22 Φεβρουαρίου 2013

Ο Μάρκος με πήγε στον Χατζιδάκι...

Κάποιες λακωνικές αναφορές του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη και τραγουδοποιού Νίκου Μαμαγκάκη στις σχέσεις του με τους ρεμπέτες και το ρεμπέτικο ( σταχυολογημένες από μια συνέντευξή του στην Ελευθεροτυπία*) ρίχνουν γλυκό φώς στην ατελείωτη ρεμπέτικη ιστορία: Αμέσως μετά την κατοχή συνδέθηκα με τους ρεμπέτες – έγραφα τις μελωδίες τους για χαρτζιλίκι - δίπλα τους έμαθα πολλά - αγαπηθήκαμε πολύ – ήταν Άγιοι – όταν ακούω τραγούδια τους παλαβώνω – έσωσαν τον ελληνισμό δύο φορές – Βαμβακάρης και Τσιτσάνης ήταν φίλοι μου – ο Μάρκος με πήγε στον Χατζιδάκι – ο Χιώτης ήταν ιδιοφυής και κύριος – έκανα τέσσερις ενορχηστρώσεις της Μπέλου…

 


 Νίκος Μαμαγκάκης: Τα ρεμπέτικα έσωσαν τον Ελληνισμό δυό φορές

Στα πρώτα σας βήματα συνδεθήκατε με ρεμπέτες…
Ναι, ήταν αμέσως μετά την Κατοχή το ’48 – ’49. Είχα έρθει από την Κρήτη, σπούδαζα στο ωδείο και για χαρτζιλίκι έγραφα τις μελωδίες τους για να τις καταθέσουν στην λογοκρισία. Δίπλα τους έμαθα πολλά.

Με ποιους συνεργαστήκατε;
Με όλους, κι αγαπηθήκαμε πολύ. Ήταν ένα μπουκέτο ανθρώπων που ήταν άγιοι! Αρχάγγελοι της μουσικής αυτού του είδους που καλλιέργησαν, γι’ αυτό επιβιώνουν ακόμα και σήμερα τα τραγούδια τους και μας συγκινούν. Εγώ όταν ακούω ένα τους τραγούδι, παλαβώνω.

Μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε «εθνική κληρονομιά»;
Σαφώς. Όχι μόνο κληρονομιά, έσωσαν τον ελληνισμό δύο φορές. Μια το ’22 με την προσφυγιά και μια δεύτερη στον Εμφύλιο. Τρομακτικό πράγμα.

Εννοείτε ότι εξύψωσαν ψυχικά έναν λαό;
Γιάνανε ανθρώπινες πληγές. Η ατμόσφαιρα εκείνο τον καιρό ήταν διάχυτη από τις επιτυχίες των ρεμπέτικων. Ακουγόντουσαν από τα πικ απ σε όλα τα καφενεία και τα μαγαζιά.

Επειδή ο αδελφός μου ήταν στη Μακρόνησο η ασφάλεια δεν μ’ άφηνε σε χλωρό κλαρί. Με είχαν από πίσω όπου πήγαινα, και μια μέρα που τους ξέφυγα με κυνήγησαν κι όταν μ’ έπιασαν είδα στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων την απόφαση για την εκτέλεση του Μπελογιάννη. Ήταν τόσο διάχυτη η ατμόσφαιρα από τα ρεμπέτικα, που το «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι» λες και ήταν ειδικά καμωμένο για την μουσική υπόκρουση των σκληρών γεγονότων.


Συνδεθήκατε και με τον Βαμβακάρη και τον Τσιτσάνη ;
Υπήρξαν φίλοι μου και οι δύο. Ο Βαμβακάρης με γνώρισε στον Χατζιδάκι. Δούλεψα και με τον Χιώτη. Ιδιοφυής μουσικός και καθόλα κύριος. Τυραννισμένο παιδί, του σκότωσαν τον πατέρα μπροστά στα μάτια του. Επειδή ήξερα μουσική, όλοι προσπαθούσαν να με απορροφήσουν στον χώρο τους.

Με την Μπέλλου πως συνδεθήκατε;
Της έκανα τις ενορχηστρώσεις για τέσσερεις δίσκους της. Και ένα τραγούδι, που έγινε επιτυχία «Κτυπάει η καμπάνα». Αυτή έλεγε ότι της έγραψα δύο, αλλά δεν το θυμάμαι…

Πως είναι δυνατόν να μην θυμάστε;
Πριν πέντε χρόνια με επισκέφτηκε ένας παλιός ρεμπέτης ο Κώστας Καπλάνης, αυτός που έγραψε το «Μινόρε της Αυγής». Έλειπε χρόνια στην Αμερική και ήρθε να με δει με τον ρεμπετολόγο Τσεκούρα, ο οποίος οργάνωνε το αρχείο του και βρήκε τραγούδια με το όνομα μου που τα είχα πληρωθεί τότε 25 δραχμές. Δεν το θυμόμουν!

Είπατε ότι έγραψε το «Μινόρε της αυγής» ο Καπλάνης;
Ναι, δεν ήθελε να του το βγάλει η εταιρία που το είχε πάει και ο στιχουργός τους αφού το διόρθωσε, ανέλαβε ο Περιστέρης την ενορχήστρωση, κι εντέλει καταχωρήθηκε σ’ αυτούς.

Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που οι πραγματικοί δημιουργοί είναι άλλοι από αυτούς που ξέρουμε;
Λένε για σπουδαίο στιχουργό που σήκωσε ολόκληρη την τσάντα της Ευτυχίας Παπαγιανοπούλου...

* Η συνέντευξη έγινε με τον ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗ για το λογοτεχνικό ένθετο της Ελευθεροτυπίας, Βιβλιοθήκη. Δημοσιεύτηκε στις 22 Ιανουαρίου του 2011

Δεν υπάρχουν σχόλια: