27 Φεβρουαρίου 2014

«Φωτογραφίες» απ’ το Κίεβο

 
Τι ζητούν οι Ουκρανοί που σκοτώνουν και σκοτώνονται στην Πλατεία Ανεξαρτησίας και στα πέριξ;

Από τότε που ξέσπασε η αναταραχή, αυτά τα πολύχρωμα και πολύνεκρα αλληλοσυγκρουόμενα ανθρώπινα κύματα στην πλατεία Ανεξαρτησίας στο Κίεβο, προσπαθώ να καταλάβω τι συμβαίνει. Κι ας είναι ο διεθνής Τύπος γεμάτος εξηγήσεις: ρεπορτάζ, ανταποκρίσεις ειδικών απεσταλμένων, αναλύσεις και κόντρα αναλύσεις. Και τί φωτογραφίες!

Είναι εξωφρενικό, αλλά οι εξεγέρσεις, οι συγκρούσεις, οι εμφύλιοι «βγάζουν» φωτογραφίες μοναδικής αισθητικής: οι εικόνες απ’ το Κίεβο είναι ανυπέρβλητες, παίρνουν βραβείο Όσκαρ!

Αλλά κι εμείς το παίρνουμε το βραβείο μας, για τις ικανότητές μας στο επίπεδο της «δια βίου μάθησης»: μέσα σε λίγες μέρες γίναμε ειδικοί στο ουκρανικό ζήτημα. Μάθαμε τη γεωπολιτική ιστορία της χώρας, την παρούσα οικονομική και πολιτική της κατάσταση, αλλά και τους πολιτικούς ηγέτες της με τα μικρά τους ονόματα: η Γιούλια! Ο Βίκτορ! Ο Αλεξάντερ! Ο Βιτάλι λέμε και… καταλαβαινόμαστε…

Προσωπικά, ωστόσο, δεν καταλαβαίνω τίποτα. Τίποτα για τους ανθρώπους, για τα ενδότερα τους: τι ζητούν οι Ουκρανοί και σκοτώνονται στο Κίεβο και στα πέριξ;

Η σύγκρουση των διεφθαρμένων

«Σκοτώνονται γιατί οι μισοί θέλουν Ευρώπη και οι άλλοι μισοί Ρωσία», απαντά η ειδησεογραφία. Αλλά είναι έτσι; Και αν ναι, για ποιά Ευρώπη σκοτώνονται οι μισοί Ουκρανοί; Για την δικιά μας, τη μίζερη και λιτοδίαιτη Ευρώπη του Νότου ή για την λαμπερή και καλοθρεμμένη Ευρώπη του Βορρά; Και για ποια Ρωσία σκοτώνουν οι άλλοι μισοί; Τη Ρωσία του Πούτιν και της μαφιόζικης ελίτ του πλούτου ή τη Ρωσία της ακραίας φτώχειας και της μεθυσμένης εξαθλίωσης;

Αναμφισβήτητα, στην Ουκρανία έχουμε τη σύγκρουση δυο διεφθαρμένων εξουσιών που εκφράζουν τα ανταγωνιστικά συμφέροντα δυό εξίσου διεφθαρμένων οικονομικών ελίτ: απ’ τη μια τη διεφθαρμένη επιχειρηματική παρέα του Γιαννουκόβιτς, με τον μυθικό και ακραία παράνομο πλουτισμό της να απειλείται από τον επερχόμενο ευρωπαϊκό ανταγωνισμό. Κι από την άλλη την κυρία Γιούλια Τιμοσένκο να τα δίνει όλα για τη δική της επιχειρηματική παρέα. Ανταλλάσσοντας ευχαρίστως τον πλουτισμό δια της παραδοσιακής ουκρανικής διαφθοράς με τον πλουτισμό μέσω του μεταμοντέρνου ευρωπαϊκού τύπου διαφθοράς. Του γνώριμου σε εμάς τους Έλληνες ευρωσυστημικού παιγνίου της «εκσυγχρονιστικής λιτότητας».

Κάπως έτσι ή ακριβώς έτσι είναι τα ουκρανικά «πολιτικά» πράγματα. Αλλά εάν είναι έτσι, τότε πρέπει να πιστέψουμε ότι οι ουκρανοί πολίτες σκοτώνουν και σκοτώνονται για τον… τύπο διαφθοράς που θα επικρατήσει στη χώρα τους…

Η αντιπολίτευση έχει…συνιστώσες

Δεν είναι ακριβώς έτσι. Τα media δεν ασχολούνται, ωστόσο δεν είναι ανέφικτο να προσεγγίσει κανείς τα πολιτικά χαρακτηριστικά των Ουκρανών που «σκοτώνονται» στην πλατεία Ανεξαρτησίας. Αν ρωτήσεις κάποιους από τους (δεκάδες χιλιάδες) Έλληνες που ζουν σ’ αυτή τη διχασμένη χώρα, τότε θα μάθεις ότι δεν είναι μόνο οι χειραγωγημένοι εθνικά (αν όχι εθνικιστικά) Ουκρανοί του Γιανουκόβιτς και του Πούτιν. Και δεν είναι μόνο οι ακροδεξιοί που διεκδικούν μερίδιό στην… ευκταία ουκρανική «Βαϊμάρη».

Κυρίως, μπορείς να μάθεις ότι η «αντιπολίτευση» (που σχεδόν σύσσωμη, αποδίδεται από τα media στην Γιούλια Τιμοσένκο) δεν θυμίζει σε τίποτε την «πορτοκαλί επανάσταση» του διδύμου Τιμοσένκο – Γιουστσένκο.

Η σημερινή «αντιπολίτευση», πέρα από τον σκληρό αντισοβινιστικό – φιλοευρωπαϊκό πυρήνα της, συντίθεται από αρκετές διακριτές… συνιστώσες: ξεχωρίζει ένα ισχυρό μαζικό και δυναμικό φοιτητικό κίνημα, αποστασιοποιημένο από τα κόμματα, που αντιδρά στα πολιτικά παζάρια της διαφθοράς , ένθεν – κακείθεν, και απαιτεί διέξοδο από την κρίση πέρα από κομματικά σύμβολα. Ακόμα, αρκετά, διακριτά μεταξύ τους, κινήματα νέων ακτιβιστών, που έχουν ως αγωνιστικό πρότυπο τα ευρωπαϊκά και ασιατικά κινήματα καταλήψεων.

Γενικότερα, όλα αυτά τα κινήματα, χωρίς να είναι αντικαπιταλιστικά δεν δείχνουν να παραμυθιάζονται από τον (ανύπαρκτο, άλλωστε) ευρωπαϊκό μύθο. Και φέρνουν σε πρώτο πλάνο τις νεότερες γενιές του νέου κόσμου που αντιστέκονται στον άγνωστο κόσμο που βιώνουν. Έναν κόσμο παραδομένο στη δίνη των συγκρούσεων διεφθαρμένων πολιτικών συστημάτων. Κάτι που δεν σχετίζεται μόνο με την κρίση του καπιταλιστικού συστήματος αλλά και με μια σειρά εντυπωσιακών αλλαγών που επέρχονται: αφήσαμε ήδη πίσω μας την κυριαρχία της Δύσης, για να βρεθούμε σε έναν κόσμο με διαφορετικούς πόλους, που τα όριά του είναι ακαθόριστα και ασαφή. Και σ’ αυτόν τον άγνωστο συγκρουσιακό κόσμο του 21ου αιώνα δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να υπερισχύσουν οι φυγόκεντρες δυνάμεις και οι νόμοι του χάους…

Νίκος Τσαγκρής

Δεν υπάρχουν σχόλια: