25 Απριλίου 2017

Μακρόν, το ιδανικό φιλελέ φερέφωνο


Παιδί μιας ετοιμοθάνατης εποχής (της εποχή του νεοφιλελευθερισμού) που δεν θέλει να πεθάνει... 


Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής 

Ξεκινώντας μια σοβαρή ανάλυση για τις Γαλλικές εκλογές, θα μπορούσα να αρχίσω με τη διαπίστωση ότι το αποτέλεσμα ήταν το αναμενόμενο, και αυτό να μην είναι το γνωστό κλισέ μιας βαριεστημένης ανάλυσης ανάμεσα στις χιλιάδες μετεκλογικές αναλύσεις που ζάλισαν… περεταίρω την παραζαλισμένη από τον κατεστημένο καταιγισμό πληροφοριών, παγκόσμια κοινή γνώμη: στη συγκεκριμένη, μάλιστα, περίπτωση, το γεγονός ότι το αποτέλεσμα των Γαλλικών εκλογών ήταν το αναμενόμενο, αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι στα τρία – τέσσερα τελευταία χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης κανένα εκλογικό αποτέλεσμα δεν χαρακτηρίστηκε, δεν μπόρεσε να χαρακτηρισθεί, αναμενόμενο. Λόγω… δημοσκοπήσεων: στη Γαλλία, οι δημοσκοπήσεις δούλεψαν, οι προβλέψεις «έπεσαν μέσα», και αυτό ήταν έκπληξη, η μοναδική ίσως έκπληξη, όσον αφορά το εκλογικό αποτέλεσμα. Μια έκπληξη που μπορεί να σημαίνει, αν όχι την γενική αποκατάσταση της αξιοπιστίας των δημοσκοπήσεων, την εγκυρότητα των Γαλλικών εταιριών μετρήσεων. Σε αντιδιαστολή με τις αντίστοιχες Ελληνικές, ή Ιταλικές, ή αμερικανικές, που βιώνουν τα επίχειρα των ακραία αποτυχημένων προβλέψεών τους. Και αντιμετωπίζονται από την κοινή γνώμη ως εταιρίες πολιτικής χειραγώγησης. Της κοινής Γνώμης… 

Αρχίζοντας λοιπόν με τη με το κλισέ «το αποτέλεσμα των Γαλλικών εκλογών ήταν το αναμενόμενο», και με την υποσημείωση ότι αυτή ακριβώς η επαλήθευση, (η επαλήθευση του αναμενόμενου) ήταν η μοναδική έκπληξη όσον αφορά το εκλογικό αποτέλεσμα, δεν μπορώ παρά να ομολογήσω ότι η πρωτιά τού «από το πουθενά Μακρόν», ήταν αναμενόμενη… 

Ιδανικό φερέφωνο 

Επί της ουσίας τώρα, όσον αφορά την πρωτιά τού «από το πουθενά Μακρόν» και την (αναμενόμενη επίσης) εκτόξευσή του στον προεδρικό θώκο της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας, θα συμφωνήσω με τον Γάλλο οικονομολόγο Φρεντερίκ Λορντόν, ότι ο Μακρόν δεν είναι παρά μια επιθανάτια συστημική κραυγή αγωνίας, ο τελευταίος σπασμός του συστήματος: Στον Εμμανυέλ Μακρόν εκφράζεται με τον καλύτερο τρόπο η αγωνία μιας εποχής ετοιμοθάνατης που δεν θέλει να πεθάνει. Είναι βέβαιο πως ένας κόσμος καταδικασμένος, αλλά αποφασισμένος να μην εγκαταλείψει τίποτα πίσω του, θα έβρισκε στο τέλος το ιδανικό φερέφωνο, ένα άτομο ικανό για όλες τις αντιφάσεις που απαιτεί η συγκεκριμένη κατάσταση: να μιλάει χωρίς να λέει τίποτα, να μη λέει τίποτα αλλά να μην παύει στιγμή να ‘το’ σκέφτεται, να είναι ταυτόχρονα εντελώς κενός και επικίνδυνα πλήρης…» 

Ο αρθρογράφος της Monde Diplomatique είναι σαφής. Η «ετοιμοθάνατη εποχή που δεν θέλει να πεθάνει» είναι η εποχή του νεοφιλελευθερισμού, του αχαλίνωτου οικονομισμού, της παγκοσμιοποίησης. Ο κόσμος αυτής της εποχής, (ο κόσμος που συναποτελεί αυτό που αποκαλούμε «σύστημα», η οικονομική ελίτ και οι πολιτικοί ταγοί και υπηρέτες της) είναι «ένας κόσμος καταδικασμένος» που δεν το βάζει κάτω, «αποφασισμένος να μην εγκαταλείψει τίποτα πίσω του». Και ο Μακρόν είναι η ύστατη καταφυγή του, «το ιδανικό φερέφωνο, ένα άτομο ικανό για όλες τις αντιφάσεις που απαιτεί η συγκεκριμένη κατάσταση» αυτού του «ετοιμοθάνατου κόσμου». «Ο τελευταίος σπασμός του συστήματος»… 

Τρία … ριμέικ 

«Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε», θα απαντούσε ένας καλός… συστημικός. Και πράγματι, η αποτίμηση του αρθρογράφου Λορντόν για το «φαινόμενο» Μακρόν, τη οποία προσωπικά συμμερίζομαι, θα μπορούσε να εκφράζει περισσότερο μιαν αισιοδοξία της βούλησης, παρά μιαν αντικειμενική θεώρηση – χωρίς να αποκλείεται το δεύτερο. Όμως σίγουρα, η έκφραση «Θα είμαι πολύ σαφής »… , αυτός ο επαναλαμβανόμενος τρόπος με τον οποίο ο Μακρόν αρχίζει κάθε απόπειρα να εξηγήσει κάτι χωρίς να εξηγεί τίποτε, προδίδει μια βαθιά επιθυμία συγκάλυψης της πραγματικής του πολιτικής ταυτότητας, ή της ανυπαρξίας της: δίχως αμφιβολία, είναι η ίδια η εποχή μας που ‘μιλάει’ μέσω του υποψηφίου που δεν θέλει να μιλήσει – και, για τον ίδιο λόγο, δεν παύει να αισθάνεται υποχρεωμένος να μας προειδοποιήσει ότι θα ‘είναι σαφής’, αποφαίνεται επ’ αυτού ο Φρεντερίκ Λορντόν. 

Αναμφισβήτητα, το βασικότερο σημείο ανάλυσης του αποτελέσματος των Γαλλικών εκλογών είναι ο «μη πολιτικός» Μακρόν. Σπουδαία, επίσης, σημεία είναι, η παταγώδης πτώση του Σοσιαλιστικού Κόμματος – η ανώμαλη προσγείωσή του στο 6%, ο προσωπικός θρίαμβος του Μελανσόν και η καθήλωση του παραδοσιακού κόμματος της Γαλλικής Δεξιάς στο 20%. Ωστόσο, οι αναλύσεις επ’ αυτών θα ήσαν βαρετές για το ελληνικό κοινό, αφού θα έμοιαζαν με ριμέικ της παταγώδους πτώσης του ΠΑΣΟΚ, του προσωπικού θριάμβου του Τσίπρα και της συρρίκνωσης της ΝΔ αντίστοιχα, στην εποχή των μνημονίων. 

Τέλος, ένα εξαιρετικά σημαντικό σημείο ανάλυσης των Γαλλικών εκλογών που πέρασε απαρατήρητο εντοπίζεται στο γεγονός ότι η πρωτιά του μη κομματικού Μακρόν» εγείρει υπαρξιακά ερωτήματα για τα κόμματα του 21ου αιώνα. Την αναγκαιότητά τους, τον επαναπροσδιορισμό τους, τον εκσυγχρονισμό της αποστολής τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: