22 Ιουνίου 2011

Να γιατί πάω πλατεία...


"Είμαι σε μια ηλικία που έχω καταλάβει πια πως πολλοί άνθρωποι δεν είναι γεννημένοι για να είναι ελεύθεροι. Είναι γεννημένοι για να είναι σκλάβοι.

Υπάρχει η εντύπωση πως όλα τα πουλιά θα πετάξουν μακριά, αν τους ανοίξεις την πόρτα του κλουβιού. Δεν είναι έτσι. Κάποια πουλιά δεν θα βγουν ποτέ έξω από το κλουβί και κάποια άλλα – και αυτό είναι πολύ πιο θλιβερό- θα βγουν, θα κάνουν μερικά διστακτικά βήματα και θα επιστρέψουν στο κλουβί. 

Σε κάποιους ανθρώπους, τους αρέσει να είναι σκλάβοι. Και τους ενοχλούν αυτοί που δεν αντέχουν την σκλαβιά. «Γίνε κι εσύ σκλάβος» σου λένε, «είναι ωραία να είσαι σκλάβος». Οι δρόμοι είναι για τους ανθρώπους που θέλουν να ζουν ελεύθεροι και αξιοπρεπείς. Μαζί με αυτούς τους ανθρώπους θέλω να είμαι. " Να γιατί πάω πλατεία...

Είναι ένα απόσπασμα κειμένου υπό τον τίτλο Ελεύθεροι και σκλάβοι (http://pitsirikos.net/2011/06/%ce%b5%ce%bb%ce%b5%cf%8d%ce%b8%ce%b5%cf%81%ce%bf%ce%b9-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%83%ce%ba%ce%bb%ce%ac%ce%b2%ce%bf%ce%b9/ ) του εξαιρετικού γραφέα και πρωτοπόρου μπλόγκερ Πιτσιρίκου (τον αποκαλώ γραφέα γιατι θεωρώ ότι δεν του ταιρίάζει ούτε η βρωμισμένη ιδιότητα του δημοδιογράφου, ούτε η διαρκώς εκπίπτουσα ιδιότητα του συγγραφέα).

Λοιπόν, το κειμενάκι αυτό με εκφράζει απολύτως και το προσυπογράφω ως ομολογία της συμμετοχής μου στο "Κίνημα των Αγανακτισμένων".

*Θα ήθελα να το διαβάσουν όλοι οι... σκεπτικιστές - με την Πλατεία - αριστεροί φίλοι μου.
*Όλα τα "κουρασμένα" - βολεμένα κεντροαριστερά παληκάρια του Fasebook που προπαγανδίζουν μνημονιακή νηστεία και προσευχή, διδάσκοντας το πολιτικό σαβουάρ βιβρ της υπομονής και της εγκαρτέρισης.
*Ένας παλαιός σύντροφος και φίλος της φυλακής (στην περίοδο της χούντας) που, τώρα στα γεράματα, αυτομόλισε από το στρατόπεδο των εντίμων - ενεργών πολιτών για να περάσει απέναντι, στο σαράϊ της εξουσίας...

4 Ιουνίου 2011

Πραγματική Δημοκρατία Τώρα

Πέρα από την οικονομική κρίση και το μνημόνιο, αυτό που ενώνει τους «αγανακτισμένους» πολίτες της Ελλάδας και της Ευρώπης είναι το αίτημα ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΡΑ!… «Μα δεν έχουμε πραγματική Δημοκρατία; Υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη γι αυτό από τις καθημερινές διαδηλώσεις στο Σύνταγμα και στον Λευκό Πύργο;», απαντούν οι… αγανακτισμένοι πολιτικοί. «Στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα», παπαγαλίζει και ο πρωθυπουργός της χώρας ως πιστό αντίγραφο πολιτικά αγραμμάτων δημοσιογράφων και πολιτευτών που, στην πρώτη στραβή, ψελίζουν «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα», νομίζοντας ότι έτσι… καθάρισαν. 


Η ρήση αυτή, υποκρύπτει μιαν αβάσταχτη ελαφρότητα όταν δεν χρησιμοποιείται για να αποκρύψει άγνοια ή πολιτική υστεροβουλία. Αφού, απεκδύει τη Δημοκρατία από το ουσιαστικό της περιεχόμενο και την μεταβάλει σε μια σκέτη διαδικασία, την εκλογική διαδικασία. Γιατί, την εκλογική διαδικασία υποδείκνυαν, ως πανάκεια, όλοι αυτοί που προσέφευγαν στην ευκολία της ρήσεως «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα»… Αλλά τι ακριβώς είναι η δημοκρατία; Ακόμα και ετυμολογικά, δημοκρατία σημαίνει κάτι αντίθετο της αριστοκρατίας, μια λαϊκή εξουσία ενάντια στους πλούσιους και τους εκ’ καταγωγής ευγενείς. Αυτή η αρχική καθεστωτική ουσία, καθώς εφαρμοζόμενη εξελίσσεται, αλλάζει διαρκώς στόχευση. Ο Κλεισθένης προχωρά σε μεταρρυθμίσεις που καθιστούν την δημοκρατία δημόσια υπόθεση, μια υπόθεση που αφορά τον άνθρωπο σαν πολίτη και όχι σαν ιδιώτη, ένα καθεστώς στο οποίο η εξουσία είναι «στο μέσον»… 
**************** 
Στη νεότερη ιστορία, η Γαλλική επανάσταση θέλει κάθε κάτοικο πολίτη και κάθε πολίτη ισότιμο με τους άλλους πολίτες ενώ η εκδοχή της δημοκρατίας που προτείνει κυριαρχείται από το ιδανικό της οικονομικής εξίσωσης. Πράγμα που την καθιστά ουτοπική σε περιόδους ηρεμίας και τρομοκρατική σε περιόδους κρίσεως. Καθώς, όμως, η δημοκρατία άρχισε να φοριέται παντού στον κόσμο, από κάθε πολιτικής καρυδιάς καρύδι κι από κάθε λογής οργανωμένα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, μπερδεμένη ανάμεσα στις κοινωνίες της ανέχειας και εκείνες της καταναλωτικής ευμάρειας, χάνει τις δυνατότητές της. Και γίνεται η μήτρα κάθε πολιτικής νόσου και κάθε πολιτικής… μαλακίας: εν’ ονόματι της Δημοκρατίας έγιναν τα πλέον τερατώδη εγκλήματα κατά λαών, με πιο πρόσφατο το έγκλημα του Αμερικανού προέδρου Μπούς κατά του λαού του Ιράκ. 
****************
Οι σημερινές Δημοκρατίες αδυνατούν να επιβάλουν στον Καπιταλισμό τη μέριμνα για το γενικό συμφέρον, το κοινωνικό κράτος. Δεν τον τιθασεύουν, δεν τον συγκρατούν, δεν τον περιορίζουν, τον αφήνουν να κερδοσκοπεί ασύδοτος, εν ονόματι της "δημοκρατίας της αγοράς". Άλλωστε η "δημοκρατία της αγοράς" είναι εκείνη που επιφέρει τη διαφθορά της ίδιας της Δημοκρατίας, επειδή τοποθετεί την έδρα της νομιμότητας στη Επιχείρηση και όχι πια στο Κοινοβούλιο… 


 Ναι, στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, αλλά μόνο επί της διαδικασίας και μόνο για τους διαχειριστές της εξουσίας. Για τους πολίτες υπάρχουν δεκάδες οδυνηρά αδιέξοδα. Ακόμα και η θεμελιώδης αρχή συγκρότησης της (Ελληνικής) δημοκρατίας, η ισοτιμία (ισότητα όλων απέναντι στον νόμο) καταστρατηγείται βάναυσα στη χώρα μας από τους ίδιους τους βουλευτές!. Από την άλλη, *«η δημοκρατία δεν δημιουργείται από κανένα γραπτό κείμενο. Αν προτού να μπει στη νομοθεσία δεν είναι ήδη ένας τρόπος και μια θέληση ζωής, μια μορφή κοινής ηθικής ενσαρκωμένη στην καθημερινή στάση της κοινότητας των ανθρώπων, τότε δεν αντιπροσωπεύει παρά μιαν απάτη της εξουσίας»…     *Ζωρζ Χανέϊν


Νίκος Τσαγκρής, 4/6/2011

30 Μαΐου 2011

Εκείνο το φως στην Πλατεία...



Όταν ο Πάγκαλος, η Μέρκελ, ο Καρατζαφέρης, ο Γιούνγκερ, και ο Τρισέ, ο Παπακωνσταντίνου, ο Πεταλωτής, ο Όλι Ρεν και ο Γιωργάκης μας συγκυβερνούν, τότε μας καταλαμβάνει ένα είδος κόπωσης που είναι και το χειρότερο γιατί μας κάνει να φαινόμαστε απαθείς ή απεγνωσμένοι: είναι η κόπωση της σκέψης που αντιμετωπίζει καταστάσεις διεστραμμένες… 


Είναι, ακριβώς, το είδος της κούρασης που περιγράφει ο Φερνάντο Πεσσόα στο Βιβλίο της Ανησυχίας: Δεν βαραίνει σαν τη σωματική κούραση ούτε ταράζει σαν την κούραση απ' τις συγκινήσεις. Είναι το βάρος της συνείδησης του κόσμου (σ.σ.: στην συγκεκριμένη περίπτωση του υπαρκτού πολιτικού "κόσμου"), το να μην μπορεί να πάρει η ψυχή ανάσα. Τότε, σπρωγμένες σαν τα σύννεφα απ' τον άνεμο, όλες οι ιδέες μέσα απ' τις οποίες εννοήσαμε τη ζωή, οι φιλοδοξίες και οι στόχοι που πάνω τους στηρίζαμε τις ελπίδες μας στη συνέχειά της, γκρεμίζονται, σκίζονται και καταρρακωμένες χάσκουν στάχτες κι απομεινάρια ομίχλης, κουρέλια από κάτι που δεν υπήρξε κι ούτε θα υπάρξει ποτέ.


Δεν υπήρξε κι ούτε θα υπάρξει ποτέ Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει ποτέ Κεντροαριστερά, δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει ποτέ πολιτικό ήθος, πολιτικές και ιδεολογικές αρχές, ιδέες και ιδεολογίες, δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει ποτέ πολιτική αλήθεια, πολιτική ευαισθησία, πολιτικός αυτοσεβασμός, σεβασμός του πολίτη απ' τους πολιτικούς.


 Όταν ο σοσιαλισμός κι ο νεοφιλελευθερισμός δίνουν τα χέρια και γίνονται συντρόφια κι όταν οι "σοσιαλιστές" που εν ονόματι του σοσιαλισμού μας κυβερνούσαν δεν νιώθουν φρίκη μπρος σ' αυτή την βάρβαρη επιμειξία, αυτό το τέρας που γεννήθηκε μέσα στο σπίτι τους το ίδιο, δεν αντιδρούν, δεν επαναστατούν (δεν έχουν λόγο ή τον πνίγουν μπρος στη λιγούρα τους για κυβερνητικές καρέκλες) τότε...


Τότε η φρίκη που εκμηδενίζει τους σκεπτόμενους πολίτες είναι λιγότερο ευγενής και διαβρωτική, αγγίζει χώρους βαθύτερα νυχτερινούς: είναι η επιθυμία να μην έχουμε σκέψη, η επιθυμία να μην έχουμε υπάρξει ποτέ τίποτα, η συνειδητή απελπισία όλων των πολιτικών κυττάρων της ψυχής. Και η ξαφνική αίσθηση ότι είμαστε έγκλειστοι σε ένα σκοτεινό κελί δίχως όρια.. Μόνη έξοδος είναι εκείνο το αβέβαιο, ακόμα, ΦΩΣ στην Πλατεία Συντάγμα... 


Νίκος Τσαγκρής, 30/5/2011

16 Μαΐου 2011

Αλίμονο στους νέους...



Η κρίση μπήκε κι άραξε στα σπίτια μας. Στα σπίτια των μισθωτών και των συνταξιούχων. Και κάποιων μικρομεσαίων που πτώχευσαν ή πτωχεύουν, που το 'κλεισαν ή το κλείνουν το μαγαζί. Μπήκε, μας συστήθηκε, μας άγγιξε. Και τη δεχτήκαμε αγόγγυστα σχεδόν, σαν αναγκαίο κακό. Κι αρχίσαμε ήδη να τη σεβόμαστε: «Λέω, φέτος, να μην πάμε διακοπές το καλοκαίρι.. Είναι πολλά τα λεφτά αγάπη μου, δεν μας παίρνει...»
Η κρίση μπήκε στα σπίτια της «μεγάλης μεσαίας τάξης», τα σπίτια που, μέχρι σήμερα, συγκέντρωναν οικογενειακό εισόδημα από ενάμισι έως τρεισήμισι και τέσσερα χιλιάρικα τον μήνα. Εισόδημα που κουρεύτηκε βιαίως, όπως οι νεοσύλλεκτοι στο Κέντρο Διερχομένων: 20% έως 30% πάει το «μαλλί». Προς χάριν της Ευρωζώνης και εκείνων που την εφηύραν και τη... φοράνε. Και τη βγάζουν και, υπό τύπον μαστιγίου, την κραδαίνουν στις πλάτες μας.
Ωστόσο, το «στένεμα» παραμένει περισσότερο ψυχολογικό παρά πραγματικό, είναι ο φόβος μπροστά στην απειλή που έρχεται από το ευρωπαϊκό μας μέλλον και μας γυρίζει πίσω, στο ελληνικό μας παρελθόν. Τη μιζέρια της φτώχειας: γερμανική Κατοχή - ταπείνωση - πείνα - θάνατος. Είναι τυχαίο, άραγε, το γεγονός ότι η Γερμανία πρωτοστατεί και σ' αυτή την  απειλή που «έρχεται απ' το μέλλον»; Και είναι άστοχοι εκείνοι οι Έλληνες που μιλούν ξανά για γερμανική «Κατοχή»;
Εμείς οι παλαιότεροι δεν τη φοβόμαστε τη φτώχεια. Την έχουμε γνωρίσει από πολύ κοντά. Έχουμε μεγαλώσει, αξιοπρεπώς, μαζί της, καίγοντας στη δουλειά και στα τραγούδια τη μιζέρια της. Αλίμονο στους νέους που, μεγαλωμένοι σε μια εποχή πανωλεθρίας των ιδεών, απέμειναν να κολυμπούν στα αναβράζοντα νερά του εγωιστικού υπολογισμού: «Να περνάμε καλά»! Να περνούν καλά σαν φιλόπονα χάμστερ, περιορισμένα στον ρόλο του παραγωγού-καταναλωτή.
Όχι! Κάποτε πρέπει να αποσπαστούμε απ' τη λατρεία της αγοράς. Καλύτερα φτωχοί και ελεύθεροι Έλληνες παρά «Ευρωπαίοι» - δεσμώτες των τοκογλύφων των «αγορών» και των πολιτικών τοποτηρητών τους. Των Γερμανών κερδοσκόπων, αν θέλετε, και των άλλων εταίρων τους. Στην κερδοσκοπία. Και των δικών μας, βέβαια, πασών των κυβερνήσεων, από καταβολής Σημίτη. Από καταβολής της εισόδου μας στην ΟΝΕ, θέλω να πω, κούφια η ώρα...

Νίκος Τσαγκρής (χρονογράφημα δημοσιευμένο στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής)

6 Μαΐου 2011

Έρμαια στην παγίδα του χρόνου



Ο χρόνος παίζει μαζί μας σαν τη γάτα με το ποντίκι. Μας παίρνει μυρωδιά όπου κι αν κρυφτούμε, μας κυνηγάει αλύπητα, μας πιάνει στα νύχια του, αφήνει πάνω μας τα σημάδια του. Ξεφεύγουμε, αλλά σε λίγο το κυνηγητό ξαναρχίζει, και πάλι απ' την αρχή. Αλλά κι εμείς δεν καθόμαστε με σταυρωμένα χέρια, περνάμε στην αντεπίθεση: καταστρέφουμε τον χρόνο, όπου κι αν τον βρούμε.

Για να λέμε την αλήθεια, καλά κάνουμε. Και καλά να μην κάνουμε, από τη στιγμή που ως εργαζόμενοι πληρώνουμε τον «χρονοφόρο» μας στο επιλεγόμενο... παραγωγικό σύστημα, τον χρόνο που μας περισσεύει, τον ελεύθερο χρόνο μας δικαιούμεθα να τον καταστρέφουμε κατά βούλησιν. Ως παθητικοί θεατές της ζωής των άλλων ή της ζωής γενικώς. Ή, ακόμα χειρότερα, ως παθητικοί τηλεθεατές της ζωής...

«Είναι απλώς κάποιοι άνθρωποι», θα σχολίαζε με συγκατάβαση, αν μας έβλεπε, ο Φερνάντο Πεσόα: «Περπατούν στον δρόμο με τη συμπεριφορά εκείνη που χαρακτηρίζει την ενσυνείδητη κατάσταση κι όμως δεν έχουν συνείδηση κανενός πράγματος, γιατί δεν έχουν συνείδηση ότι έχουν συνείδηση». Συμφωνείτε;

Ο Αλμπέρ Καμί σε ένα δοκίμιό του για το παράλογο, το τοποθετεί πιο λογικά! «Υπάρχει ο Θεός ή ο χρόνος, αυτός ο σταυρός ή αυτό το σπαθί. Πρέπει να ζεις με τον χρόνο και να πεθαίνεις μαζί του ή να παραιτηθείς απ' αυτόν για χάρη της αιώνιας ζωής». Ο ίδιος προτιμούσε «το σπαθί του χρόνου» από τον «σταυρό της αιωνιότητας»: Απεχθάνομαι αυτήν τη λύση (σ.σ.: τη «λύση» της αιώνιας ζωής), θέλω τα πάντα ή τίποτα, θέλω να συμμαχήσω με τον χρόνο. Δεν θέλω να υπάρχει στον υπολογισμό μου νοσταλγία ή λύπη...

Μπορεί ωστόσο να υπάρχει και νοσταλγία, και λύπη, για τον χαμένο χρόνο. Και επιβάλλεται να υπάρχει  θυμός για τους εξουσιαστές – καταστροφείς του πολιτικού  χρόνου. Ναι, μιλάμε για την εγκληματική καταστροφή του χρόνου του πρωθυπουργού απ' τον πρωθυπουργό, του υπουργού απ' τον υπουργό, του βουλευτή απ' τον βουλευτή, κ.λπ., κ.λπ. Που έχει ως συνέπεια την καταστροφή του χρόνου διακυβέρνησης της χώρας, του χρόνου του ελληνικού Δημοσίου, του χρόνου του ελληνικού κράτους κ.λπ., κλπ. Και ως επακόλουθο την καθυστέρηση της χώρας, την πολιτισμική παραλυσία, την πολιτική και οικονομική κρίση…
Νίκος Τσαγκρής

2 Μαΐου 2011

Εξουσία με πλαστή ταυτότητα

Αν το πολιτικό σύστημα λειτουργούσε ως σύστημα παραγωγής και εφαρμογής πολιτικών και ιδεολογικών αξιών και όχι ως σύστημα νομής της κυβερνητικής εξουσίας, ίσως αποκτούσε αξία εκείνη η προεκλογική ομολογία του Γιώργου Παπανδρέου: «κυβερνούσαμε με πλαστή σοσιαλιστική ταυτότητα. Το «εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ δυσφήμισε τον σοσιαλισμό και την Αριστερά…». Μια ομολογία που, έντεχνα, εξαφανίστηκε τότε, ανάμεσα σε προεκλογικές μουτζούρες και ψεύδη…


Σε μια υγιή πολιτική πραγματικότητα η ομολογία αυτή (από τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος, που είναι και Πρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς) θα έπαιρνε την μορφή καταλυτικής μαρτυρίας για τα αίτια της παρακμής και της ήττας, όχι μόνο του ΠΑΣΟΚ αλλά και της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας εν γένει, που ολοκληρώθηκε με την πτώση του… τελευταίου των εκσυγχρονιστών, Τόνι Μπλερ. Μπορεί και τη μορφή μιας διδακτικής αναδρομής…


«Είμαστε η υπεύθυνη αριστερά, η αριστερά που προσπαθεί να κάνει τα ιδανικά της πράξη», επέμενε λίγο πριν την πρωθυπουργική εκπνοή του ο Κώστας Σημίτης, ως ο αίρων… τις αμαρτίες του δικού του κυβερνητικού κόσμου, αλλά και των κυβερνήσεων Μπλερ και Σρέντερ. Και της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας εν γένει: «Είμαστε η υπεύθυνη αριστερά»!.. Καμιά αντίρρηση εάν δεχτούμε ότι αριστερή υπευθυνότητα είναι η τέχνη της πολιτικής προσαρμογής. Έτσι ναι, μπορούμε να δεχτούμε ως αριστερή υπευθυνότητα την προσαρμογή των κυβερνητικών επιλογών των Μπλερ - Σρέντερ - Σημίτη, στο νεοφιλελεύθερο πολιτικό περιβάλλον.


Συνεχίζοντας τις στρεβλώσεις, πρέπει να δεχτούμε ότι υπεύθυνη αριστερά είναι η αριστερά που προσαρμόζεται τέλεια στις, όποιες, δοσμένες πολιτικοοικονομικές συνθήκες, προκειμένου να επιβιώσει κυβερνητικά. Να δεχτούμε, δηλαδή ότι ο οπορτουνισμός είναι το Α και το Ω μιας υπεύθυνης Αριστεράς. Και να δεχτούμε ότι η κυβερνητική «αριστερά» των Μπλερ - Σρέντερ – Σημίτη, και η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία εν γένει, υπήρξε η «υπεύθυνη ευρωπαϊκή Αριστερά», επειδή επέδειξε αξιοθαύμαστη προσαρμοστικότητα, μεταλλασσόμενη κατά συνθήκη, ακόμα και σε νεοφιλελεύθερη δεξιά, προκειμένου να επιβιώσει κυβερνητικά στο δεσπόζον διεθνές περιβάλλον του καπιταλιστικού ολοκληρωτισμού!..


Αρκεί. Έχουμε ήδη το πλέον εύγλωττο σχόλιο για την αριστερή υπευθυνότητα ή τα εκσυγχρονιστικά ψεύδη. Διαλέξτε και πάρτε. Ο νυν και όπως φαίνεται …αεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και της Σοσιαλιστικής Διεθνούς Γιώργος Παπανδρέου διάλεξε: «Κυβερνούσαμε με πλαστή σοσιαλιστική ταυτότητα» και, «Δυσφημίσαμε τη σοσιαλδημοκρατία»… Αν το ΠΑΣΟΚ λειτουργούσε ως σύστημα παραγωγής και εφαρμογής πολιτικών και ιδεολογικών αξιών, και όχι ως σύστημα νομής της κυβερνητικής εξουσίας, η ομολογία αυτή θα το συγκλόνιζε. Και θα αποκτούσε, ίσως, κάποια διδακτική ή και αναγεννητική, για το πολιτικό παρόν και μέλλον του, αξία. Κάτι αντίστοιχο, άλλωστε, θα συνέβαινε και στο…όλον πολιτικό σύστημα. Όμως σιωπή! Πολιτική σιωπή! Η ομολογία του Γιώργου, ως όφειλε(!), πήγε στράφι!


Ως όφειλε, διότι ήταν μια ομολογία κάλπικη, μέρος μιας κάλπικης αυτοκριτικής του ηγέτη ενός κάλπικου «σοσιαλιστικού» κινήματος που λειτουργεί μέσα σε ένα κάλπικο πολιτικό σύστημα. Το οποίο δεν δουλεύει ως σύστημα παραγωγής και εφαρμογής πολιτικών και ιδεολογικών αξιών αλλά ως σύστημα νομής της κυβερνητικής εξουσίας…

Νίκος Τσαγκρής

19 Απριλίου 2011

Βασικά ένστικτα... Βρυξελλών



Η οικονομική κρίση ανέδειξε τους «ναούς» του ευρωπαϊκού οικονομισμού και τους «ιερείς» του μεσσιανισμού των αγορών

Καθώς η κρίση ξέφτισε την κουρτίνα που χώριζε τους Έλληνες πολίτες από τα παρασκήνια των Βρυξελών, αποκαλύφθηκε το σκοτεινό τοπίο των μηχανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα τοπίο αισθηματικής ξηρασίας όπου ευδοκιμούν τα βασικά ένστικτα του οικονομισμού: ο πολιτικός κυνισμός, ο μεσσιανισμός των αγορών, η αλαζονεία του πλούτου.
Ο ευρωπαϊκός νεοφιλελευθερισμός αυτοπροσώπως, ταυτοποιημένος σε πρόσωπα και μηχανισμούς: Αλμούνια – Kομισιόν – Zαν Κλοντ Γιούνγκερ – Εurogroup – Zαν Κλοντ Τρισέ – Eυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα… Να έχουν καταλύσει την εθνική μας ανεξαρτησία. Να υποκαθιστούν την ελληνική κυβέρνηση ως κυβέρνηση Κατοχής. Να μας απειλούν καθημερινά με μέτρα πάνω στα μέτρα, προκαλώντας σε άλλους φόβο, σε άλλους μίσος και σε άλλους ιερή αγανάκτηση…
Οικονομικός νεοφιλελευθερισμός! Εδώ συμβαίνουν πράγματα περίεργα, πράγματα σχεδόν μεταφυσικά, για τα οποία μας προειδοποιούσε ο μέγας οικονομοσκόπος Τζωρτζ Σόρος, τον καιρό της κερδοσκοπικής του φάσης: «Οι αγορές ψηφίζουν κάθε μέρα και τιμωρούν τα αλαζονικά κράτη»! Και η Ελλάδα είναι κράτος αλαζονικό, παραπλανά τις αγορές, δανείζεται με χαμηλά spread, γλεντοκοπά και τρωγοπίνει εις υγείαν των ευρωκορόιδων!..
Είμαι πεπεισμένος ότι οι αξιωματούχοι των ευρωμηχανισμών, οι Αλμούνια, Γιούνγκερ, Όλι Ρεν, Τρισέ και οι λοιποί τεχνικοί του συστήματος, εμφορούνται από τον ψυχισμό των φανατικών νεοφιλελεύθερων όπως τους περιγράφει ο Πασκάλ Μπρικνέρ: αρνούνται να βγουν από τον κύκλο, τον οικονομικό χώρο, όπου τους είχε κλείσει η μάχη ενάντια στον μπολσεβικισμό και, ορφανοί από εκείνον τον μεγάλο εχθρό, βλέπουν στον αγώνα ενάντια  σοσιαλισμό και τον κρατισμό τη συνέχεια του χθεσινού πολέμου ενάντια στον Σύμφωνο της Βαρσοβίας…
Έτσι κηρύσσουν παρωχημένο τον –εκάστοτε– φόρο εισοδήματος, αρχαϊκή τη μισθωτή εργασία, προκατακλυσμιαίο τον δέκατο τρίτο μισθό και ασύδοτο τον δέκατο τέταρτο, ανθυγιεινή την πρόωρη σύνταξη, ανόητο το συνδικάτο και ανάρμοστο τον συνδικαλισμό, ανυπόστατα τα επιδόματα ανθυγιεινής εργασίας, γελοία ακόμα και την ιδέα μιας κοινωνικής ασφάλισης ή μιας δημόσιας υπηρεσίας.
Για τους πιο εξημμένους, αρκεί να προστεθεί σε κάθε πρόβλημα ο πληθυντικός «αγορές» και τα πάντα λύνονται. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, να πούμε, όταν προέτρεπε τον Γιώργο Παπανδρέου να… φτύσει τις ευρωπαϊκές αγορές και να ζητήσει βοήθεια από απo τις άλλες! Κινεζικές, Ρωσικές, Παγκόσμια Τράπεζα, κλπ. Μακάρι να το ‘κανε, έτσι, για σπάσιμο! Να μπορούμε, έστω για πλάκα, να δηλώνουμε εθνικά ανεξάρτητοι!...

Νίκος Τσαγκρής (άρθρο δημοσιευμένο στην εφημερίδα Εθνος και στο περιοδικό Γαλέρα) 




13 Απριλίου 2011

Δελτίο εσωτερικών υποθέσεων

Θυμάστε την υπόθεση διαφθοράς στην οποία ενεπλάκη... διαπλεκόμενος με το Μέγαρο Μαξίμου ο Θέμος του Θέματος; Τότε, κάποιοι… φοβεροί ρεπόρτερ αξίας εκατοµµυρίων ευρώ, έστρεψαν τους προβολείς στη δηµοσιογραφική πιάτσα προς αναζήτηση του διεφθαρµένου δηµοσιογράφου-κοµιστή και είδαν να φωτίζονται τα οµοιώµατά τους. Ένας εξ αυτών µάλιστα, ο πλέον… φοβερός, είδε το άλλο του µισό. Για την ακρίβεια το 60% τού εαυτού του. Και τι έκανε; Πήρε το υπόλοιπο 40% και ούτε γάτα ούτε ζηµιά. Κονοµηµένος και αδιάφθορος! Με ανανεωµένο το δικαίωµα να στηλιτεύει της Γης τους… διεφθαρµένους. Τον βουλευτή Δείνα, ας πούµε, επειδή δεν γνώριζε ότι ο κουµπάρος τού Τάδε «τα πιάνει». Ή τον πρωθυπουργό Βήτα, επειδή δεν γνώριζε ότι ο συνεργάτης του Ζήτα, ας πούµε, επεδείκνυε ανάρµοστη σεξουαλική (και πολιτική ίσως;) συµπεριφορά. Κατά τη διάρκεια της οποίας τον προσέβαλε, επιπροσθέτως, τον πρωθυπουργό Βήτα ο συνεργάτης του Ζήτα· «λόγω και έργω», που λένε και οι νοµικοί…

Τώρα οι προβολείς στρέφονται στη δηµοσιογραφία γενικώς. Να φωτίσουν τη διαφθορά µέσα της: τους διαφθορείς, τους διαφθειρόμενους, τους διεφθαρμένους. Μα, αυτοί που στρέφουν τους προβολείς στη δηµοσιογραφία για να φωτίσουν τη διαφθορά µέσα της (τους διαφθορείς, τους διαφθειρόµενους, τους διεφθαρµένους,) είναι δηµοσιογράφοι. Και τι πιο φυσικό: οι προβολείς φωτίζουν εαυτούς και αλλήλους.

Διότι η διαφθορά είναι παντού: κυοφορείται και γεννιέται µαζί µε τον άνθρωπο· στα παιδικά της χρόνια είναι αθώα, σαν παιδί. Μα, καθώς µεγαλώνει γίνεται ακραία φιλοχρήµατη και φιλόδοξη, ανατρέφεται και εκφράζεται τέλεια δίπλα στο χρήµα, τη δόξα, τη φήµη, την εξουσία. Ως εκ τούτου, ναι, στη δηµοσιογραφία βρίσκει στάδιο δόξης λαµπρό. Μα δεν είναι απαραίτητο να είσαι δηµοσιογράφος ή πολιτικός ή δικαστικός ή γιατρός για να είσαι διεφθαρµένος. Όπως δεν αρκεί να είσαι επιστήμων, καλλιτέχνης, υδραυλικός, ζαχαροπλάστης ή οδοκαθαριστής για να µην είσαι…

Ακόµα κι όταν περνούν τη µέση τής ζωής τους, λίγοι άνθρωποι ξέρουν πώς έφτασαν στον εαυτό τους, στις διασκεδάσεις τους, στην κοσµοθεωρία τους, στη γυναίκα τους, στον χαρακτήρα, στο επάγγελµα και στις επιτυχίες τους. Και, βέβαια, οι διεφθαρµένοι στη διαφθορά τους.

Άλλωστε, σαν τον «άνθρωπο χωρίς ιδιότητες» του Ρόµπερτ Μούζιλ, διεφθαρµένοι ή µη, οι περισσότεροι των ανθρώπων έχουν την αίσθηση πως «τώρα τα πράγµατα είναι αδύνατον πλέον να αλλάξουν ουσιαστικά». Θα µπορούσε µάλιστα να ειπωθεί ότι εξαπατήθηκαν. Πως δεν µπορεί ποτέ να ανακαλύψει κανείς κάποιον αποχρώντα λόγο που να εξηγεί γιατί τα πράγµατα ήρθαν ακριβώς όπως ήρθαν. Θα µπορούσαν να έχουν έρθει και διαφορετικά· διότι τα συµβάντα προκλήθηκαν σε ελάχιστο βαθµό από τους ίδιους, συνήθως εξαρτήθηκαν από κάθε λογής περιστάσεις, από τις διαθέσεις, τη ζωή, τον έρωτα, τον θάνατο τελείως διαφορετικών ανθρώπων, κι απλώς τη δεδοµένη στιγµή έσπευσαν καταπάνω τους. Και τους διέφθειραν!..
Νίκος Τσαγκρής













9 Απριλίου 2011

Aνωφελείς πολιτικοί κώνωπες



Διαβάσατε στις απεργοσπαστικές σελίδες του διαδικτύου ότι κάτι Βασούλες και κάτι… Γείτονες μαζί με κάποια ακόμα σιτεμένα παλικάρια της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ την πέσανε στον Παπακωνσταντίνου; Κι ότι εκείνος μάζεψε το νομοσχέδιο για τα φρουτάκια και πήγε να κλάψει στην αγκαλιά του Γιωργάκη; Μήπως νοιώσατε κι ένα σκίρτημα πολιτικής ελπίδας ότι ίσως, ποιος ξέρει, μπορεί; Καλύτερα να το ξεχάσετε, να αξιολογήσετε τις αντιδράσεις αυτές ως ανώφελες: τελευταίοι σπασμοί της ηττημένης από την οικονομία πολιτικής. Ή τελευταίες εκλάμψεις της δημοκρατίας στον θανάσιμο εναγκαλισμό της με τον καπιταλισμό…

Μια άλλη εκδοχή είναι ότι τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που, σπασμωδικά, αντιδρούν στην πλήρη παράδοση της δημοκρατίας στον καπιταλισμό “διότι περί αυτού πρόκειται” δεν εκφράζουν παρά το μεταμοντέρνο αντικαπιταλιστικό πάθος που περιγράφει ο Πασκάλ Μπρυκνέρ στη «Μιζέρια του Πλούτου»: πρόκειται για ένα ένθερμο πάθος, μια σχεδόν θρησκευτική μέθη, που αποτελεί τη μαύρη λειτουργία σε μια λατρεία στην οποία οι αντιδρώντες, πολιτικοί ή πολίτες, συμμετέχουν, έστω κι αν θέλουν να την ανατρέψουν.

Έτσι και οι «αντιδρώντες» του ΠΑΣΟΚ: είδαν τα ψέματα και την προπαγάνδα – τα δικά τους ψέματα, τη δική τους προπαγάνδα – για το υποτιθέμενο «αλάνθαστο» της «ελεύθερης αγοράς» να γκρεμίζονται σαν χάρτινοι πύργοι. Τώρα, μέσα στη βούλησή τους να εξορκίσουν τους δαίμονες της αγοράς, φοράνε ακόμα τα στολίδια της ευσέβειας απέναντί της, έστω κι αν η ευσέβεια αυτή είναι αρνητική. Μπορεί το καπιταλιστικό είδωλο να ενθουσιάζει τους μεν και να προκαλεί το μένος των δε, όμως παραμένει είδωλο. Ένα… είδωλο παντρεμένο με τη γριά Δημοκρατία.

Πέρα από τα αστεία, ο υπεραιωνόβιος γάμος της δημοκρατίας με τον καπιταλισμό έχει εκφυλισθεί: η δημοκρατία αδυνατεί πια να επιβάλει στον καπιταλισμό τη μέριμνα για το γενικό συμφέρον, το κοινωνικό κράτος. Δεν τον τιθασεύει, δεν τον συγκρατεί, δεν τον περιορίζει, τον αφήνει να κερδοσκοπεί ασύδοτος. Εν ονόματι της «δημοκρατίας της αγοράς». Αλλά, πάλι με τα λόγια του Πασκάλ Μπρυκνέρ, «η δημοκρατία της αγοράς επιφέρει τη διαφθορά της ίδιας της δημοκρατίας, επειδή τοποθετεί την έδρα της νομιμότητας στην επιχείρηση και όχι πια στο κοινοβούλιο». Και προωθεί, προσθέτουμε εμείς, έναν τύπο πολιτικού, τον πολιτικό – μέτοχο. Να φροντίζει μόνο για την ικανοποίηση των ορέξεών του εν ονόματι της αρχής: «Δεν πάει να χαθεί ο κόσμος όλος, αρκεί να δουλεύει το μαγαζί»…

Νίκος Τσαγκρής









4 Απριλίου 2011

Η ανεργία ως εργαλείο της καπιταλιστικής ανακύκλωσης...

Εντελώς τυχαία μάθαμε ότι το μέσο ημερήσιο εισόδημα του Νοτιοαφρικανού εργαζόμενου είναι 7 ευρώ.

Με τις τελευταίες ευρωπαπανδρεϊκές ρυθμίσεις, το μέσο ημερήσιο εισόδημα κάθε νέου Έλληνα εργαζόμενου, είναι διπλάσιο. Και κάτι παραπάνω. Πόσο κάνει μια φραντζόλα ψωμί στην Ελλάδα και πόσο στη Νότια Αφρική; Κάντε τον λογαριασμό και θα βρείτε την διαφορά της αγοραστικής δύναμης μεταξύ Ελλήνων και... Ζουλού.

Ωστόσο, βασική προϋπόθεση για να γίνει αυτός ο… λογαριασμός είναι η τύχη που χρειάζεται κάθε νεαρός Έλληνας για να περάσει την πύλη της ευρωπαπανδρεϊκής αγοράς εργασίας˙ να μπει μέσα και, πολύ περισσότερο, να παραμείνει εντός. Αφού, η εφαρμογή των ρυθμίσεων για εύκολες απολύσεις με αστείες αποζημιώσεις, θα απογειώσουν τον, ήδη τραγικό, στις ηλικίες από 20 – 25, δείκτη ανεργίας. Πράγμα που ενδέχεται να καθορίζει ως κωλόφαρδους (στην κυριολεξία) τους ελληνόπαιδες που, εφεξής, θα βρίσκουν δουλειά σε συνθήκες Ζουλού: ημερήσιο εισόδημα 7 ευρώ…

Η ανεργία, το γνωρίζουμε όλοι, είναι αναπόφευκτο παρακολούθημα των μεγάλων οικονομικών κρίσεων. Την κρίση του 1929, ας πούμε, ακολούθησε μια άνευ προηγουμένου έξαρση ανεργίας: 12 εκατομμύρια άνεργοι στις ΗΠΑ, 10 εκατομμύρια στη Γερμανία, 3 στην Αγγλία, συνολικά πάνω από 30 εκατομμύρια εντελώς άνεργοι. Και πολλά εκατομμύρια εργάτες να υποαπασχολούνται, να δουλεύουν δέκα ή είκοσι ώρες τη βδομάδα.

Το εκπληκτικό είναι ότι οι αριθμοί της ανεργίας στη δικιά μας κρίση, την κρίση του 2007, είναι πανομοιότυποι με αυτούς της κρίσης του ’29: οι άνεργοι στις ΗΠΑ είναι πάλι γύρω στα 12 εκατομμύρια, ενώ το σύνολο των ανέργων στα 27 κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αγγίζει τα 23 εκατομμύρια. Συνολικά, όπως το ’29, πάνω από 30 εκατομμύρια άνεργοι. Και πολλά, όπως τότε, εκατομμύρια εργαζομένων, να υποαπασχολούνται σε συνθήκες Νότιας Αφρικής.

Αυτή η τραγική ομοιότητα, στην οποία εμείς οι Έλληνες πρωταγωνιστούμε, κάνει επίκαιρη την άποψη του Μάρξ ότι ο καπιταλισμός, «μη δίνοντας στον εργάτη παρά μόνο τα αυστηρώς απαραίτητα για τη ζωή, μειώνει την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων και αυξάνει την συχνότητα των κρίσεων. Με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός εφεδρικού στρατού φθηνών εργατικών χεριών». Σαν τον εφεδρικό στρατό φθηνών εργατικών χεριών Νεοελλήνων που δημιουργείται με τη φροντίδα της ευρωπαπανδρεϊκής αγοράς εργασίας, ας πούμε…

Νίκος Τσαγκρής





21 Μαρτίου 2011

ΛΙΒΥΗ: Ένα βρώμικο δίλημμα


 Πριν, όπως οι περισσότεροι «κανονικοί» άνθρωποι, ήμουν κι εγώ υπέρ των επαναστατημένων Λιβύων πολιτών και ενάντια στον δικτάτορα Καντάφι και το καθεστώς του. Παρακολουθούσα την εξέλιξη της εξέγερσης με την ελπίδα να κερδίσουν οι επαναστατημένοι: να απαλλαγούν από τον Καντάφι και τη χούντα του, να προχωρήσουν στην αυτοδιάθεση της Λιβύης, την δημοκρατική "επανίδρυση" της χώρας τους, εάν θέλετε.
Ωστόσο, ακόμα και στα δύσκολα, όταν άρχισαν να σηκώνουν κεφάλι οι καθεστωτικοί και να βάζουν χέρι στις «απελευθερωμένες" πόλεις, απευχόμουν έξωθεν επεμβάσεις. Με εμπειρικά, παγιωμένη τη γνώση ότι εάν επέμβουν οι "πολιτισμένοι" (αμερικανοί και ευρωπαίοι), μπορεί μεν να απαλλάξουν τους Λίβυους από τον Καντάφι, αλλά θα χειραγωγήσουν το πολιτικό και πολιτιστικό μέλλον των Λιβύων. Εγκαθιστώντας κυβέρνηση της αρεσκείας τους και του χεριού τους, όπως κάνουν πάντα σε παρόμοιες περιστάσεις. Ακόμα, με την βεβαιότητα ότι θα λαφυραγωγήσουν τη χώρα άμεσα και αλύπητα - πράγμα που και μέχρι σήμερα έκαναν, όμως πιο ήπια και πιο έμμεσα.
Μετά, οι "πολιτισμένοι", προεξαρχόντων των - παραδοσιακά αποικιοκρατών - Γάλλων, Βρετανών και Αμερικανών, άρχισαν να βομβαρδίζουν την Λιβύη σκορπώντας τον γενικό τρόμο και τον θάνατο - καταγγέλλονται ήδη δεκάδες θάνατοι αμάχων πολιτών.
Λοιπόν, με ποιον είμαι – με ποιόν είμαστε σήμερα; Για εμάς τους «κανονικούς» ανθρώπους μιλάω, που πριν είμαστε υπέρ των επαναστατημένων Λιβύων πολιτών. Με ποιόν είμαστε τώρα; Με τον Καντάφι ή με τους «πολιτισμένους»;
Ιδού το δίλημμα  που τίθεται (από τους «πολιτισμένους» τίθεται, από την ίδια την απρόσκλητη επέμβασή τους) και είναι ένα δίλημμα - παγίδα . Ένα βρώμικο, ένα πρακτόρικο δίλημμα, που σ’ εμάς τους απέξω υποβάλλεται αντανακλαστικά. Στους επαναστατημένους Λίβυους, όμως, επιβάλλεται βίαια, δραματικά, καταλυτικά. Τους χτυπά στο ψαχνό, για να τραυματίσει τον εξεγερμένο ψυχισμό τους, να τον σκοτώσει: Να αποδομήσει το επαναστατικό τους όραμα (απελευθέρωση από τον δικτάτορα, ελευθερία, ανεξαρτησία, πολιτική αυτοδιάθεση…). Να τους συσπειρώσει γύρω από τον Δυτικό εξ’ ουρανού Σύμμαχο και Προστάτη!..
Όχι, δεν μασάμε! Ούτε με τον Καντάφι – ούτε με τους «πολιτισμένους». Με τους επαναστατημένους Λίβυους, όσους κι αν απομείνουν, όσους κι αν απέμειναν. Με την εξέγερσή τους, με τα κουρέλια της ουτοπίας τους: απελευθέρωση από τον δικτάτορα, ελευθερία, ανεξαρτησία, πολιτική αυτοδιάθεση…

Νίκος Τσαγκρής

15 Μαρτίου 2011

Μιλούν και πάλι για εκλογές!..


Πήραν την… επιμήκυνση και συζητούν, πάλι, για εκλογές. Πάντα οι πολιτικοί συζητούν για εκλογές. Περισσότερο εκείνοι που µένουν εκτός κυβερνητικής εξουσίας, επειδή θεωρούν ότι αξίζουν περισσότερο από τους άλλους να είναι εντός της κυβερνητικής εξουσίας.

Όλοι οι πολιτικοί κυβερνητικών κοµµάτων θεωρούν ότι αξίζουν να κυβερνούν περισσότερο από τους «άλλους». Έτσι, οι «άλλοι» είναι πανοµοιότυποι µ’ «αυτούς». Όπως οι πολιτικοί τού ΠΑΣΟΚ µε τους πολιτικούς τής Νέας Δηµοκρατίας, ας πούµε.

Οι πολιτικοί των µη κυβερνητικών κοµµάτων µόνο µέσα τους θέλουν να κυβερνήσουν. Έξω τους, αρκούνται να συµπεριφέρονται διαφορετικά από τους κυβερνητικούς συναδέλφους τους. Να διατηρούν γένια πολλών ηµερών, να µην φορούν γραβάτες, να δείχνουν θυµωµένοι και επικριτικοί. Συζητούν κι αυτοί για εκλογές και απαιτούν από τον λαό να τους ψηφίσει, όμως όχι για να κυβερνήσουν, αλλά για να ξαναµπούν στη Βουλή. Επειδή, λέει, είναι απαραίτητο για τη Δηµοκρατία να είναι παρόντες στη Βουλή. Απλά να είναι παρόντες…

Αυτό είναι ακατανόητο για τους απλούς πολίτες. Το καταλαβαίνουµε µόνο εµείς οι αριστεροί, που µάλλον είµαστε πιο… σύνθετοι. Έτσι φαίνεται, αφού κάθε φορά τους ψηφίζουµε. Για να είναι απλά παρόντες. Και να καταγγέλλουν. Τους άλλους.

Οι εν γένει, τώρα, πολίτες, είναι κουρασµένοι. Απηυδισµένοι απ’ την πολιτική και τους πολιτικούς. Το µόνο που µπορεί να τους στρατεύσει είναι τα παραπάνω ευρώ, το σπίτι που χτίζεται, το εξοχικό, το αυτοκίνητο, η τηλεόραση και το σόπινγκ, όπως έγραφε προ µηνός ο φίλος µου ο Κοροβέσης. Και οι εκλογές, λέω εγώ: για να ψηφίσουν το κυβερνητικό κόµµα που συντηρεί τα µικρά τους προνόµια. Όταν διαισθάνονται ότι κινδυνεύει να χάσει τις εκλογές.

 Τα τελευταία χρόνια οι πολιτικοί αναδεικνύονται µέσω της τηλεόρασης, όπως τα μοντέλα, οι τραγουδιστες και οι σέφ! Λες και θέλουν να εκλεγούν µόνο για να εξασφαλίσουν τη φήµη τού πολιτικού. Που, τοιουτοτρόπως, είναι η κακοφηµία τής πολιτικής.

Έτσι, σαν τους «βάρβαρους καλλιτέχνες» τού Φερνάντο Πεσσόα, εισβάλλουν στην πολιτική απ’ έξω. Ανήκουν σ’ αυτήν µόνο και µόνο επειδή η πόρτα τού σπιτιού τους έχει αριθµό και κουδούνι που γράφει «Βουλευτής». Χωρίς να µπορούν να καταλάβουν πώς φτιάχτηκαν οι δρόµοι και γιατί στην πόρτα τού σπιτιού τους υπάρχει διαφορετικός αριθµός από το σπίτι τού γείτονα.

Διασχίζουν την πολιτική διαγωνίως. Μπαίνουν από το παράθυρο, όχι από την κανονική είσοδο, και βγαίνουν από ένα άλλο παράθυρο. Θεωρούν την πράξη τους σπουδαία µόνο και µόνο επειδή, σαν άνεµος, παρασύρουν στο πέρασµά τους αντικείµενα της πολιτικής: «πορτραίτα πολιτικών ηγετών, έντυπες διακηρύξεις και ιδεολογικά µανιφέστα». Και τα σκορπάνε στο πάτωµα…

Ναι, οι πολιτικοί τρελαίνονται για εκλογές. Ιδιαίτερα οι πολιτικοί των κυβερνητικών κοµµάτων που µένουν εκτός κυβερνητικής εξουσίας. Επειδή θεωρούν ότι αξίζουν δια να κυβερνούν περισσότερο απ’ τους «άλλους». Άλλοι µπαίνουν απ’ το παράθυρο. Να εκλεγούν για να εξασφαλίσουν τη φήµη τού πολιτικού. Που, τοιουτοτρόπως, είναι η κακοφηµία των εκλογών…

  Νίκος Τσαγκρής

8 Μαρτίου 2011

Η αυτοκριτική ως τέχνασμα...


Η αυτοκριτική των πολιτικών μοιάζει σαν την εξομολόγηση στη Θρησκεία. Όπως η εξομολόγηση εξασφαλίζει την παραμονή του θρησκευόμενου στους κόλπους της Εκκλησίας, έτσι και η αυτοκριτική εξασφαλίζει την παραμονή του πολιτικού στους κόλπους της πολιτικής.

«Μην ομολογείτε, μην ομολογείτε ποτέ», έλεγε ο Μπατάιγ, γνωρίζοντας προφανώς ότι η δια της ομολογίας «άφεση των αμαρτιών» απελευθερώνει τον «αμαρτωλό», του επιτρέπει να επιστρέφει ανενδοίαστα στα αλώνια της αμαρτίας…

Καθώς, τις τελευταίες μέρες, εκδηλώνεται και πάλι έκείνο το… ρεύμα εσωκομματικής αντιπολίτευσης στο ΠΑΣΟΚ, δεν είναι λίγοι εκείνοι που, μεταξύ των άλλων, θέτουν θέμα αυτοκριτικής: μέμφονται τον Γιώργο Παπανδρέου επειδή, από την εν γένει ρητορική του, απουσιάζει η αυτοκριτική. Πολλοί, μάλιστα, δεν διστάζουν να αποδίδουν την αδυναμία του σημερινού πρωθυπουργού να εξασφαλίσει την περίφημη συναίνεση (προκειμένου να… εθνικοποιήσει την οριστική παράδοση της χώρας στην τρόϊκα ) στην «απουσία μιας καταλυτικής αυτοκριτικής. Όχι μόνο για τους ατυχείς χειρισμούς της κρίσης από τον ίδιο και τον υπουργό Παπακωνσταντίνου, αλλά και για το καθεστώς Σημίτη». Αυτοκριτική που υποτίθεται ότι θα «ξέπλενε» και τον ίδιο και το ΠΑΣΟΚ από το στίγμα του νεοφιλελεύθερου «εκσυγχρονισμού» που, από την εποχή Σημίτη το συνοδεύει.

Προσωπικά, θεωρώ ότι η έλλειψη αυτοκριτικής από την ρητορική του Γ. Παπανδρέου αποτελεί θετικό σημείο, ένδειξη πολιτικής ειλικρίνειας: ότι δεν καταφεύγει σε τεχνάσματα, προκειμένου να παραπλανήσει το εκλογικό σώμα. Ότι δεν προδίδει τις πολιτικές ιδέες του, την προσπάθειά του να εφαρμόσει τις «εκσυγχρονιστικού τύπου» πολιτικές και επικοινωνιακές επιλογές του. Ανεξάρτητα αν για κάποιους είναι επιλογές λανθασμένες που… «αποδομούν το σοσιαλιστικό προφίλ του προέδρου αλλά και τον σοσιαλιστικό χαρακτήρα του κινήματος»

Γενικότερα, ένας πολιτικός ηγέτης, ένα καθεστώς, δεν μπορούν να «κλείνουν» τους λογαριασμούς τους με μια αυτοκριτική. Δεν πάνε έτσι μπροστά, σε περίπτωση δυστυχίας. Μεταφέρουν τη δυστυχία τους στον μαυροπίνακα. Δεν συντελούν στο να προληφθεί κανένα κατοπινό ατύχημα.
Γιατί; Διότι, όπως και η κακολογία, έτσι και η αυτοκριτική θρέφεται από το παρελθόν και, προπαντός, δεν της γυρεύει κανείς να περιγράψει το μέλλον…

Φυσικά, ο Γιώργος Παπανδρέου δεν αποφεύγει κάποιες αναφορές στο παρελθόν. Αλλά, ευτυχώς (!) όχι για αυτοκριτική, μα για να «θρέψει» την πικρία κάποιων συντρόφων του που αυτοπροσδιορίζονται ως ιστορικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Ή την δική του πικρία από τα καμώματα κάποιων… ανίερων στελεχών της Αριστεράς. Που τον τοποθετούν σε ίση απόσταση με τον ηγέτη της Δεξιάς.

Ωστόσο, αυτό που θέλω να πω σ’ αυτό το σημείωμα είναι ότι η αυτοκριτική χρησιμοποιείται συνήθως από τους πολιτικούς ως κυνικό άλλοθι προκειμένου να παρατείνουν την πολιτική τους καριέρα ή την παραμονή τους στην εξουσία.

Απ’ αυτή την άποψη, θεωρώ ως θετικό σημείο την απουσία αυτοκριτικών αναφορών από την ρητορική του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ. Όμως,ελάχιστα ελπιδοφόρο για το μέλλον της κυβέρνησής και, κυρίως, για το ελληνικό μέλλον…

Νίκος Τσαγκρής

28 Φεβρουαρίου 2011

Το New Deal ως πανάκεια...

Αν φανταζόμαστε τη μεγάλη δεξαμενή ιδεών του οικονομικού φιλελευθερισμού σαν μίξερ, και πατούσαμε το κουμπί προκειμένου να προκύψει ένα γιατρικό για τη σωτηρία του τραπεζικού μοντέλου του νεοφιλελευθερισμού (των αυτόνομων, δηλαδή, επενδυτικών τραπεζών τύπου Goldman Sachs και Morgan Stanley), θα προέκυπτε ένα… μαντζούνι τύπου Γκόρντον Μπράουν: κρατική εγγύηση για την εξασφάλιση ρευστότητας στη διατραπεζική αγορά, κρατικοποίηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, κλπ., κλπ. Το ίδιο, περίπου, γιατρικό θα συνιστούσαν και ως… ανεξάρτητοι-μεμονωμένοι οι θεωρητικοί του οικονομικού φιλελευθερισμού παντός τόπου, χρόνου και τύπου: Οι Φρίντριχ Χάϊεκ, Άνταμ Σμίθ, Τζον Κέινς, Μίλτον Φρίντμαν, Άλαν Γκρίνσπαν, ο τωρινός Πολ Κρούγκμαν και άλλοι… τωρινότεροι, τύπου Ανδριανόπουλου, Αλογοσκούφη και Ανδρουλάκη…

Ο Άνταμ Σμίθ, ας πούμε, θα άλλαζε πρόθυμα την περίφημη ρήση του «Δεν περιμένουμε το φαγητό μας να προέλθει από την καλοσύνη του χασάπη, του ζυθοποιού, ή του φούρναρη, αλλά από μέριμνα για το προσωπικό τους συμφέρον», προσθέτοντας τη λέξη «κρατική» μπροστά απ’ τη λέξη «μέριμνα». Ο Τζον Κέινς θα πρότεινε, ασφαλώς, κάποιο πακέτο θεσμοθετημένων κρατικών παρεμβάσεων σαν αυτό που είχε προτείνει στον Ρούσβελτ κατά την περίοδο της κρίσης του 1930˙το οποίο έμεινε στην ιστορία ως New Deal. Εντάξει, για τον «προοδευτικό» Πολ Κρούγκμαν δεν λέμε τίποτα. Λίγο πριν παραλάβει το Νόμπελ ευλόγησε τον Βρετανό…μάγο Γκόρντον Μπράουν: «ευτυχώς για την παγκόσμια οικονομία, που ο Γκόρντον Μπράουν και οι αξιωματούχοι του έχουν λογικές προτάσεις. Και μπορούν να μας υποδείξουν τον δρόμο για την έξοδο από την κρίση»…

Φυσικά, ο Μίλτον Φρίντμαν θα έβγαινε, δημοσίως, να διαχωρίσει τη θέση του αφού μέχρις εσχάτων, λίγο πριν αποχαιρετήσει τα εγκόσμια, δήλωνε (στο ιστολόγιο «e-rooster) ότι ο σύγχρονος φιλελευθερισμός βρίσκεται μπροστά σε απειλές που εκπορεύονται από την υπερβολική δράση του κράτους: «…εκπορεύονται, από κάποια άτομα εντός της κοινότητας τα οποία προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την συγκεντρωμένη εξουσία του κράτους προκειμένου να ωφεληθούν οι ίδιοι και να παράσχουν στους εαυτούς τους ειδικά προνόμια και μονοπώλια…»! Και κατέληγε με έναν εξαιρετικά άβολο για τις τωρινές συνθήκες αφορισμό: «Η κρατική παρεμβατικότητα είναι η θεμελιακή απειλή στην ανθρώπινη ελευθερία»!.. »!.. Μα και ο Άλαν Γκρίνσπαν μέχρις εσχάτων επέμενε να διαδηλώνει την ακλόνητη πίστη του στα «τοξικά» παράγωγα: «Αλίμονο, το πρόβλημα δεν είναι η κατάρρευση των προϊόντων, αλλά η απληστία που κυρίευσε τους ανθρώπους»! Και αμέσως, «ναι, ο κρατικός παρεμβατισμός σκλαβώνει τις αγορές, αλλά η κρίση, βλέπετε, βαθαίνει. Ας δώσουμε τόπο στην οργή μόνο με κρατικό χρήμα μπορούν να τραφούν οι ανοιχτές πληγές του συστήματος»!..

Μόνο με κρατικό χρήμα! Κάθε φορά που ο καπιταλισμός, (το οικοδόμημά τους), κινδυνεύει, οι θεωρητικοί του οικονομικού φιλελευθερισμού και τα πολιτικά παπαγαλάκια τους θυμούνται το κρατικό χρήμα. Και ανακυκλώνουν εκείνο το πακέτο θεσμοθετημένων κρατικών παρεμβάσεων που, ο γκουρού τους, ο Τζον Κέινς, πρότεινε στον Ρούσβελτ κατά την περίοδο της κρίσης του 1930 και έμεινε στην ιστορία ως New Deal. Σήμερα το ανακυκλώνουν οι νεοφιλελεύθεροι εγγονοί του: «κρατική εγγύηση» λένε, εννοώντας κρατικό χρήμα, Δημόσιο, δηλαδή, χρήμα (το δικό μας, στην τελική, χρήμα) για την εξασφάλιση ρευστότητας στη διατραπεζική αγορά, κλπ., κλπ.

Τι κάνουν όμως οι «προοδευτικοί» οικονομολόγοι, οι θεωρητικοί του «οικονομικού σοσιαλισμού»; Σιωπούν ως ηττημένοι. Αρθρογραφούν χαιρέκακα, προσλαμβάνοντας το χρηματοπιστωτικό πατατράκ των καιρών ως προσωπική δικαίωση. Επιδίδονται σε αγανακτισμένες φωνασκίες ντουμπλάροντας την Αλέκα Παπαρήγα: «Να πληρώσουν το μάρμαρο της κρίσης οι τράπεζες και τα μονοπώλια και όχι ο λαός»! «Είναι ψέμα ότι οι τράπεζες έχουν πρόβλημα ρευστότητας, απλώς δεν μπορούν να κερδοσκοπήσουν»! Άλλοι, το χειρότερο, επικροτούν την ανακύκλωση του κεϊνσιανού New Deal από τους τεχνικούς της ευρωπαϊκής εξουσίας. Που «θα διασφαλίσει τα συμφέροντα των επενδυτών και των καταθετών, την εργασία, την κοινωνική ευημερία». Παραβλέποντας ότι το πρώτο που επιδιώκεται να διασφαλιστεί είναι το «σύστημα»: Η διάσωση του τραπεζικού μοντέλου του νεοφιλελευθερισμού, των αυτόνομων, δηλαδή, επενδυτικών τραπεζών τύπου Goldman Sachs και Morgan Stanley, που γέννησαν την κρίση…

Ακόμα και ο πολύς Τζότζεφ Στίγκλιτζ περιορίστηκε σε απαισιόδοξες προβλέψεις: «… η τρέχουσα οικονομική κρίση είναι η χειρότερη παγκοσμίως μετά την ύφεση του 1930, ενώ η κίνηση της αμερικανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης να μειώσει τα επιτόκια δεν θα έχει ουσιαστικές επιπτώσεις Η κίνηση της Fed δεν αντιμετωπίζει τα θεμελιώδη προβλήματα που θέτει η κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού τομέα…» Ούτε μια διορθωτική, για την κερδοσκοπική δομή των αγορών, πρόταση. Mόνο μια ενδιαφέρουσα, κοινωνικού χαρακτήρα, παρέμβαση: «… η αμερικανική κυβέρνηση να παραγράψει τα δάνεια έως και του 90% της αξίας τους, ώστε οι δανειολήπτες που αγόρασαν κατοικίες να μπορέσουν να τις διατηρήσουν»…

ΥΓ: Εν’ τέλει, μόνο ο Γάλλος οικονομολόγος Νικολά Μπαβερέζ (στο βιβλίο του «Καθ’ οδόν προς το άγνωστο») λέει ξεκάθαρα ότι εν όψει της κρίσης «το επείγον είναι να εξαλείψουμε μια για πάντα την αυταπάτη ότι οι αγορές αυτό-ρυθμίζονται». Αλλά κι αυτός σπεύδει να προσθέσει, «χωρίς όμως να ξεριζώσουμε κάθε μορφή αστάθειας, ενός παράγοντα απαραίτητου για την ελευθερία και την οικονομική ανάπτυξη». Λες και μίλησε κανείς, ούτε η Παπαρήγα δεν το ‘κανε, για επιστροφή στον απόλυτο κρατισμό…

Νίκος Τσαγκρής (κείμενο δημοσιεμένο στο Έθνος της Κυριακής)

21 Φεβρουαρίου 2011

Ο Μαρινάκης και οι άλλοι...

Ας μη θολώνουμε από τα οπαδικά μας αισθήματα. Η διαπλοκή των μεγαλοπαραγόντων του ποδοσφαίρου - ανεξαρτήτως χρώματος - με το πολιτικό και δημοσιογραφικό σύστημα, είναι διαχρονική. Όσα γράφτηκαν και γράφονται, ελέχθησαν και λέγονται, από πολιτικούς, δημοσιογράφους και ποδοσφαιρικούς παράγοντες μετά τους χουλιγκανισμούς στο γήπεδο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ας τα δούμε σαν μια φωτογραφία των αλλαγών που εξελίσσονται στο πεδίο των συγκεκριμένων διαπλεκομένων συμφερόντων. Θα μας βοηθούσε ιδιαίτερα ένα ριπλέι στον τρόπο που μετέδωσαν και σχολίασαν τα θλιβερά – αλλά διόλου πρωτόγνωρα για το ελληνικό ποδόσφαιρο – γεγονότα, τα κανάλια MEGA, STAR, ANT1 και ΣΚΑΙ. Στον οποίο, υπενθυμίζω, ο κ. Μαρινάκης είναι μέτοχος…

9 Φεβρουαρίου 2011

Η Φήμη ως ελιξίριο αθανασίας



Φερνάντο Πεσσόα: οι δημοσιογράφοι στοχεύουν
στην άμεση επιτυχία, οι καλλιτέχνες στην αιώνια ζωή…

Ένας, απροσδιόριστης ηλικίας, άνθρωπος που υποστηρίζει ότι έγραψε ένα μυθιστόρημα επειδή το γραπτό του εξεδόθη ως μυθιστόρημα από έναν εκδοτικό οίκο που διατίθεται να «εκδίδει» οτιδήποτε, ακόμα και την ίδια τη λογοτεχνία, επί χρήμασι, με πιέζει εδώ και καιρό να γράψω κάτι για το βιβλίο του. Με πραγματικό άγχος, λες και αν γράψω γι’ αυτό, ο… συγγραφέας θα περάσει στην αθανασία. Ή θα εξασφαλίσει φήμη και υστεροφημία…
Η φήμη ευδοκιμούσε πάντοτε, ανάμεσα στους πλέον δημοφιλείς ανθρώπινους πόθους. Σήμερα, τείνει να μεταβληθεί σε αξία μεγαλύτερη και από τη μέγιστη αξία της εποχής, το χρήμα. Ίσως επειδή υποδεικνύεται από τον τηλεοπτικό πολιτισμό ως το μέσον που οδηγεί με ξεχωριστή ευκολία στη μέγιστη αξία της εποχής: χιλιάδες, εκατομμύρια άνθρωποι γύρω μας, προθυμοποιούνται να κοινοποιήσουν την ύπαρξή τους με κάθε τρόπο, να υποστούν κάθε συνέπεια, προκειμένου να διεκδικήσουν ένα μερίδιο φήμης.
Αυτούς οφείλουμε να τους σεβαστούμε, είναι οι στερημένες μάζες των καιρών, τα θύματα της δεσπόζουσας τηλεοπτικής ιδεολογίας της φήμης. Της αναγνωρισιμότητας, όπως οι ίματζ μέικερς την ονομάζουν…
Εκείνοι που ενοχλούν είναι εκείνοι που ενοχλούσαν πάντα, εκείνοι που διαθέτουν λίγο ταλέντο, κάποια στοιχεία ιδιοφυίας, ένα ακαλλιέργητο χάρισμα και, μόνο γι’ αυτό, επιδιώκουν και εκβιάζουν άμεση αναγνώριση, φήμη, υστεροφημία.
Μιλώ για τους εκατοντάδες καλλιτέχνες και ψευτοκαλλιτέχνες του συρμού, κάποιους πολιτικούς και κάποιους επιστήμονες και ψευτοεπιστήμονες και, ιδιαίτερα, δεκάδες νέους – όχι από πλευράς ηλικίας – που αυτοαποκαλούνται συγγραφείς, ή λογοτέχνες, ή τραγουδιστές, ηθοποιοί και τα λοιπά, επειδή έβγαλαν ένα βιβλίο, ένα CD, ή έπαιξαν σε ένα σήριαλ. Για όλους εκείνους που ασχολούνται περισσότερο με τις δημόσιες σχέσεις και τις δημόσιες πόζες, παρά με την καλλιέργεια των όποιων ταλέντων ή χαρισμάτων τους. Πιστεύοντας ότι η φήμη – και όχι το ιδιοφυές έργο, η ιδιοφυής λειτουργία τους στον ενιαίο ιστορικά χώρο των γραμμάτων και των τεχνών, της πολιτικής και των επιστημών – θα τους εξασφαλίσει την αναγνώριση, την υστεροφημία, την «αθανασία» ακόμα…
Συνιστώ, σε όλους αυτούς, την ανάγνωση του βιβλίου «Ηρόστρατος, ή η αναζήτηση της αθανασίας» του Φερνάντο Πεσσόα. Η φήμη του οποίου είναι, πιθανολογώ, ασήμαντη στους κύκλους των κυνηγών της ματαιόδοξης εποχικής φήμης. Ωστόσο, σας διαβεβαιώνω, ο Φ. Π. είναι ένας πραγματικά φημισμένος ποιητής που, ογδόντα και πλέον χρόνια από τον θάνατό του, απολαμβάνει την αθανασία ανάμεσα στους αθάνατους καλλιτέχνες όλων των αιώνων…

Νίκος Τσαγκρής

2 Φεβρουαρίου 2011

Στο γκέτο της Πλατείας Βάθη...


Μια κλινική στην Πλατεία Βάθη είναι πρόβλημα. Παρκάρεις απέναντι και καμιά δεκαριά ζευγάρια μάτια, καρφωμένα σε ταλαίπωρα πρόσωπα, σε περιεργάζονται σαν λέιζερ θλίψης- φθόνου. Είναι άνεργοι οικονομικοί μετανάστες του «γκέτο» που, με επίκεντρο τη μικρή πλατεία, εκτείνεται ως την Ομόνοια, το Μεταξουργείο, τον Σταθμό Λαρίσης, τον Κολωνό. Και ύστερα σκαρφαλώνει μέχρι την Πλατεία Αττικής, και την Κυψέλη…

Ο θυρωρός της κλινικής με σταματάει: «Μην αφήσεις το αμάξι εκεί», μου λέει, «σε δέκα λεπτά μπορεί να μη βρεις ούτε τις ζάντες!». Το ρισκάρω. «Θύμα της ξενοφοβίας», σκέφτομαι. Είναι σαφές ότι υπερβάλλει. Διαβάζω, άλλωστε, την απέχθειά του για τους «ξένους» στο θολό του βλέμμα, στον φόβο που κρυφοκοιτάζει πίσω απ’ τις εκφράσεις του: «Πέντε λεπτά», του λέω, «θα τ’ αφήσω! Ρίχνε καμιά ματιά αν θέλεις»…

«Αδερφέ, είσαι τρελός», γκρινιάζει. «Κοίτα τουλάχιστον μήπως έχεις κάνα μπουφάν, καμιά σακούλα μέσα! Θα στο σπάσουνε! Μπορούν να σου κλέψουν οτιδήποτε! Ακόμα και τη δουλειά σου»!...


Αυτό είναι! Σε μια εποχή κατά την οποία η ανεργία παίρνει διαστάσεις επιδημίας, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβλέπει για το 2011 περίπου 3,5 εκατομμύρια επιπλέον ανέργους, «οι ξένοι μπορούν να σου κλέψουν ακόμα και τη δουλειά σου»! Δεν είναι ο φόβος ενός Έλληνα θυρωρού κλινικής στην πλατεία Βάθη. Είναι ο φόβος που, στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης, προστίθεται στον ανασφαλή ψυχισμό εκατομμυρίων Ευρωπαίων εργαζομένων. Και με λίγη πολιτική… βοήθεια γίνεται μια εφιαλτική ιδεοληψία: η εκόλαψη, η γέννηση του φιδιού...

Στην Αγγλία, το ακροδεξιό BNP κυκλοφορεί αφίσες με συνθήματα όπως «Βρετανικές δουλειές για Βρετανούς εργάτες – Ήρθε η ώρα της αντεπίθεσης!» Οι υπερεθνικιστές ηγέτες του BNP, μάλιστα, «καρφώνουν» τους «Εργατικούς» ότι, ενώ έχουν παρεμφερείς ιδέες, «δεν έχουν τα περιθώρια να εγγυηθούν βρετανικές δουλειές για Βρετανούς εργάτες χωρίς να έρθουν σε σύγκρουση με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Ευτυχώς!...

Δεν λέω τίποτα. Απλά θυμίζω ότι ο Χίτλερ και το ναζιστικό κόμμα πάτησαν πάνω στη μνησικακία και τη βιαιότητα των άνεργων μαζών που ήσαν προσκολλημένες στο «λαϊκό πιάτο σούπας» και στις ατέλειωτες ουρές μπροστά στα γραφεία ανεργίας. Καθώς και στον φόβο και την ανασφάλεια των εκατομμυρίων εργαζομένων απέναντι «σ’ αυτές τις αγριεμένες μάζες, σ’ αυτές τις ουρές ανέργων»: αυτοί μπορούν να σου κλέψουν οτιδήποτε! Ακόμα και τη δουλειά σου»!...

Νίκος Τσαγκρής (Το κείμενο αυτό γράφτηκε και δημοσιεύτηκε το 2010)

31 Ιανουαρίου 2011

Κατακερματισμός, διάλυση...


 «To ιδεολογικό είναι το φανταστικό», έλεγε ο Μαρξ καθώς περιέγραφε, μετά τον Φόϋερμπαχ, τη θρησκευτική ιδεολογία: To ιδεολογικό είναι κατασκευασμένο από συνειδήσεις που, μην μπορώντας να υποφέρουν την πραγματική τους κατάσταση, της δυστυχίας και των αντιφάσεων, προβάλλουν σ' ένα ονειρεμένο μακρινό μέλλον (μέλλον θρησκευτικό, μέλλον αισθητικό, αλλά επίσης μέλλον ηθικό και πολιτικό) μια ιδεατή επανασυμφιλίωση. Αυτό που στην εποχή μας λέμε ομοψυχία, συστράτευση, εθνική συνεννόηση.

Εθνική συνεννόηση αναζητούν όλο και πιό συχνα οι θεσμικοί παράγοντες του τόπου, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το Εθνικό, όπως το βαφτίζουν, θέμα της οικονομικής κρίσης. Αλλά, για να υπάρξει συστράτευση και ομοψυχία, συνθήκες, πράγματι αναγκαίες,για την αντιμετώπιση εθνικών θεμάτων, χρειάζονται κατ' αρχήν ιδέες. Ιδέες, κατά προτίμηση κοινά αποδεκτές. Ακόμα καλύτερα θα ήταν, οι συγκεκριμένες, κοινές ιδέες, να προέκυπταν ως απαύγασμα μιας γενικότερης κοινής ιδεολογίας. Τότε, η συστράτευση και η ομοψυχία δεν θα ήταν αιτούμενα. Θα ήσαν συνθήκες δεδομένες. Και τότε ναι, θα απελευθερώνονταν πολιτικές προβολές σε ένα ονειρεμένο μακρινό μέλλον. Έστω στο επίπεδο του φανταστικού!..

Όμως οι ιδεολογίες έμειναν πίσω και οι ιδέες απουσιάζουν. Απουσιάζουν και οι ηγέτες που θα τις προέβαλλαν με τρόπο πειστικό, ώστε να εξασφαλίσουν τη συστράτευση και την ομοψυχία γύρω τους. Έτσι, φτάσαμε σε σημείο η πολιτική να είναι ανίδεη. Το ίδιο και οι πολίτες! Και αυτό που απέμεινε, είναι οι επαγγελματίες πολιτικοί. Να κρατούν ψηλά τη σημαία της μόνης... ιδεολογίας της νέας εποχής: της ιδεολογίας του κέρδους!

Πάμε πάλι απ’ την αρχή: ιδεολογία είναι ένα σύστημα ιδεών και αξιών, χάρη στο οποίο οι κοινωνίες οργανώνουν ένα κοινό όραμα, μια συναντίληψη του κόσμου. Πιστεύει κανείς ότι η κρατούσα «ιδεολογία» του κέρδους είναι σε θέση να οδηγήσει σε κοινό όραμα, σε συστράτευση, σε εθνική συνεννόηση; To μόνο που μπορεί να επιφέρει η συγκεκριμένη «ιδεολογία», είναι η διάλυση: Ο άκρατος ατομισμός, ο φιλοτομαρισμός, ο κοινωνικός κατακερματισμός. Το δράμα της φτώχειας – η μιζέρια του πλούτου. Η ζούγκλα των «αγορών».

25 Ιανουαρίου 2011

Διεφθαρμένη χώρα...



Ναι, η διαφθορά είναι αγαπημένο θέμα. Ειδικά όταν εκδηλώνεται σε αντικρινές όχθες, όταν προσωποποιείται σε διακεκριμένους αντιπάλους, όταν πλήττει διασημότητες της πεντάρας. Τότε η αδρεναλίνη ανεβαίνει, η έξαψη κορυφώνεται. Μα και όταν δεν εκδηλώνεται, όταν δεν προσωποποιείται, η διαφθορά παραμένει αγαπημένο θέμα: τρέφεται με φήμες στα καφέ του Κολωνακίου, με «εμπιστευτικές πληροφορίες» στα δημοσιογραφικά γραφεία, με σχόλια και αναθέματα στις οικογενειακές συγκεντρώσεις.

Ακολούθως, η διαφθορά ξαναγίνεται μια γνώριμη και έξυπνη αμαρτία που φωλιάζει μέσα μας, έτοιμη να ξεμυτίσει στην πρώτη ευκαιρία: στην κοινωνία του χρήματος, ένας άνθρωπος θεωρείται τελείως ανόητος αν δεν κλέβει. Αυτή η στάση εικονογραφείται θαυμάσια από τον ετήσιο εθνικό διαγωνισμό για το ποιός θα εξαπατήσει περισσότερο την Ψωροκώσταινα σε απόκρυψη φόρων. Για να τους βάλει στην τσέπη…

«Θα ήταν ηλίθιος αν δεν τα ‘παιρνε!..» Είναι μια φράση που ακούγονταν όλο και πιο συχνά στη μικρή μας χώρα. Ακόμα και από κορυφαίους πολιτικούς παράγοντες, ακόμα και για μιζαδόρους της πολιτικής τύπου Siemens. Είναι η φράση που τοποθετεί την κοινωνική ηθική στον πάτο των εθνικών μας, να πούμε, αρετών και την πολιτική ηθική κάτω απ’ τον πάτο των αντίστοιχων πολιτικών. Μια φράση που οριοθετεί την χώρα μας ως διεφθαρμένη χώρα…

Μας συνέβη, όπως συνέβη πριν από πολλά χρόνια στις ΗΠΑ. Να πως το περιέγραφε (1951) ο αμερικανός κοινωνιολόγος, καθηγητής του Κολούμπια και συγγραφέας του « Μίντλ-Τάουν» Ρόμπερτ Σ. Λύντ: «Σήμερα οι ελέφαντες (σ.σ: εννοεί τα νέα οικονομικά τζάκια), ημιεξημερωμένοι και απατεώνες, έχουν αναπτυχθεί και… ευημερούν πολυτελώς μέσα στα πράσινα βοσκοτόπια ισχύος που άφησε ελεύθερα η δημοκρατία. Σήμερα εμείς, σαν έθνος, η Γερουσία μας, τα ιδρύματά μας, φοβόμαστε και στεκόμαστε με δέος μπροστά σ’ αυτές τις μυστικές δυνάμεις– που λέγονται οργανωμένες επιχειρήσεις, οργανωμένα επαγγέλματα, οργανωμένη εργασία, οργανωμένος πατριωτισμός και οργανωμένη θρησκεία. Με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας κοινωνίας εκβιασμού, που δίνει το παράδειγμα σε κάθε άνθρωπο να επιδιώκει να αρπάζει ό, τι μπορεί για τον εαυτό του…»…

Λοιπόν, σήμερα κι εμείς ως έθνος, η Βουλή μας, οι πολιτικοί ηγέτες μας, οι βουλευτές μας, οι δικαστικοί μας, οι δημοσιογράφοι μας, φοβόμαστε και στεκόμαστε με δέος μπροστά σ’ αυτές τις «μυστικές δυνάμεις που λέγονται οργανωμένες επιχειρήσεις», κεντρικές τράπεζες, πολυεθνικές, καρτέλ, μονοπώλια. Κάνουμε τα στραβά μάτια στις παρανομίες τους, με την «απουσία» μας διευκολύνουμε τα ασύδοτα deal τους. Ούτως ή άλλως, είμαστε μέρη αυτής της τάξεως πραγμάτων, μέλη της «κοινωνίας του εκβιασμού» που οι ίδιοι δημιουργήσαμε ή ανεχτήκαμε. Και, άμα λάχει, όταν μας τα δίνουν, τα παίρνουμε˙ αφού… «θα ήμασταν ηλίθιοι αν δεν τα παίρναμε»!..

Μην ακούτε τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους υποκριτές: Το χρήμα μπορούσε πάντα να διατάζει τις εξουσίες. Και το έκανε. Απλά, στις μέρες μας τό ‘χει παρακάνει…

Νίκος Τσαγκρής



8 Ιανουαρίου 2011

Ο καπιταλισμός που βολεύει...


«Θα προτιμούσα να βρισκόμουν κάτω απ’ το ζυγό του Κόκκινου Στρατού παρά να πρέπει να τρώω χάμπουργκερ» έλεγε ο θεωρητικός του μεταμοντέρνου εθνικισμού Αλαίν Ντε Μπενουά, για να τονίσει την απέχθειά του στον μεταψυχροπολεμικό αμερικανικό ηγεμονισμό˙ τον ολοκληρωτικό καπιταλισμό με το «άνοιγμα των συνόρων», την «παγκοσμιοποίηση», την «οικονομία της αγοράς».

Λίγο αργότερα, επί της προεδρίας Μπους, ο αντιαμερικανισμός των Ευρωπαίων εθνικιστών άγγιξε και, σε πολλές περιπτώσεις, ξεπέρασε ακόμα και τον παραδοσιακό αντιαμερικανισμό των κομμουνιστών. Μέχρι που φτάσαμε στην οικονομική κρίση και καταντήσαμε – ποιοι, εμείς οι Έλληνες, που διδάξαμε αντιαμερικανισμό – να τρώμε μόνο… χάμπουργκερ. Άντε, και σουβλάκια, όταν θέλουμε να διαφοροποιηθούμε ιδεολογικά (είτε ως κομμουνιστές είτε ως… απλοί αριστεροί) από τους μεταμοντέρνους εθνικιστές…

Κανένα πρόβλημα. Προσωπικά, παραφράζοντας τη ρήση του Αλέν Ντε Μπενουά, είμαι έτοιμος να δηλώσω ότι θα προτιμούσα να τρώω μια ζωή… σουβλάκια παρά να βρίσκομαι (μια ζωή, επίσης) κάτω από τον ζυγό της Κομισιόν. Ο οποίος ζυγός μάς πέφτει πιο βαρύς, ειδικά σ’ εμάς τους μισθωτούς και συνταξιούχους, απ’ ότι ο ζυγός του Κόκκινου Στρατού στον Αλαίν Ντε Μπενουά και τους ομοϊδεάτες του.

Από την άλλη, ο «ζυγός της Κομισιόν» δεν είναι παρά ο ζυγός του καπιταλισμού με τον οποίο οικειοθελώς δεθήκαμε, τον αγαπήσαμε και συνεχίζουμε να τον αγαπάμε και να τον δοξάζουμε καθημερινά, είτε είμαστε δεξιοί είτε αριστεροί, είτε κομμουνιστές είτε εθνικιστές, ακόμα και αναρχικοί. Αίφνης, ακόμα και την παραμονή των Φώτων, μέρα κλεφτής αργίας και οικονομικής ένδειας, υποτίθεται, ένα από τα άντρα του καπιταλιστικού life style στην λεωφόρο Κηφισίας, το επονομαζόμενο και Golden Hall, ήταν φίσκα από… δεξιούς, αριστερούς, κομμουνιστές, εθνικιστές, ακόμα και αναρχικούς πατριώτες μας. Που δόξαζαν τον καπιταλισμό απολαμβάνοντας τα αγαθά του…

Θέλω να πω ότι ζούμε σε ένα λαβύρινθο πολιτικών, ιδεολογικών, πολιτιστικών και αισθητικών αντιφάσεων: δηλώνουμε σοσιαλιστές αλλά ανάβουμε κεριά πίστης στους αρχιερείς του καπιταλισμού, τους τεχνοκράτες της Κομισιόν. Προκειμένου να διασφαλίσουμε τον καπιταλισμό που μας βολεύει υπηρετούμε τους καπιταλιστές που μας… βολεύουν. Εν τέλει, μόνο οι καπιταλιστές δεν πιστεύουν στον καπιταλισμό. Όπως λέει ο Μάικλ Μουρ, πιστεύουν στο σοσιαλισμό για τους πλούσιους: θέλουν να είναι σίγουροι ότι η κυβέρνηση θα μεριμνά μόνο γι’ αυτούς δίχως οι άλλοι να το αντιλαμβάνονται.

Νίκος Τσαγκρής