να απολύσει δημοσίους υπαλλήλους και να κλείσει ζημιογόνους κρατικούς οργανισμούς. Ο κ. Βενιζέλος ηρνείτο: «Δεν θέλω να μπω σε τεχνική συζήτηση μαζί σας. Το θέμα είναι πολιτικό», είπε σύμφωνα με ανθρώπους που παρίσταντο. Οι επιθεωρητές του είπαν ότι δεν μπορούσαν να τού προσφέρουν καμία πολιτική κάλυψη και έφυγαν από την Αθήνα χωρίς να εισηγηθούν εκταμίευση της επόμενης δόσης του δανείου. Ο υπουργός οικονομικών είχε λιγότερο από 1 δισ. ευρώ στα ταμεία του. Ο μηνιαίος λογαριασμός για μισθούς και συντάξεις ήταν περίπου 4 φορές μεγαλύτερος. Η ελληνική κυβέρνηση απέφευγε την χρεοκοπία απλώς επειδή δεν πλήρωνε τους προμηθευτές της: μπουχτίσαμε με τους Ελληνες...

 Ένα ποτό με τον Σόϊμπλε 

Ο κ. Βενιζέλος ήταν αναγκασμένος να απευθυνθεί ξανά στους ευρωπαίους υπουργούς οικονομικών που συναντώντο στο Βρότσλαβ της Πολωνίας στα μέσα Σεπτεμβρίου. Το βράδυ προ της συνάντησης ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε τα είπε με τον κ. Βενιζέλο στο μπαρ του ξενοδοχείου και του κατέστησε σαφές πίνοντας οι δυο τους από ένα ποτήρι κομψό κρασί ότι η Ελλάδα είχε αρχίσει να χάνει την υπομονή της με την Ελλάδα. «Αν θέλετε να παραμείνετε, πρέπει να δράσετε», είπε ο κ. Σόιμπλε. «Η Ελλάδα θέλει να μείνει», απάντησε ο κ. Βενιζέλος. Ο κ. Βενιζέλος γινόταν πιο συνεργάσιμος, έλεγαν ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Ομως το ελληνικό πρόγραμμα είχε για τα καλά εκτροχιαστεί. Η κυβέρνηση είχε κάνει λίγα πράγματα από τη μακρά λίστα των υποσχέσεων που είχε δώσει: για μείωση της γραφειοκρατίας, αύξηση του ανταγωνισμού, προσέλκυση επενδύσεων. Τον Οκτώβριο, το ΔΝΤ, τώρα πια υπό την πιο αυστηρή ηγεσία της πρώην υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας, Κριστίν Λαγκάρντ, ανάγκαζε την Ευρώπη να παραδεχθεί την πραγματικότητα: Τα νούμερα δεν έβγαιναν. Και αυτό ανάγκασε τους ευρωπαίους ηγέτες να χαρίσουν στην Αθήνα μια ανακούφιση από το χρέος. 

 Το "δημοψήφισμα" 

Η Σύνοδος Κορυφής της 26ης Οκτωβρίου οδήγησε τελικά σε ένα κούρεμα ύψους 53% του διακρατούμενου σε ομόλογα ελληνικού χρέους, συνοδευμένου από επιπλέον δάνεια. (...) Η κυρία Μέρκελ και άλλοι ηγέτες της ευρωζώνης σκέφτηκαν ότι το κούρεμα και η νέα δανειακή σύμβαση είχαν διευθετήσει το ελληνικό πρόβλημα. Ομως η κυβέρνηση των Αθηνών διαλυόταν. Εν μέσω κοινωνικής αναταραχής και ισχνής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, ο κ. Παπανδρέου πρότεινε δημοψήφισμα για το νέο σχέδιο διάσωσης. Το τελεσίγραφο Εξοργισμένοι από την ελληνική μη προβλεψιμότητα, Μέρκελ και Σαρκοζί είπαν στις Κάννες προς τον Ελληνα πρωθυπουργό, στις 2 Νοεμβρίου, ότι το δημοψήφισμα έπρεπε να καθιστά σαφές το δίλημμα στους Ελληνες: Εφαρμόζετε το πρόγραμμα διάσωσης ή φεύγετε από το ευρώ. Εκείνος συμφώνησε. 

 Την ώρα του ύπνου 

Στο αεροπλάνο της επιστροφής, εκείνο το βράδυ, ο κ. Παπανδρέου είπε ότι χρειαζόταν λίγον ύπνο, κι έγειρε στο πλάι. Ο κ. Βενιζέλος έμεινε ξύπνιος. Εβγαλε ένα κομμάτι χαρτί και έγραψε στα γρήγορα μία ανακοίνωση καταγγέλλοντας το δημοψήφισμα: «Η θέση της Ελλάδας στην ευρωζώνη είναι μια ιστορική κατάκτηση...η οποία δεν μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω», έγραψε. Αμέσως μόλις προσγειώθηκαν στην Αθήνα, διένειμε τη δήλωση χωρίς να ενημερώσει τον κ. Παπανδρέου. Βουλευτές προσκείμενοι στον κ. Βενιζέλο αντιτέθηκαν στον κ. Παπανδρέου. Το δημοψήφισμά του και η πλειοψηφία του ήταν ιστορία. Παραιτήθηκε μέρες αργότερα. Οι ηγέτες της ευρωζώνης μιλούσαν, ανοιχτά πια, για έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, κάτι που σόκαρε τη χώρα. Η ιδιωτική κατανάλωση σχεδόν ισοπεδώθηκε. Οι καταθέτες σχημάτισαν ουρές στις τράπεζες για να σηκώσουν τα λεφτά τους.

 Το "σοκ" του Σαμαρά 

Ο κ. Σαμαράς υπέστη κι αυτός σοκ. Ύστερα από μήνες καταγγελλίας του προγράμματος, συναίνεσε σε μια συνεργασία υποστηρίζοντας το. Οι κ.κ. Βενιζέλος και Σαμαράς έγιναν απρόθυμοι εταίροι στηρίζοντας για νέο πρωθυπουργό τον πρώην κεντρικό τραπεζίτη Λουκά Παπαδήμο. Ομως ο κ. Παπαδήμος, ένας μετριοπαθής πρώην κεντρικός τραπεζίτης, δεν είχε την πολιτική επιρροή να σπρώξει την «επισκευή» της ελληνικής οικονομίας και του κράτους, μέσα σε ένα απρόθυμο κοινοβούλιο. Οι μεταρρυθμίσεις, αντιθέτως, πάγωσαν έως τις εκλογές του Μαϊου. Ηταν ο κ. Σαμαράς που επέμεινε στο να διεξαχθούν νωρίς αυτές οι εκλογές. Απέρριψε τις εκκλήσεις του ΠΑΣΟΚ να αφήσει τον κ. Παπαδήμο να κυβερνήσει έως το τέλος της θητείας της Βουλής το 2013. Ηταν σίγουρος ότι η Νέα Δημοκρατία θα νικούσε. Οι σύμβουλοί του δεν πίστευαν τις δημοσκοπήσεις που έδειχναν κατάρρευση της εμπιστοσύνης για αμφότερα τα μεγάλα κόμματα και αυξημένες ψήφους για Κομμουνιστές, νεοΝαζί και άλλους ακραίες ομάδες. Στις 6 Μαϊου, η απίσχνανση Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ ήταν ακόμη χειρότερη αυτής που προμήνυαν τα γκάλοπ. Τώρα οι Ελληνες κατηγορούν τα δύο κατεστημένα κόμματα ότι ενέπλεξαν την Ελλάδα στην κρίση χρέους...

27 Απριλίου 2012

Ας τους στείλουμε στο διάβολο...



Λύσσαξαν! Προκειμένου να συντηρήσουν τη μιζέρια του πλούτου τους, ακροβολίζουν τους πολιτικά νεκρούς υπαλλήλους τους και τους επικοινωνιακούς σταυροφόρους τους. Να εκβιάζουν την ψήφο μας: «Διαφορετικά σας περιμένει η πτώση στην κόλαση της δραχμής»!!! Έ, λοιπόν, ας στείλουμε στο διάβολο τα επιχρυσωμένα ζόμπι της άρχουσας 
τάξης κι ας πέσουμε: 
*«Έτσι ή πτώση μας θα γίνει μεγαλόπρεπη και ο θάνατός μας θα πάρει μια μορφή περήφανης διαμαρτυρίας. Γιατί όχι; Φτάνουν πια οι θρήνοι, φτάνουν οι κοπετοί κι οι ποιητικές ελεγείες, οι βιογραφίες και τα ιστορικά βιβλία. οι βιβλιοθήκες και τα μουσεία. Στο διάβολο! Αφήστε τούς νεκρούς να καταβροχθίσουν τούς νεκρούς, κι εμείς, όλοι εμείς οι ζωντανοί, ας ξεχυθούμε μ' ένα τελευταίο χορό στα χείλια του κρατήρα, ας χορέψουμε γύρω απ' αυτόν τον τελευταίο μας χορό, το χορό της στερνής αγωνίας μας. Τι χορός!»…

 *Xένρυ Μίλλερ, Τροπικός του Καρκίνου


 Ο Χένρυ Μίλλερ και η Αναίς Νίν

24 Απριλίου 2012

Έρχονται οι... σοσιαλδημοκράτες...



Μα την αλήθεια και εις το όνομα της τραυματικής ΠΑΣΟΚ - εμπειρίας που, ως λαός - πειραματόζωο, βιώνουμε τα τελευταία χρόνια: υπάρχουν άραγε ακόμα Έλληνες, τόσο αφελείς ή και τόσο ηλίθιοι που θα ψηφίσουν τον Ευάγγελο Βενιζέλο με ιδεολογικά κριτήρια; Ως τον σοσιαλιστή, να πούμε, υποψήφιο πρωθυπουργό της χώρας; Τον Φώτη Κουβέλη ίσως;

Για να δούμε: θα συμφωνήσετε, φαντάζομαι, ότι ζούμε σε ένα διεθνές περιβάλλον περισσότερο παρά ποτέ οικονομικό στο οποίο ο καπιταλισμός θεωρείται ως ο αδιαμφισβήτητος μονόδρομος και ότι το μόνο δίλημμα, πλέον, έχει να κάνει με την καπιταλιστική ποιότητα: Πλήρης ηγεμονία των αγορών με αυτορύθμιση ή πολιτικός έλεγχος με στόχο την διάσωση του κοινωνικού κράτους; 

Μέχρι χθες, το δίλημμα αυτό, μεταφερόμενο στην εφαρμοσμένη πολιτική οδηγούσε σε δύο καταναγκαστικές επιλογές: νεοφιλελευθερισμός ή σοσιαλδημοκρατία. Και για τον «κόσμο» (τις κοινωνίες των πολιτών, τους «εργαζομένους», τους λαούς) η απάντηση ήταν «σοσιαλδημοκρατία». Ήταν απάντηση ενστικτώδης, επιλογή αναγκαστική, που διάλεγε το μη χείρον ως βέλτιστον: Αφού ο καπιταλισμός είναι μονόδρομος, αφού ο ριζοσπαστικός σοσιαλισμός δεν χωράει στο διεθνές περιβάλλον, ας πάρουμε σοσιαλδημοκρατία, μήπως διασώσουμε αυτό το έρημο το «κοινωνικό κράτος»... 

Κάπως έτσι λειτούργησαν την περασμένη εικοσαετία οι κοινωνίες των Ευρωπαίων πολιτών και... πήραν σοσιαλδημοκρατία: με τις «σοσιαλδημοκρατικές» κυβερνήσεις (τις κυβερνήσεις των Ζοσπέν, Σρέντερ, Σημίτη κ.α.) να λειτουργούν περισσότερο ως τριτεγγυήτριες των συμφερόντων των «αγορών» παρά ως εγγυήτριες του κοινωνικού κράτους. Διευκολύνοντας την ανάπτυξη του τερατώδους καπιταλισμού πού βιώνουμε σήμερα, με την ακραία ασυδοσία της αγοράς και τη δικτατορία των χρηματαγορών. Και τις διάδοχές τους κυβερνήσεις, αυτές των Γιωργάκη Παπανδρέου, Ζοζέ Σόκρατες, Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο κ.α., να εκφυλίζονται οριστικά, μεταλλασσόμενες σε νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις με σοσιαλιστικά ψευδώνυμα, πανομοιότυπες με τις κυβερνήσεις της ευρωπαϊκής Δεξιάς…

Ωστόσο, παρ’ όλο που εν μέσω κρίσης η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία αποκαλύφθηκε ως το απόλυτο πολιτικό ψευδώνυμο του νεοφιλελευθερισμού, επιχειρεί και σήμερα το βρώμικο παιγνίδι της ιδεολογικής παραπλάνησης των ζαλισμένων απ’ την ανεργία, την φτώχεια και την πολιτική κούραση Ευρωπαίων. Χθες, εις το όνομα του Φρανσουά Ολλάντ στη Γαλλία, αύριο, εις το όνομα του Ζίγκμαρ Γκάμπριελ (του SPD) στη Γερμανία. Σήμερα εις το όνομα του Ευάγγελου Βενιζέλου και, δυστυχώς, του πρώην… δικού μας Φώτη Κουβέλη στην Ελλάδα. Στα τραγικά καθ' ημάς...

Νίκος Τσαγκρής, 24/4/2012

17 Απριλίου 2012

Ο Μητροπάνος της ψυχής μας...

Ο Δημήτρης Μητροπάνος ανέβαινε στο πάλκο, έκλεινε τα μάτια για να βρει την ψυχή του κι όταν την έβρισκε το τραγούδι κυλούσε απ' τα χείλη του σαν γάργαρο νερό μέσα απ' το δύσβατο φαράγγι των ελληνικών παθών. Ήταν ο Έλληνας "τραγουδιστής της ψυχής" και έτσι τον συνέστηνα στους φίλους μου, απ' το 1966 που τον άκουσα πρώτη φορά στη μπουάτ "Ταβάνια΄" της Πλάκας μέχρι σήμερα. Όταν έμαθα πως πέθανε βυθίστηκα για λίγο σε μια ανείπωτη λύπη, ένα μικρό - πικρό κλάμα. Λες και πέθανε ο αδερφός μου.... 
 N. T.

6 Απριλίου 2012

Ο Άκης Πάνου για τον Άκη Πάνου


Άκης Πάνου - Νίκος Τσαγκρής στις φυλακές Κομοτηνής 

Όταν, μετά τον φόνο, ο Άκης Πάνου μεταφέρθηκε στις φυλακές Κομοτηνής, με πήρε στο τηλέφωνο. Νίκο θέλω να έρθεις να στα πω, θέλω να τα γράψεις εσύ, μου είπε. Συμφωνήσαμε μάλιστα, να κάνει εκείνος τις ενέργειες για την άδεια από το υπουργείο Δικαιοσύνης, προκειμένου να μπω μέσα να πάρω τη συνέντευξη.
Δεν πέρασαν παρά τέσσερις – πέντε ημέρες και έφτασε στην εφημερίδα η άδεια εισόδου μου στις φυλακές Κομοτηνής μαζί με ένα χειρόγραφο σημείωμα του υπουργού. Ήταν ο Βαγγέλης Γιαννόπουλος τότε: «Να δώσεις τους χαιρετισμούς μου στον Άκη Πάνου»…
Μιλούσαμε δύο ολόκληρες μέρες, ο διευθυντής των φυλακών μας είχε παραχωρήσει το γραφείο του, γέμισα έξι – επτά κασέτες των 90 λεπτών: η συνέντευξη για τον φόνο με τα πριν και τα μετά, μια συνοπτική βιογραφία,πολλές λεπτομέρειες για τις σχέσεις του με τις εταιρίες δίσκων και κριτικές αξιολογήσεις σπουδαίων δημιουργών του ελληνικού τραγουδιού και ορισμένων εκ' των τραγουδιστών που συνεργάστηκε... Μέρος αυτού του "υλικού'' δημοσιεύτηκε σε μια σειρά συνεντεύξεων στο ΕΘΝΟΣ και στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής. Ένα άλλο μέρος παραμένει ανέκδοτο...
Απ’ αυτό το ανέκδοτο μέρος της συνέντευξης αποσπώ και δημοσιεύω σήμερα ένα ένα εξομολογητικό κομματάκι στη μνήμη του (Ο Άκης Πάνου πέθανε σαν σήμερα, το 2000)


Αισθάνομαι ηλίθιος...

«Είμαι ο άνθρωπος που αγάπησε τους ανθρώπους τόσο πολύ, που έφτασε στο σημείο να μην κρατήσει ίχνος αγάπης για τον εαυτό του. Αισθάνομαι ηλίθιος. Και σημασία έχει ότι αισθάνομαι ηλίθιος και δεν μπορώ να αλλάξω.
Ο πατέρας μου είχε πει ότι υπάρχουν δύο τρόποι για να ζει ο άνθρωπος. Ο ένας τρόπος είναι να πει ότι όλοι είναι μπαγλαμάδες και μπαγάσηδες, ότι όλοι είναι βρώμικοι κι αν είναι κανένας καλός θα τονε δω. Ή να πεις ότι όλοι είναι καλοί, κι αν είναι κανένας κακός θα τονε δω. Αν πεις ότι όλοι είναι βρώμικοι, θα πρέπει να γίνεις πονηρός, ν' ανακαλύψεις μέσα στους βρώμικους τον καλό. Αλλά θα βλέπεις όλο τον κόσμο βρώμικο, θα είσαι δυστυχισμένος. Βέβαια, δεν κινδυνεύεις να σε πιάσουν κορόιδο γιατί, σαν βρώμικος που είσαι θα τους φέρεις τους άλλους καπάκι, αλλά δεν είναι ζωή αυτή. Ο άλλος τρόπος είναι να πεις ότι όλοι είναι καλοί, κι αν είναι κανένας μπαγάσας θα τονε δω. Εκεί πέρα θα πρέπει ν' αναπτύξεις την εξυπνάδα σου πια. Φεύγεις από το στάδιο της πονηρίας. Μόνο που εκεί πέρα θα πάθεις ζημιές. Γιατί, άμα βλέπεις καλό τον κόσμο, μέχρι να πάρεις χαμπάρι ότι ο άλλος είναι μπαγάσας, την έχει κάνει. Εγώ, λοιπόν, πορεύτηκα μ' αυτό το δεύτερο τρόπο και την πάτησα. Λάθος. Αλλά λάθος που δεν μπορώ να το κόψω…»

© Νίκος Τσαγκρής Αθήνα 1998 (απαγορεύεται η αναδημοσίευση δίχως την άδεια του συγγραφέα)

5 Απριλίου 2012

Συγγραφείς στο...ψυγείο...

                                Ο εκδότης Γκαστόν Γκαλιμάρ με την Μαργκαριτ Ντυράς


Στην κηδεία του Γιάννη* συνάντησα έναν φίλο, γνωστό και επιτυχημένο συγγραφέα, που είχα χρόνια να τον δω..
"Τι φτιάχνεις τώρα», τον ρώτησα. "Το έχω έτοιμο το βιβλίο αλλά δυσκολεύομαι να το βγάλω", μου απάντησε…
Απόρησα. «Καλά, εσύ στον «Θ» δεν είσαι τόσα χρόνια; Τί έγινε και δυσκολεύεσαι;», του λέω. Μου απάντησε πως ο μεγαλόσχημος εκδότης του έχει, κι αυτός, «παγώσει» τις εκδόσεις. Ακόμα και τους πιο «εμπορικούς» συγγραφείς του. Και ότι μόνο όσους πληρώνουν τα βιβλία τους εκδίδει: «έτσι δουλεύουν οι περισσότεροι πια», συνέχισε. «Το κακό είναι ότι αφθονούν τα ψώνια που πληρώνουν για να βγάλουν τα βιβλία τους και χαλάνε την πιάτσα», πρόσθεσε
«Φίλε», του είπα, «σ’ ευχαριστώ, μου έλυσες την απορία: δεν μπορούσα να καταλάβω πώς, μέσα σ’ αυτή την κρίση, δέχομαι τόσες πολλές προσκλήσεις για παρουσιάσεις βιβλίων. Μου έδωσες και… κατάλαβα»…
Ο φίλος μου με κοίταξε με εκείνο το γεμάτο πικρή κατανόηση χαμόγελο που θυμόμουν απ’ τα παλιά: «Δύσκολοι καιροί για μυθιστορήματα φίλε. Η αλήθεια των καιρών μας είναι πικρή»… 
* στην κηδεία του Γιάννη Μπανιά

23 Μαρτίου 2012

Τότε που πηγαίναμε στην παρέλαση


Μάρτης του 1960, 24 του μηνός, παραμονή της 25ης. Του Ευαγγελισμού, όπως λέγαμε τότε. Ετοιμασίες για την παρέλαση. Οι οδηγίες απ' το σχολείο είναι σαφείς: Τα αγόρια βαθύ μπλε κοντό παντελονάκι και άσπρο πουκάμισο με μακριά μανίκια. Από πάνω ένα επίσης μπλε γελεκάκι. Τα κορίτσια μπλε πλισέ φούστα και γαλάζιο πουκάμισο.

Απ' το πρωί στο σπίτι, χαμός. Να ανάψει η φωτιά, με ξύλα, να μπει η πυροστιά και πάνω της το μικρό μπακιρένιο καζανάκι. Να ζεσταθεί το νερό, να πέσουν οι βαφές, η σκούρα μπλε σκόνη. Ύστερα μπαίνει μέσα το λευκό κοντό παντελονάκι, η κιτρίνη πλισέ φουστίτσα και βγαίνουν μπλε. Σιδέρωμα και πρόβα. Μένει το πουκάμισο. Του πατέρα φυσικά. Λίγο στένεμα και εντάξει, έτοιμη η στολή για την παρέλαση. Το μπλε γελεκάκι. με τα λευκά φιλντισένια κουμπιά είχε ραφτεί από πριν, ειδική παραγγελία στη μοδίστρα της γειτονιάς...

Θυμάμαι με νοσταλγία την αγωνία της παραμονής. Οι ατέλειωτες ώρες προσδοκίας. καθώς παρακολουθούσα τις ετοιμασίες για τη μεγάλη εθνική γιορτή, την επέτειο της Επανάστασης του 1821. Όμως οι πιο καλές θα έρχονταν ανήμερα: πρωινό ξύπνημα, πλύσιμο για να 'μαστε καθαροί, κι ύστερα με περηφάνια φοράγαμε τα ρούχα της παρέλασης. Καμαρώνοντας περνούσαμε παρέες, αγόρια και κορίτσια, απ' τα σοκάκια της πόλης, φτάναμε στην κεντρική πλατεία. Εκεί, μέχρι να μπούμε σε παράταξη - χωριστά εμείς του Δημοτικού, χωριστά του Γυμνασίου - στηνόταν ένα πανηγύρι, πολύχρωμο, με τους φουστανελάδες, τις «Αμαλίες», τους σημαιοφόρους, με φωνές, γέλια, μικροκαβγάδες και τσαλιμάκια, μέχρι να τελειώσει η δοξολογία, ν’ αρχίσει η παρέλαση στους κεντρικούς δρόμους, να μας καμαρώσει ο κόσμος, να χειροκροτήσει τα παιδιά του, τους... απογόνους του Κολοκοτρώνη, του Ρήγα Φεραίου ,του Καραϊσκάκη, του Αθανάσιου Διάκου. Ο Μακρυγιάννης, ξέρετε, ήταν… εξόριστος ακόμα, τότε...

Όμως η κορυφαία πράξη της ημέρας, η πιο γλυκιά στιγμή της επετείου, ήταν τελείως άσχετη με ηρωισμούς και παλιγγενεσίες. Ήταν το πρώτο παγωτό του χρόνου, που απαραιτήτως έπρεπε να φάμε λίγο πριν την παρέλαση. Χρωματιστό και παγωμένο έβγαινε σαν ιεροτελεστία μέσα από το άσπρο καροτσάκι των παγωτατζήδων κι έλιωνε αργά και απολαυστικά στα παιδικά μας στόματα. Ήταν αρχές δεκαετίας τον '60 τότε κι, ο ήλιος, βλέπετε, έκαιγε το Μάρτη...

Χρονογράφημα δημοσιευμένο στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ (Από τη συλλογή χρονογραφημάτων του Νίκου Τσαγκρή "Εγώ, εμείε, αυτοί είμαστε". Εκδόσεις Καστανιώτης)

Κάτι παράσιτα μας κάθησαν στο σβέρκο



Δεν λέω, είμαστε κι εμείς οι δημοσιογράφοι, κι, άλλων πολλών λειτουργημάτων οι... ταγοί, μα αυτοί που άνετα τελείως μεταμορφώνονται συχνότερα σε γνήσια παράσιτα είναι οι πολιτικοί.
Μας τάζουνε λαγούς με πετραχήλια, μέχρι να τους προσφέρουμε το «σχήμα», κι, όταν το εξασφαλίσουν υπό μορφήν είτε βουλευτικής έδρας είτε υπουργείου, τότε μας κάθονται στο σβέρκο κι αρχίζουν να απομυζούν ζωή απ' τη ζωή μας. Και τους πληρώνουμε οι βλάκες κι από πάνω.
Αυτά σκεφτόμουν προχθές βράδυ, καθώς ένας σωρός από παράσιτα του είδους κατέκλυσαν τις τηλεοπτικές οθόνες, ψάχνοντας αδηφάγα την «τροφή» τους στις πλάτες μιας παράταξης ανθρώπων που τα ίδια τα «παράσιτα», για να την ξεχωρίζουν, να την έχουν σίγουρη, δικιά τους, την ονομάζουν «προοδευτική»...
**************
Λοιπόν, που λέτε, ανάμεσα σ' αυτά τα διάφορα παράσιτα, κατά τον ποιητή Λωτρεαμόν, υπάρχει ένα έντομο που οι άνθρωποι τρέφουν με έξοδα δικά τους. Δεν του χρωστάνε τίποτα, μα το φοβούνται. Κι αυτό, που δεν του αρέσει το κρασί, που προτιμά το αίμα, μπορεί, λένε, μ' απόκρυφη δύναμη, μέγα να γίνει, ίδιος ελέφας, κι ως στάχυα τους ανθρώπους να συνθλίψει. Για δέστε σέβας πόσο του κρατούν, πόσο υψηλή είναι η εκτίμηση που του τρέφουν, της Δημιουργίας τα ζώντα όλα. Την κεφαλή για θρόνο του ορίζουν, κι αυτό, μ' αξιοπρέπεια, στις ρίζες των μαλλιών τα νύχια του γαντζώνει...
Έτσι ακριβώς. Αργά το βράδυ, τα μεσάνυχτα, ένα παράσιτο με φάτσα ψείρας, καλοθρεμμένο όμως σαν ελέφας, γέμισε τη μικρή οθόνη, δηλώνοντας αδιάντροπα την πρόθεσή του: να εγκατασταθεί για μια φορά ακόμα στις ρίζες των μαλλιών της «προοδευτικής παράταξης» όπου συχνάζει, κι απ' όπου, μόλις λίγες μέρες πριν, οι άνθρωποί της είχαν καταφέρει να το διώξουν...
**************
Έτσι είναι, δυστυχώς για όλους, τα παράσιτα. Και μη θαρρείτε ότι μιλάω για τον Γιωργάκη μόνο ή μόνο για το πιο χοντρό παράσιτο, τον Βενιζέλο, μα για όλα. Το δράμα είναι ότι τα παράσιτα αυτά και τ' άλλα, όλα, για κάποιους λόγους τα συνδράμουν οι λαοί. Γιατί, όπως λένε κάποιοι, είναι αντάξιά τους. Κι όπως λέει ο ποιητής Λωτρεαμόν, όταν το παράσιτο παχύνει κι είναι τα χρόνια του προχωρημένα, σκοτώνουν το, για να μη νιώσει των γερατειών τη φρίκη. Κηδεία μεγαλόπρεπη τον κάνουν ήρωα, και κουβαλούν το φέρετρο στους ώμους τους οι δημογέροντες...
****************

Όμως μη βιάζεστε, οι φίλοι του Βαγγέλη – ή όποιων άλλων παρασίτων της πολιτικής που θα αποτύχουν – να αρχίσετε τους θρήνους για την οδυνηρή απώλεια. Παρηγορηθείτε: Ιδού άπειρη η γενιά τού παρασίτου που προβαίνει, αφού στο μεταξύ επώασε κάμποσες δωδεκάδες αξιολάτρευτα αυγά, που εξαίρετες αργότερα θα γίνουν ψείρες, τέρατα με σοφού περπατησιά και στα μαλλιά σας πάλι θα ριζώσουν...


Νίκος Τσαγκρής, 29 – 9 - 1996
Τα κείμενα με πλάγια στοιχεία είναι από τα Άσματα του Μαλντορόρ του Λωτρεαμόν.

14 Μαρτίου 2012

Ο Μίκης Θεοδωράκης, οι παρελάσεις και τα... θανατηφόρα γιαούρτια...


Ο Μίκης μίλησε πάλι και τα είπε πάλι ωραία, σταράτα, απλά, Ελληνικά. Τα είπε αυτή τη φορά στον κακομοίρη τον "εκπρόσωπο", τον Παντελή Καψή. Που νομίζει ότι είναι... καλομοίρης επειδή γλύτωσε από τους Ψυχάριους ελέφαντες και τον τρώνε οι Παπαδήμιοι ψύλλοι  - προφανώς χωρίς να το έχει, ακόμα, συνειδητοποιήσει. Προσωπικά ελπίζω να το συνειδητοποιήσει σύντομα, ακόμα κι αν χρειαστεί να φάει κι αυτός το γιαούρτι του για να το κάνει...
Ο Μίκης, λοιπόν, ως δικός μας εκπρόσωπος - άγγελος, ως εκφραστής της συλλογικής ελληνικής μας ψυχής, της ζωντανής και αδάμαστης ψυχής των ρημαγμένων οικονομικά και πολιτισμικά Ελλήνων, μίλησε και τους τα είπε: Ώστε οι κύριοι Παπαδήμος, Παπανδρέου, Σαμαράς, Βενιζέλος, Νταλάρας και Παπουτσής είναι οι σημερινοί Μπελογιάννης, Σαράφης, Λαμπράκης και Πέτρουλας και όλο αυτό το 1,5 εκατομμύριο άνεργοι, οι δεκάδες χιλιάδες που έχασαν τις δουλειές τους κι άλλοι τόσοι που θα είναι από δω και στο εξής αναγκασμένοι να ζουν με 200 ως 500 Ευρώ το μήνα, οι νέοι επιστήμονες που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, οι καταστηματάρχες και οι υπάλληλοι των κλεισμένων μαγαζιών και οι ιδιοκτήτες και εργαζόμενοι των 4.500 επιχειρήσεων που έβαλαν λουκέτο, όλοι αυτοί που η πολιτική σας, κ. Καψή, τους οδήγησε στο τελευταίο σκαλί του πόνου, της απελπισίας, της απόγνωσης και της οργής είναι οι σημερινοί τραμπούκοι ενός αόρατου παρακράτους, απλώς αντί να κρατούν μαχαίρια, πιστόλια και σιδηρολοστούς χρησιμοποιούν τα ... θανατηφόρα γιαούρτια για να εξοντώσουν τους σύγχρονους εθνικούς ήρωες Πρωθυπουργούς, Υπουργούς και διακεκριμένους οπαδούς μιας ουσιαστικά και τυπικά παράνομης κυβερνητικής εξουσίας που έχει καταντήσει προ πολλού άβουλο όργανο-μαριονέτα στα χέρια των κυρίων Μέρκελ, Σόιμπλε, Τόμσεν και Ράιχεμπαχ...


Ολόκληρο το άρθρο του Μίκη Θεοδωράκη
«Είδα και άκουσα στο βραδινό δελτίο της ΝΕΤ τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο κ. Καψή να προσπαθεί
να εξομοιώσει τους τραμπούκους του παρακράτους της Δεξιάς που δολοφόνησαν τον Λαμπράκη με τα σημερινά θύματα της αντεθνικής, αντικοινωνικής και αντιλαϊκής πολιτικής της ξένης Τρόικα και της ντόπιας Κυβέρνησης που προσπαθούν να διαδηλώσουν την αγανάκτησή τους.
Ώστε οι κύριοι Παπαδήμος, Παπανδρέου, Σαμαράς, Βενιζέλος, Νταλάρας και Παπουτσής είναι οι σημερινοί Μπελογιάννης, Σαράφης, Λαμπράκης και Πέτρουλας και όλο αυτό το 1,5 εκατομμύριο άνεργοι, οι δεκάδες χιλιάδες που έχασαν τις δουλειές τους κι άλλοι τόσοι που θα είναι από δω και στο εξής αναγκασμένοι να ζουν με 200 ως 500 Ευρώ το μήνα, οι νέοι επιστήμονες που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, οι καταστηματάρχες και οι υπάλληλοι των κλεισμένων μαγαζιών και οι ιδιοκτήτες και εργαζόμενοι των 4.500 επιχειρήσεων που έβαλαν λουκέτο, όλοι αυτοί που η πολιτική σας, κ. Καψή, τους οδήγησε στο τελευταίο σκαλί του πόνου, της απελπισίας, της απόγνωσης και της οργής είναι οι σημερινοί τραμπούκοι ενός αόρατου παρακράτους, απλώς αντί να κρατούν μαχαίρια, πιστόλια και σιδηρολοστούς χρησιμοποιούν τα ... θανατηφόρα γιαούρτια για να εξοντώσουν τους σύγχρονους εθνικούς ήρωες Πρωθυπουργούς, Υπουργούς και διακεκριμένους οπαδούς μιας ουσιαστικά και τυπικά παράνομης κυβερνητικής εξουσίας που έχει καταντήσει προ πολλού άβουλο όργανο-μαριονέτα στα χέρια των κυρίων Μέρκελ, Σόιμπλε, Τόμσεν και Ράιχεμπαχ.


Μας είπατε, κ. Καψή, ότι ο κ. Νταλάρας συμβολίζει σήμερα τη Δημοκρατία κι έτσι καταλάβαμε το κρυφό νόημα αυτών των περίφημων συναυλιών που τόσο υπερβολικά προβάλλονται από τα ΜΜΕ που ελέγχετε, στις οποίες ένας προβεβλημένος και αγαπητός από το πλατύ κοινό τραγουδιστής προσπαθεί να αναδειχθεί σε θύμα στο βωμό της Δημοκρατίας που απειλείται από όλους εμάς τους «απ' έξω», που με τόση αφέλεια προσπαθείτε να μας κάνετε με το ζόρι «παρακρατικούς». Ξεχνώντας ότι πριν λίγες μέρες εσείς οι ... «δημοκράτες» δεν διστάσατε να εκσφενδονίσετε όχι αυγουλάκια και γιαούρτια αλλά βόμβες δακρυγόνων με στόχο τα κεφάλια μας και να μας ψεκάσετε με χημικά που αποδεδειγμένα ιατρικά καταστρέφουν ένα από τα πιο ζωτικά όργανα του ανθρώπου, τους βρόγχους. Στα κεφάλια διαδηλωτών που δεν έκαναν τίποτα άλλο πέραν του να φωνάζουν συνθήματα.


Θα έπρεπε να σας είχαμε κάνει (σε όλη την Κυβέρνηση) μήνυση για απόπειρα δολοφονίας, όμως προσωπικά δεν καταδέχομαι να έχω καμμιά σχέση μαζί σας, ούτε του κατηγόρου. Και ξέρετε γιατί; Γιατί εγώ έμαθα να πιστεύω και να υπερασπίζομαι ακόμα και με τη ζωή μου την Εθνική μας Ανεξαρτησία, που εσείς την πουλήσατε στους ξένους για μια χούφτα αργύρια.


Αλήθεια, με τι πρόσωπα θα πάτε να τιμήσετε τους ήρωες του '21 που θυσιάστηκαν για την Εθνική μας Ανεξαρτησία, όταν έχετε παραδώσει -γεγονός πρωτοφανές στην ιστορία μας- αυτή την Ανεξαρτησία στους ξένους, βάζοντας οικειοθελώς τον ελληνικό λαό κάτω από τον ζυγό των ανελέητων ξένων τοκογλύφων; ΟΧΙ ! Η 25η Μαρτίου δεν ανήκει σε σας! Δεν έχετε το δικαίωμα να μολύνετε με την παρουσία σας τη μνήμη όλων αυτών που θυσιάστηκαν για την Τιμή της Πατρίδας που εσείς ποδοπατήσατε. Η 25η Μαρτίου ανήκει στον Ελληνικό Λαό. Σε κείνους που ακόμα και σήμερα αγωνίζονται για την Ανεξαρτησία της Χώρας, τα δικαιώματα των εργαζομένων και την πίστη στις ανεξάντλητες δυνάμεις του Λαού μας,. Του Ελληνικού Λαού που είναι ο μόνος που μπορεί να εξασφαλίσει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, φτάνει να μπορέσει να απαλλαγεί από τις δαγκάνες των νέο-Ναζί της Ευρώπης, οι οποίοι με τη συνεργασία ανθρώπων μειωμένης εθνικής ευθύνης τον έχουν δέσει σήμερα χειροπόδαρα προσπαθώντας να τον αχρηστεύσουν.


Αλλά αυτό δεν θα το πετύχουν!»





13 Μαρτίου 2012

Ο... Ευρωπαίος Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε ως πολιτικό υβρίδιο του Τζόρτζ Μπους

  " Ο Σόιμπλε σας παρακολουθεί"... (αφίσα κατά  
    οδηγίας της Ε.Ε. για παρακολουθήσεις μέσω του
   διαδικτύου, για την οποία πρωτοστατούσε ο Γερμανός πολιτικός)

Ο «αντιαμερικανισμός» των Ευρωπαίων είναι διαχρονικός και ελάχιστα αριστερός. «Θα προτιμούσα να βρισκόμουν κάτω απ’ τον ζυγό του Κόκκινου Στρατού παρά να πρέπει να τρώω χάμπουργκερ», επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία ο έως και ακροδεξιός Γάλλος φιλόσοφος Αλαίν ντε Μπενουά. Υπαινισσόμενος ότι ο «αντιαμερικανισμός» των ευρωπαίων είναι θέμα κουλτούρας και όχι πολιτικών αγκυλώσεων. Απ’ αυτή την άποψη, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο πηγαίος, να πούμε, «αντιαμερικανισμός» των Ευρωπαίων δεν κινδυνεύει…

Κάτι είναι κι αυτό! Γιατί κινδυνεύει κάτι, κι αυτό που κινδυνεύει είναι ο ευρωπαϊκός πολιτικός πολιτισμός. Ιδιαίτερα από τότε που η πολιτική ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης άρχισε να παίρνει στα σοβαρά εκείνη την μπούρδα του Μπους για «πόλεμο του δυτικού κόσμου κατά της τρομοκρατίας»

«Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας είναι μια αμερικανική προσφορά στη δυτική κουλτούρα», σάρκαζε ο Τσόμσκι. Και, ώ του θαύματος, ο ευρωπαίος κυβερνητικός παράγων που ανταποκρίθηκε πρώτος στην αμερικανική… προσφορά ήταν ο εντιμότατος... φίλος μας, ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε: πρότεινε την επαναφορά της θανατικής ποινής «για επιλεγμένες», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, περιπτώσεις εγκλημάτων.

«Αναφέρθηκε κυρίως σε όσους καταδικάζονται για τρομοκρατία», έσπευσε να μας εξηγήσει ο ρεπόρτερ, που συνέταξε την είδηση για λογαριασμό του γερμανικού πρακτορείου ειδήσεων. Για να μην παρεξηγήσουμε τον Χερ Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε, προφανώς. Μα… αλίμονο, τον παρεξηγήσαμε ήδη. Τον παρεξηγήσαμε, διότι δεν εξήγησε αν θα επιλέγει ο ίδιος τις περιπτώσεις των εγκλημάτων (ή των εγκληματιών;) που θα τιμωρούνται με θανατική ποινή ή θα αφήσει την λεπτή αυτή αποστολή στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.

Το γεγονός ότι ένας Ευρωπαίος κυβερνητικός αξιωματούχος προτείνει την εισαγωγή της θανατικής ποινής στο ποινικό Δίκαιο μιας χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι, από μόνο του, ένα γεγονός που προσβάλει βάναυσα την παραδοσιακά ανθρωποκεντρική ευρωπαϊκή πολιτική κουλτούρα.

Το γεγονός ότι ο ίδιος πολιτικός πρότεινε την εφαρμογή της αμερικανικής νομοθεσίας για θέματα τρομοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (επειδή «το κράτος Δικαίου που λειτουργεί στην Ευρώπη είναι ανίκανο να αντιμετωπίσει νέες απειλές, όπως η τρομοκρατία») προσβάλει βάναυσα, υποθέτω, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Που όμως δεν αντιδρούν.

Η απουσία πολιτικών αντιδράσεων στην πρόκληση Σόϊμπλε (υπήρξαν, εντός και εκτός Γερμανίας, από ανύπαρκτες έως θετικές, ενώ πολλά στελέχη του CDU εξέφρασαν τη στήριξή τους στον υπουργό Εξωτερικών) είναι σκέτη θλίψη. Δείχνει, μπορεί να σημαίνει , αν θέλετε, ότι το φαινόμενο διάβρωσης της ευρωπαϊκής πολιτικής κουλτούρας από την αντίστοιχη αμερικανική δεν περιορίζεται σε περιπτωσιακές μεταλλάξεις τύπου Μπλερ. Αλλά επιβεβαιώνει μια διάχυτη τάση «εξαμερικανισμού» των ευρωπαϊκών πολιτικών ηθών.

Ακόμα χειρότερα, δείχνει να έχει διαβρώσει σε επικίνδυνο βάθος το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα. Που, σταδιακά, μεταλλάσσεται σε αμερικανικού τύπου καθεστωτικό υβρίδιο.  


Νίκος Τσαγκρής 

3 Μαρτίου 2012

Προς τον αδιάφορο και αδαή υπουργό


Χωρίς άχρηστα λόγια και περιττά σχόλια: διαβάστε πως ο σπουδαίος θεατράνθρωπος Θανάσης Παπαγεωργίου "έστειλε" τον υπουργό Πολιτισμού Γερουλάνο και τα τσιράκια του επιστρέφοντας είκοσι προσβλητικά δημόσια χιλιάρικα προκειμένου να προασπίσει την αξιοπρέπεια του και την τιμή της θεατρικής τέχνης

*«Αγαπητέ κύριε, αντιλαμβανόμενος τη δυσκολία στην οποία βρίσκεται τα τελευταία χρόνια η νοοτροπία 'να τελειώνουμε με τους παλιούς', νοοτροπία που υπηρετείτε με ιδιαίτερο ζήλο και που τώρα δεχτήκατε να υπηρετήσετε και επισήμως χάριν ενός αδιάφορου και αδαούς υπουργού και των άσχετων περί αυτόν, επιθυμώ να σας συμπαρασταθώ σε αυτήν τη δύσκολη θέση που σας φέρνουν αιτήσεις θεάτρων σαν και το δικό μου που, για κάποιο δικό σας λόγο, σας είναι κάρφος στο μάτι σας.
» Η ηρωική απόφασή σας να με επιχορηγήσετε με είκοσι χιλιάδες ευρώ, εκτός των άλλων είναι και προσβλητική. Αν ήσασταν σχετικός με τα πρακτικά του θεάτρου θα γνωρίζατε -και αν όχι θα μπορούσατε να το μάθετε διαβάζοντας την αίτησή μου- ότι για το Θέατρο ΣΤΟΑ αυτήν την εποχή, είκοσι χιλιάδες είναι τα έξοδα είκοσι πέντε ημερών.
» Δεν θα σας δώσω την ικανοποίηση να αισθανθείτε ότι δεν 'αφήσατε κανέναν απόξω'. Θα βγω μόνος μου. Θα αρνηθώ αυτά τα χρήματα και θα σας τα επιστρέψω. Επειδή είμαι αξιοπρεπής και έτσι πορεύτηκα σε όλη μου την καριέρα. Έτσι, θα μπορέσετε να χρησιμοποιήσετε αυτές τις είκοσι χιλιάδες σε ένα σχήμα που με αυτά τα λεφτά θα μπορούσε πιθανόν να ξεκινήσει κάτι. Η ΣΤΟΑ όμως είναι ένας οργανισμός που απασχολεί κόσμο, έχει υψηλό ενοίκιο και έχει το ελάττωμα να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις της.
» Θα σας ευχαριστήσω για τη γαλαντομία σας, αλλά θα σας θυμάμαι για την προσβολή σας. Όχι μόνο αυτή των είκοσι χιλιάδων, αλλά κι εκείνη που δηλώσατε ότι είστε η μοναδική επιτροπή που δεν σιτίζεται από τους επιχορηγούμενους. Θα το σκεφτώ αν αξίζει τον κόπο να σας κάνω μήνυση. 
»Απλώς υποψιάζομαι ότι ειπώθηκε πάνω στον ενθουσιασμό σας για το σπουδαίο έργο που επιτελέσατε, και πιθανόν να αναφέρεστε σε περιπτώσεις που γνωρίζετε αλλά δεν κατονομάζετε. Όμως όταν γενικολογούμε, αντί να έχουμε τον ανδρισμό να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, κινδυνεύουμε να γίνουμε γελοίοι»
* Επιστολή του Θανάση Παπαγεωργίου προς τον αρμόδιο για τις θεατρικές επιδοτήσεις, υπάλληλο του υπουργείου Πολιτισμού

25 Φεβρουαρίου 2012

Το ημερολόγιο των συμπτωμάτων



Τα σημεία της κρίσης όπως σχηματίζονται στα πρόσωπα και τα πράγματα της καθημερινότητάς μας

Τελευταία, όλο και πιο συχνά, σημειώνω τις αλλαγές που εντοπίζω στις καθημερινές περιηγήσεις μου στον τόπο κατοικίας μου, το Παγκράτι. Είναι, αυτή, μια νέα συνήθεια, άσχετη με τη δημοσιογραφική μου ιδιότητα που εκφράζει, υποθέτω, το αφυπνισμένο ενδιαφέρον μου για τον αλλαγμένο, αιφνιδίως, ζωτικό μου χώρο. Τα πρόσωπα και τα πράγματα που τον ζωντανεύουν και τον κοσμούν. Τις συμπεριφορές των ανθρώπων, την αισθητική των πραγμάτων…

Ονομάζω τις εν λόγω σημειώσεις «ημερολόγιο συμπτωμάτων», υπό την έννοια ότι συνιστούν μια ανθολογία σημείων της κρίσης, που αντιγράφω από τα πρόσωπα και τα πράγματα της καθημερινότητάς μου: Τρίτη, 21/2/012. Σήμερα, στο καφενείο του Φλόκα, οι μεσημβρινοί θαμώνες ήσαν απελπιστικά αραιότεροι από χθες, μόλις έξι τραπέζια πιασμένα. Και αυτό είναι το λιγότερο. Στη θέση της χάβρας που επικρατούσε παλαιότερα, άκουγες μόνο ψιθύρους. Χαμόγελα ελάχιστα. Πρόσωπα σκοτεινά, στα όρια της κατάθλιψης…

Άλλο: Πέμπτη, 23/2/012. Φτάνω στο κέντρο και παρκάρω άνετα, σ’ ένα χώρο που άλλοτε δεν μπορούσες να παρκάρεις ποδήλατο. Ύστερα βλέπω με κατάπληξη άλλες πέντε άδειες θέσεις πάρκινγκ ένα γύρω. «Να που η κρίση απέδωσε κάτι θετικό», σκέφτομαι. «Δεν φτάνουν πια τα λεφτά για να κινούνται με αυτοκίνητα»! Μετά το ξανασκέφτομαι: «Μα, αλήθεια, είναι θετικό κάτι τέτοιο;»…

Θετικό, ωστόσο, βρίσκω το σημείο πολιτικής γνώσης – απόγνωσης των θυμάτων της κρίσης, όπως εμφαίνεται στην ατάκα του «στασιαστή πελάτη», στη σημείωση που ακολουθεί: Παρασκευή, 24/2/012. Περιμένω τη σειρά μου, στην τράπεζα, όταν δυο κύριοι με ντοσιέ στα χέρια πλησιάζουν στο γραφείο τραπεζικού στελέχους. «Είστε μαζί;», ρωτάει το στέλεχος. Όχι, δεν είναι μαζί, όμως το θέμα τους είναι… συναφές: «Αδυναμία πληρωμών!», δηλώνουν δυνατά και καθαρά. Ακολουθούν κραυγές και ψίθυροι επιδοκιμασίας από ένα ακροατήριο υπερηλίκων που περιμένουν να εισπράξουν την πετσοκομμένη σύνταξη τους. Και σαν αρχαίος χορός κινούνται, σχηματίζοντας έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω από τον τραπεζικό που εξανίσταται:
-Μα τι θέλετε, κύριοι; Να διαγράψουμε έτσι απλά τα χρέη σας;
-Κάθε άλλο, αποκρίνεται υπό την κάλυψη του χορού των συνταξιούχων ο… στασιαστής πελάτης: «Αυτό που ζητώ από σας είναι να δείτε τα πράγματα στις σωστές διαστάσεις. Εκπρόσωπος του καπιταλιστικού συστήματος δεν είστε; Ε, πείτε λοιπόν στους ανώτερους σας ότι στο πρόσωπό μου έκαναν μια λάθος επένδυση!»…

(Χρονογράφημα του Νίκου Τσαγκρή δημοσιευμένο στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ)

19 Φεβρουαρίου 2012

Κράτος - Αστυνομία - Θάνατος...




Είδα τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μανώλη Γλέζο. Τους είδα να πέφτουν στην παγίδα των ΜΑΤ, στις αστυνομικές επιχειρήσεις κατά των Ελλήνων που συγκεντρώθηκαν έξω απ'τη Βουλή για να πουν το ΌΧΙ στην προδοσία της συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ - ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, να αντισταθούν στο ξεπούλημα της πατρίδας.

Ο Μίκης κι ο Μανώλης. Έλληνες ωραίοι, όρθιοι, αξιοπρεπείς. Βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή του μπλοκ των διαδηλωτών καθώς δέχτηκαν έκπληκτοι, σχεδόν με ένα χαμόγελο ντροπής, μια ριπή χημικών στα πρόσωπα. Αντιμετώπισαν με ολύμπια ψυχραιμία τη βαναυσότητα των αστυνομικών που τους ψέκαζαν με μίσος, λες και οι δυο κολοσσοί του σύγχρονου ελληνισμού ήσαν κάποια ενοχλητικά έντομα. Είδα από τη μια τη βαρβαρότητα, τον πρωτογονισμό. Κι από την άλλη τον πολιτισμό, την κουλτούρα. Από τη μια το κακό, από την άλλη το καλό. Άραγε γνώριζαν εκείνοι οι αστυνομικοί ποιοι ήσαν οι "δυο γέροντες" που ψέκαζαν με χημικά; Αναρωτήθηκα …

Υποτίθεται ότι η Αστυνομία είναι ένας μηχανισμός κατά του κακού, αλλά δεν είναι παρά ένας μηχανισμός στην υπηρεσία του κράτους: «υπάρχει περίσσεια κακού στον κόσμο, και μία από τις όψεις της είναι το Κράτος», λέει ο Ευγένιος Ιονέσκο σε ένα σημείωμα για την κουλτούρα και την πολιτική: «…το Κράτος έχει γίνει παντού, και αλλού ακόμη περισσότερο, μια τεράστια μηχανή που συντρίβει τα άτομα. Το Κράτος είναι ο θάνατος… Δεν είναι δυνατή μια δίκαιη τάξη χωρίς τη αλληλεγγύη και την αγάπη»…

Για τους φανατικούς και τους αδαείς, διευκρινίζω ότι ο Ιονέσκο δεν αναφέρεται στο φιλελεύθερο ή στο σοσιαλιστικό ή στο κομμουνιστικό κράτος, αλλά στο Κράτος˙ σε μια περίοδο που αμφισβητούσε τον μαρξισμό και δήλωνε ότι, μεταξύ των δυο κακών που ονομάζονται καπιταλισμός και κομμουνισμός, προτιμά το πρώτο, ως το λιγότερο κακό. Και πράγματι, καπιταλιστικό ή κομμουνιστικό, το Κράτος, η κρατική εξουσία, η συγκέντρωση εξουσίας σε ένα υπερτροφικό Κράτος, μπορεί να είναι μια φοβερή μορφή του κακού, να οδηγήσει στον θάνατο: Στο τέλος του ανθρωπισμού, στο τέλος του πολιτισμού, στο τέλος της κουλτούρας…

Λοιπόν, το Κράτος «ή είναι κάτι νεκρό ή εμπεριέχει τον θάνατο». Και η αστυνομία, που υποτίθεται πως είναι ένας μηχανισμός κατά του κακού, δεν είναι παρά ένας μηχανισμός στην υπηρεσία του κακού, στην υπηρεσία του κράτους. Ένας μηχανισμός πού, όπως στο κατά Ιονέσκο Κράτος, «εφαρμόζεται στους ζωντανούς, αλλά με τέτοια δύναμη, ώστε καταλήγει στην ισοπέδωση, στην οπισθοδρόμηση, στον θάνατο»: Λοιπόν, όταν είδα τον Μίκη και τον Μανώλη να πέφτουν στην παγίδα των ΜΑΤ στις αστυνομικές επιχειρήσεις κατά των Ελλήνων που συγκεντρώθηκαν έξω απ'τη Βουλή για να πουν ΌΧΙ στην προδοσία των πολιτικών, να αντισταθούν στο ξεπούλημα της πατρίδας τους, είδα απ’ τη μια το καλό κι απ’ την άλλη το κακό˙ την ισοπέδωση, την οπισθοδρόμηση, τον θάνατο…

Νίκος Τσαγκρής

16 Φεβρουαρίου 2012

O πεζογράφος της ειλικρίνειας



Πρώτα - πρώτα, ο Γιώργος Ιωάννου είναι για 'μένα ο πεζογράφος της ειλικρίνειας. Ύστερα, ο ποιητής της νοσταλγίας και της Σαλονικιάς μνήμης. Τον γνώρισα στις αρχές του '80, όταν παρουσίαζε το "Κέντρο διερχομένων", έναν κύκλο τραγουδιών με μουσικές του Νίκου Μαμαγκάκη: Μην περπατάς μαζί μου να μη σε γράψουνε, με ξέρουνε στην πιάτσα και θα σε κάψουνε... ( http://www.youtube.com/watch?v=uQmkiKXB47M) Μου φάνηκε περίεργος, ένα πλάσμα σουρεαλιστικό, με κείνο το πέτρινο κεφάλι, τα γραφτά φρύδια και τα τεράστια μάτια - αβγά  να σε κοιτάζουν με παιδική σοβαρότητα. 
Έχω να πω πολλά γι αυτόν αλλά όλο τ' αφήνω, όπως συνήθως, γι αργότερα, σήμερα λόγω της ομίχλης τον θυμήθηκα. Που σκέπασε για λίγο, πριν το σούρουπο, το δασάκι του Λογγίνου, εδώ στο Μετς.
Ύστερα είδα την καλαίσθητη αναφορά της Πόλυς Χατζημανωλάκη υπό τον τίτλο "Το σώμα - χάρτης του Γιώργου Ιωάννου" , στον "τοίχο" της που λέμε, στο facebook. Μας θύμιζε ότι ο Γ.Ι. χάθηκε σαν σήμερα - απροσδόκητα να προσθέσω, μ' έναν περίεργο θάνατο.
Αποφάσισα λοιπόν, τιμώντας τη μνήμη του - μα και λόγω της ομίχλης στο Μετς και της γενικότερης ομίχλης που μας τύλιξε εσχάτως, να αναδημοσιεύσω την δικιά του, τη Σαλλονικιά  του Ομίχλη...


Η ομίχλη
Δεν ξέρω πια τι γίνεται με την ομίχλη κι αν εξακολουθεί να πέφτει τόσο πηχτή ή μήπως χάθηκε ολότελα κι αυτή, όπως η πάχνη πάνω απ' τα πρωινά κεραμίδια. Bλέποντας την παρθενική πάχνη να γυαλίζει παντού, λέγαμε: "Eίχε κρύο τη νύχτα" ή "τα λάχανα θα γίνουν με την πάχνη πιο γλυκά• πρέπει να κάνουμε ντολμάδες".

Όταν ερχόταν ο καιρός της ομίχλης, είχα πάντα το νου μου σ' αυτήν. Mέρα τη μέρα περίμενα να με σκεπάσει κι εγώ να χώνομαι αθέατος μέσα της. Θλιβόμουν όμως πολύ, όταν έπεφτε τις καθημερινές, την ώρα που βασανιζόμουν με τα χαρτιά στο γραφείο.

Παρακαλούσα να κρατήσει ώς το βράδυ, συνήθως όμως γύρω στο μεσημέρι διαλυόταν από έναν ήλιο ιδιαίτερα δυσάρεστο.

Mα, καμιά φορά, όταν ξυπνώντας τ' απόγευμα, την ώρα που έλεγα αν θα πάω στο σινεμά ή στο καφενείο, έβλεπα αναπάντεχα απ' το παράθυρο το απέραντο θέαμα της ομίχλης, άλλαζα αμέσως σχέδια και πορείες. Σήκωνα το γιακά της καμπαρντίνας, κατέβαινα με σιγουριά τα σκαλιά κι έφευγα για την παραλία, χωρίς ταλαντεύσεις. H ομίχλη είναι για να βαδίζεις μέσα σ' αυτήν. Διασχίζεις κάτι που είναι πυκνότερο από αέρας και σε στηρίζει. Aλλά και κάτι ακόμα, ομίχλη χωρίς λιμάνι είναι πράγμα αταίριαστο.

H ομίχλη ήταν ακόμα πιο γλυκιά, όταν την ψιλοκεντούσε εκείνη η βροχή, η πολύ ψιλή βροχή του ουρανού μας. Aυτή που δε σε βρέχει, μα σε ποτίζει μονάχα και φυτρώνουν πιο λαμπερά τα μαλλιά σου την άλλη βδομάδα. Kαι τότε έπαιρναν νόημα τα φώτα και τα τραμ και τα κορναρίσματα. Aκόμα κι οι πολυκατοικίες γίνονταν ελκυστικές μες στην αχνάδα.

Kι ύστερα έφτανα στο καφενείο του λιμανιού, αυτό που από χρόνια είναι γκρεμισμένο, να ξαναβρώ την παρέα μου. Kι όταν δεν ήταν εκεί -και δεν ήταν ποτέ εκεί- καθόμουν ώρες και καρτερούσα. Πίσω απ' τα τζάμια διαβαίναν αράδα οι σκιές αυτών, που τώρα έχουν πεθάνει. Kολλούσαν το μούτρο τους για μια στιγμή στο θαμπό τζάμι κι άλλοι έμπαιναν μέσα, ενώ άλλοι τραβούσαν ανατολικά για τον Πύργο του Aίματος. Kι αν δε μου έγνεφε κανείς, έβγαινα κι ακολουθούσα μια σκιά, που ποτέ δεν μπορούσα να προφτάσω.

Δε θυμάμαι από πού ερχόταν εκείνη η ομίχλη• μάλλον κατέβαινε από ψηλά. Tώρα, πάντως, ξεκινάει βαθιά απ' τα όνειρα. Aυτά που χρόνια μένανε σκεπασμένα μ' ένα βαρύ καπάκι, που όμως πήρε απ' την πίεση για καλά να παραμερίζει.

Πέφτει πολλή ομίχλη, γίνομαι ένα μ' αυτήν, και ξεκινάω. Aκολουθώ άλλες σκιές ονοματίζοντάς τες. Περπατώ κοιτάζοντας το λιθόστρωτο. Aυτό σε πολλούς δρόμους και δρομάκια ακόμα διατηρείται. Δεν υπάρχει, βέβαια, ανάμεσα στις πέτρες το χορταράκι, που φύτρωνε τότε. Όλα έχουν γκρεμίσει ή ξεραθεί.

Kανένας θάνατος δεν είναι καλός. Ω, και νά 'ταν αλήθεια, αυτό που λένε, πως θα τους ξαναβρούμε όλους…

Aκολουθώντας τις σκιές μπαίνω πάντα στον ίδιο δρόμο. Tα δέντρα και τα φυτά θεριεύουν μες στη μοναξιά και τη θολούρα. Γίνονται σαν κάστρα τεράστια. Φτάνω στο αγέρωχο σπίτι το τυλιγμένο με κισσούς και φυλλώματα. Παρόλο που οι σκιές κοντοστέκονται και σα να μου γνέφουν, εγώ δεν πλησιάζω καν στην Πορτάρα. Θαρρώ πως μόνο αγαπημένο πρόσωπο θα με πείσει κάποτε να την περάσω.

Φεύγω και ξαναχάνομαι μέσα στα τραμ, τα φώτα και την κίνηση. O νους μου είναι κολλημένος στην ομίχλη και σ' όλα όσα είδα μέσα σ' αυτήν. Προσπαθώντας να ξεχαστώ περπατώ πολύ τις ομιχλιασμένες νύχτες. Aισθάνομαι κάποια ανακούφιση με το βάδισμα. Tα μεγάλα βάσανα κατασταλάζουνε σιγά σιγά στο κορμί και διοχετεύονται απ' τα πόδια στο υγρό χώμα.


(Από το H Μόνη Κληρονομιά, Kέδρος 1982)

8 Φεβρουαρίου 2012

Ο Άκης Πάνου μιλάει για τον Μάρκο



 Άκης Πάνου - Νίκος Τσαγκρής: Συζήτηση στο γραφείο του διευθυντή των Φυλακών Κομοτηνής 

Όταν, μετά τον φόνο, ο Άκης Πάνου μεταφέρθηκε στις φυλακές Κομοτηνής, με πήρε στο τηλέφωνο. Νίκο θέλω να έρθεις να στα πω, θέλω να τα γράψεις εσύ, μου είπε. Συμφωνήσαμε, μάλιστα, να κάνει εκείνος τις ενέργειες για την άδεια από το υπουργείο Δικαιοσύνης, προκειμένου να μπω μέσα να πάρω τη συνέντευξη.Δεν πέρασαν παρά τέσσερις – πέντε ημέρες και έφτασε στην εφημερίδα η άδεια εισόδου μου στις φυλακές Κομοτηνής μαζί με ένα χειρόγραφο σημείωμα του υπουργού. Ήταν ο Βαγγέλης Γιαννόπουλος τότε: «Να δώσεις τους χαιρετισμούς μου στον Άκη Πάνου»…


Μιλούσαμε δύο ολόκληρες μέρες, ο διευθυντής των φυλακών μας είχε παραχωρήσει το γραφείο του, γέμισα έξι – επτά κασέτες των 90 λεπτών: η συνέντευξη για τον φόνο με τα πριν και τα μετά, μια συνοπτική βιογραφία,πολλές λεπτομέρειες για τις σχέσεις του με τις εταιρίες δίσκων και κριτικές αξιολογήσεις σπουδαίων δημιουργών του ελληνικού τραγουδιού και ορισμένων εκ' των τραγουδιστών που συνεργάστηκε... Μέρος αυτού του "υλικού'' δημοσιεύτηκε σε μια σειρά συνεντεύξεων στο ΕΘΝΟΣ και στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής. Ένα άλλο μέρος παραμένει ανέκδοτο. Απ' αυτό, αποσπώ και δημοσιεύω σήμερα μια αναφορά του Άκη Πάνου στον Μάρκο Βαμβακάρη...

   

Ο Μάρκος ήταν το εξέχον πρόσωπο 
*Τον Μάρκο τον είχα γνωρίσει σαν δημιουργό μέσα από τα τραγούδια του από τα πολύ μικρά μου χρόνια. Η μητέρα μου ήταν γεννημένη στον Πειραιά. Ο πατέρας της ήταν Καλαματιανός, η μάνα της ήταν από το Κρανίδι, τελικά είχε μεγαλώσει στην Τσουλήθρα, στην Τερψιθέα. Και, χωρίς αυτό να της αφαιρεί τίποτα από την αξιοπρέπεια ή την σοβαρότητά της, τραγουδούσε και όταν ήταν χαρούμενη και όταν ήταν πικραμένη.
(Ηταν καλή φωνή, όπως και όλα μου τα αδέρφια. Εξαίρεση αποτελούσε ο πατέρας μου, που ήτανε μεν φάλτσος, αλλά, ήθελε να τραγουδάει μαζί με τους άλλους στα οικογενειακά γλέντια μας που ήταν στο σπίτι μας τρόπος ζωής, τουλάχιστον ως την κήρυξη του πολέμου. Εγώ πάλι είχα πάθει διφθερίτιδα όταν ήμουν δύο ετών με αποτέλεσμα να μείνω βραχνοκόκκορας.)
Το μεγαλύτερο μέρος λοιπόν του ατέλειωτου ρεπερτορίου της μητέρας μου το αποτελούσαν τραγούδια του Μάρκου και των άλλων δημιουργών της εποχής που οι μετέπειτα ταξινόμοι του τραγουδιού θα την ονομάσουν εποχή του ρεμπέτικου.
Τα τραγούδια του Μάρκου τα ξεχώρισα ανάμεσα στα τραγούδια που τραγουδούσαν τότε στα κέντρα σου λέω. Δηλαδή ανάμεσα σε Σακελλαρίδη, σε βαφτιστικούς και σε τέτοια, ανάμεσα νομίζω αργότερα στα ταγκό και στα τέτοια. Αυτό που ξεχώριζε στα αυτιά μου, και πιστεύω ότι αυτό που με έκανε να είμαι κοντά στο Μάρκο, τα ακούσματά μου να είναι κοντά στον Μάρκο, να ανέχονται οι πόροι μου εύκολα τον Μάρκο, αναλύοντάς το αργότερα με έκανε να καταλάβω, να πούμε, γιατί μου άρεσε ο Μάρκος. Γιατί δηλαδή χωρίς προσπάθεια μπορούσα να έρχομαι σε επαφή με τον δημιουργό Βαμβακάρη:
Ο Βαμβακάρης προέρχεται από τη Σύρα, είναι Φραγκολεβαντινός, έζησε τα περισσότερα χρόνια του εκεί πέρα. Η Σύρα ήτανε πολύ πριν από την Αθήνα πρωτεύουσα της Ελλάδος, ήτανε αστός εν ολίγοις ο Βαμβακάρης. Και εγώ πάλι ήμουνα γεννημένος αστός. Από μάνα Πειραιώτισσα, από πατέρα Αθηναίο. Ήταν λοιπόν πολύ κοντά μου. Ο τρόπος ζωής μου, στην οδό Αθηνάς, (αργότερα, όταν κυκλοφόρησα σαν πιτσιρίκος από τα πολύ μικρά μου χρόνια) στο Μοναστηράκι και στα τέτοια, τα ακούσματα που είχα στην πόλη που γεννήθηκα, ήταν κυρίως τα τραγούδια του Μάρκου. Και εν πάση περιπτώσει ήταν ο τρόπος που δεχόμαστε εμείς ευχαρίστως στην Αθήνα, τα αλάνια της εποχής εκείνης ας πούμε, οι πιτσιρικάδες, αυτά τα ακούσματα ήτανε ο τρόπος μας,ήτανε τα δικά μας ακούσματα. Αυτά που νιώθαμε ότι ήτανε δικά μας…

Αργότερα είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον Βαμβακάρη και σαν πρόσωπο, σαν άνθρωπο. Εχω την εντύπωση πως με αγαπούσε, είχε εκδηλώσει την αγάπη του για μένα, και μια από τις μεγαλύτερες στενοχώριες μου ήτανε η μέρα που έφυγε από την ζωή ο Μάρκος ο Βαμβακάρης. Γιατί όταν έμπλεξα εγώ με την δισκογραφία είχαμε συναντηθεί πολλές φορές, και επειδή δεν ήξερε αν εγώ ήμουν αποδεκτός, ας το πούμε έτσι, επειδή με θεωρούσε μορφωμένο, μου έλεγε μια χοντρή κουβέντα. «Εσύ θα τους αυτώσεις... Εμάς μας πιάσανε κορόιδα γιατί δεν ξέρουμε γράμματα, ενώ εσύ ξέρεις γράμματα».
Εγώ πάλι τον σεβόμουνα. Κύριο Βαμβακάρη βεβαίως τον έλεγα πάντα, ποτέ δεν τον έλεγα Μάρκο όπως τον έλεγαν οι νεότεροι για να δείξουν ότι είχαν οικειότητα μαζί του. Δεν είχα την τύχη να δουλέψω μαζί του. Δούλεψα με πολλούς άλλους παλιούς, αλλά όχι με τον Βαμβακάρη. Δηλαδή δούλεψα ένα διάστημα και με την Σωτηρία την Μπέλου, σε κάτι πανηγύρια νομίζω ή Σαββατοκύριακα θυμάμαι με την Ιωάννα την Γεωργακοπούλου, με τον Πρόδρομο τον Τσαουσάκη στον Μπούκλα, με τον Στράτο τον Παγιουμτζή, μάλιστα με τον οποίο συμπτωματικά με το ψευδώνυμο Φώτης Γκιόκας, το όνομα του κουνιάδου μου, του έχω δώσει τα δύο τελευταία τραγούδια της ζωής του.
Ο Μάρκος λοιπόν ήταν, για αυτή την εποχή που εγώ γνωρίστηκα με το λαϊκό τραγούδι, το εξέχον πρόσωπο. Ο Μάρκος όταν κρίνεται σήμερα νομίζω ότι αδικείται, γιατί οι άνθρωποι αυτό πρέπει να κρίνονται σύμφωνα με τη εποχή που λειτούργησαν. Ο Μάρκος αν κριθεί σήμερα σαν εκτελεστής θα πούμε ότι ήταν ένας πολύ κακός παίκτης, πολύ άτυχος. Όμως για την εποχή εκείνη δεν ήταν αυτό. Ήταν πάρα πολύ μεγάλος παίκτης. Από την άλλη μεριά, ο Μάρκος δεν βρήκε σχεδόν τίποτα. Δηλαδή, αυτό που βρήκε ο Μάρκος σαν λαϊκό τραγούδι ήταν το «Πάρε με Αντριάννα μου να σε βοηθώ στην βρύση και να σου κουβαλώ νερό απ` το Βατραχονήσι» από την εποχή του Σουρή. Γιατί το λαϊκό τραγούδι λέμε ότι ήρθε το `22, αλλά υπάρχουν τραγούδια που μπορούν να χαρακτηριστούν λαϊκά, όχι με την έννοια του ρεμπέτικου, αλλά τραγούδια που έχουν γραφτεί από τους πολλούς για τους πολλούς. Αυτό είναι το λαϊκό τραγούδι, το μελοποιημένο χρονογράφημα κάθε εποχής.
Ο Βαμβακάρης λοιπόν ήταν ένας άνθρωπος που βρήκε σχεδόν τίποτα και δημιούργησε τα πάντα. Έβαλε τα θεμέλια για να κτιστεί αυτό που είπαμε μετά λαϊκό τραγούδι. Γιατί το λαϊκό τραγούδι είναι μια συνέχεια. Λαϊκό τραγούδι ήταν το δημοτικό που τραγουδούσαν στα χωριά, γιατί αυτά υπήρχαν και λέγανε «Του Κίτσου η μάνα κάθεται στην άκρη στο ποτάμι, με το ποτάμι μάλωνε και το πετροβολούσε, ποτάμι για λιγόστεψε, ποτάμι στρέψε πίσω, για να περάσω αντίπερα, στα κλέφτικα λημέρια». Οι εποχές αλλάξανε, και του Κίτσου η μάνα πήρε ρετιρέ στο Κολωνάκι…
Θέλω να πω λοιπόν ότι μια μορφή λαϊκού τραγουδιού είναι το τραγούδι του Μάρκου, αλλά με την μορφή του ρεμπέτικου αυτό το τραγούδι ήταν κάτι ξεχωριστό στην αλυσίδα των λαϊκών τραγουδιών. Δηλαδή ήταν ένας κρίκος τελείως ξεχωριστός στην αλυσίδα που ενώνει ας πούμε το δημοτικό με αυτό που λέμε μετά ρεμπέτικο ή το ελαφρολαϊκό. Όλα αυτά είναι ελληνικά λαϊκά τραγούδια.
Έχω πει ότι η μόνη σχέση που έχω με τον Βαμβακάρη είναι ότι αυτός έλεγε την αλήθεια της εποχής του και εγώ λέω την αλήθεια της δικής μου εποχής. Δεν ήταν πλαστός ο Βαμβακάρης., αλλά γνήσιος στην έκφρασή του. Έλεγε αυτό που ζούσε, αυτό που ένιωθε, αδιαφορώντας για τα πάντα. Σαν άνθρωπο τον υπερεκτιμούσα, τον αγαπούσα πάρα πολύ. Και σου είπα ότι με αγαπούσε και εκείνος. Και μου έλειψε πολύ. Πάνω στον Μάρκο, πάνω στα θεμέλια Βαμβακάρη χτίστηκαν όλα…    
 *© Νίκος Τσαγκρής. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς την άδεια του συγγραφέα 

1 Φεβρουαρίου 2012

Υποταγή του εθνικού στο υπερεθνικό


Ενώ η χώρα σφαδάζει πληγωμένη θανάσιμα από τις μαχαιριές της Ευρώπης, οι πολιτικοί ηγέτες μας (από τους αιρετούς Γιωργάκη Παπανδρέου και Αντώνη Σαμαρά μέχρι και τον δοτό Λουκά Παπαδήμο) επιμένουν στην γραμμή Σημίτη που συνοψίζεται στην άποψη ότι «η απάντηση στην κρίση είναι περισσότερη Ευρώπη». Άποψη εξ' αρχής προσβλητική για τους Έλληνες εργαζόμενους, αφού σημαίνει «φάτε μάτια Ευρώπη και κοιλιά περίδρομο». Αφήνεται, ωστόσο,  να σημαίνει και αυτό που η πλειοψηφία των Ελλήνων, από καταβολής ευρωζώνης επιθυμούν, χωρίς ποτέ να το αποκτήσουν: πλήρη οικονομική σύγκλιση της χώρας με την Ε.Ε. Κάτι που, κάποτε, ο κ. Σημίτης μας είχε τάξει. Και τώρα, μοιάζει με κάτι που θα ονειρευόμαστε για πάντα επειδή είναι αδύνατον να υπάρξει…

Όμως το κατά Σημίτην «περισσότερη Ευρώπη» σημαίνει ελληνική πολιτική σιωπή, ελληνική πολιτική απραξία, πλήρη ανταπόκριση στις επιταγές του γαλλογερμανικού άξονα. Το γιατί, το εξηγεί θαυμάσια ο ίδιος: Διότι «η αποτελεσματικότητα της εθνικής πολιτικής εξαρτάται κυρίως από τον βαθμό ανταπόκρισής της στους κανόνες του υπερεθνικού συστήματος στο οποίο εκάστοτε ανήκει»! Και εμείς ανήκομεν εις το υπερεθνικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο ελέγχει ο γαλλογερμανικός άξονας! Δεν συμφωνείτε;

Όχι, «η Ευρώπη κατάντησε το βασίλειο του τίποτα, ο πολιτισμός του μηδενός», λένε οι ακραίοι ευρωσκεπτικιστές, μηδενίζοντας ακόμα και την νομισματική ενότητα. Και η αλήθεια είναι πως τώρα (με την κρίση) το έλλειμμα αυτονομίας της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής είναι ευδιάκριτο. «Επειδή η αποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας εξαρτάται κυρίως από τον βαθμό ανταπόκρισής της στους κανόνες του υπερεθνικού συστήματος στο οποίο ανήκει», υποθέτω˙ υιοθετώντας μια Σημιτικού… χαρακτήρα σκέψη…

Το γνωρίζουμε όλοι, ας μην το ομολογούμε: Η «εθνική», ας την πούμε, ευρωπαϊκή οικονομία, ανήκει στο «υπερεθνικό οικονομικό σύστημα» των ΗΠΑ. Γι’ αυτό και ανταποκρίνεται στους κανόνες που θέτουν οι ΗΠΑ για την υπέρβαση της κρίσης. Τι κι αν γεμίζουν με αίσθημα απελπισίας τον Πολ Κρούγκμαν, τι κι αν κάνουν τον Τζότζεφ Στίγκλις να δηλώνει ότι «πρόκειται για κανονική ληστεία των εργαζομένων»…

Για την πλευρά των προθύμων, να πούμε, τα πράγματα πάνε κατ’ ευχήν: Ο βαθμός ανταπόκρισης της Ε.Ε. στους κανόνες του υπερεθνικού συστήματος που ανήκει (ΗΠΑ) είναι θετικός. Αντίστοιχα θετικός πρέπει να είναι και ο βαθμός ανταπόκρισης της Ελλάδας στους κανόνες του υπερεθνικού συστήματος που ανήκει, τους κανόνες της Ευρωζώνης.

Δείτε, οι πολιτικοί ηγέτες μας (από τους αιρετούς Γιωργάκη Παπανδρέου και Αντώνη Σαμαρά μέχρι και τον δοτό Λουκά Παπαδήμο) όπως και ο υπουργός μας επί των οικονομικών κ. Βενιζέλος, σε αγαστή συνεργασία με την τρόϊκα, απεργάζονται την οριστική μετατροπή της Ελλάδας σε δουλοπαροικία της Ευρώπης. Εφαρμόζοντας, προφανώς, την άποψη Σημίτη για… περισσότερη Ευρώπη!.. 

Νίκος Τσαγκρής (Από άρθρο δημοσιευμένο στο ΕΘΝΟΣ / http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22733&subid=2&pubid=2790834)

30 Ιανουαρίου 2012

Ευρωσοσιαλδημοκράτες... τραβεστί


Οι πλέον σύγχρονοι πολιτικοί στοχαστές διατυπώνουν την άποψη ότι ο διαχωρισμός Δεξιά - Αριστερά, με το παραδοσιακό περιεχόμενο (συντήρηση από τη μία και πρόοδος από την άλλη) των εννοιών, έχει οριστικά εκλείψει.

Προσωπικά, ταλαντεύομαι μεταξύ αυτής της άποψης και μιας βεβαιότητας ότι αυτό που λέμε κόσμος – και είναι η ανθρωπότητα, οι κοινωνίες των πολιτών, οι λαοί – είναι και θα είναι η Αριστερά, ανεξάρτητα εάν συμβάλλει καθοριστικά στην ανάδειξη «δεξιών» ή «αριστερών» κυβερνήσεων και καθεστώτων...

Ωστόσο ζούμε σε ένα διεθνές περιβάλλον περισσότερο παρά ποτέ οικονομικό. Ο καπιταλισμός προσλαμβάνεται ως ο αδιαμφισβήτητος μονόδρομος μετά την παταγώδη αποτυχία του σοσιαλιστικού πειράματος. Και το μόνο δίλημμα πλέον έχει να κάνει με την ποιότητα του καπιταλισμού: Θρησκεία της αγοράς ή πολιτικός έλεγχος με στόχο το κοινωνικό κράτος; Δίλημμα που μεταφερόμενο στην εφαρμοσμένη πολιτική οδηγεί σε δύο καταναγκαστικές επιλογές: νεοφιλελευθερισμός ή σοσιαλδημοκρατία;

Μέχρι σήμερα, για τον «κόσμο» (τις κοινωνίες των πολιτών, τους «εργαζομένους», τους λαούς) η απάντηση ήταν «σοσιαλδημοκρατία». Ήταν απάντηση ενστικτώδης, επιλογή αναγκαστική, που διάλεγε το μη χείρον ως βέλτιστον: Αφού ο καπιταλισμός είναι μονόδρομος, αφού ο ριζοσπαστικός σοσιαλισμός δεν χωράει στο διεθνές περιβάλλον, ας πάρουμε σοσιαλδημοκρατία, μήπως διασώσουμε αυτό το έρημο το «κοινωνικό κράτος»...

Κάπως έτσι λειτούργησαν την περασμένη εικοσαετία οι κοινωνίες των Ευρωπαίων πολιτών και... πήραν σοσιαλδημοκρατία. Πράγμα που διευκόλυνε, στον συγκεκριμένο χρόνο, την αλματώδη απελευθέρωση της αγοράς, την τερατώδη καπιταλιστική «αντεπίθεση»: Οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις (οι κυβερνήσεις Ζοσπέν, Σρέντερ, Σημίτη κ.α.) λειτούργησαν περισσότερο σαν τριτεγγυητές της οικονομίας των «αγορών» παρά ως σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις. Ενώ οι διάδοχές τους, (οι κυβερνήσεις Γιωργάκη Παπανδρέου, Ζοζέ Σόκρατες, Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο κ.α.) εκφυλίσθηκαν οριστικά μεταλλασσόμενες σε νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις με σοσιαλιστικά ψευδώνυμα…

Φαίνεται ότι η μεταψυχροπολεμική ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έφαγε τα ψωμιά της. Ότι ακόμα και ως κυβερνητικός μανδύας για τη διευκόλυνση της ελευθέριας οικονομίας δεν φτουράει.
Και φαίνεται ότι ο επιθετικός καπιταλισμός, η «δικτατορία των αγορών», είναι πλέον το πάγιο διεθνές περιβάλλον. Και ότι σ' αυτό δεν χωρούν ούτε κατ' όνομα σοσιαλιστικές κυβερνήσεις! Αν είναι έτσι τζάμπα ετοιμάζεται να κυβερνήσει ο… Κουβέλης. Κι ο… Ψαριανός και οι λοιπές δυνάμεις του… «αριστερού ευρωπαϊσμού»!..