23 Ιανουαρίου 2013

Η Ευρώπη της Υπεύθυνης Αριστεράς


Από τον Ζοσπέν ως τον Ολάντ και από τον Σημίτη ως τον Κουβέλη 


Η οικονομική κρίση δεν είναι μια οικονομολογική περίπτωση, αλλά απότοκο μιας σύνθετης και ασταθούς ακολουθίας πολιτικών πραγμάτων που, σταδιακά, μετά την πτώση του τείχους, οδήγησαν στην ελαχιστοποίηση του πολιτικού ελέγχου και, εν τέλει, στην οριστική επικράτηση της οικονομίας επί της πολιτικής. 

Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την «ανατροπή» είχε η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία που, την τελευταία δεκαετία του εικοστού αιώνα, «κυβερνούσε» την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θυμίζω την παραίτηση του Όσκαρ Λαφονταίν (1999) από την κυβέρνηση Σρέντερ (όταν ο τελευταίος τα έδινε όλα στους τραπεζίτες και τους βιομήχανους) και την περίφημη ρήση του «Υπάρχει κάτι που δεν πρέπει να το ξεχνάμε ποτέ. Η καρδιά δεν παζαρεύεται ακόμα στα χρηματιστήρια. Έχει σπίτι. Και χτυπάει αριστερά»… 

 Είχε εγκαθιδρυθεί ήδη ένα διεθνές περιβάλλον περισσότερο παρά ποτέ οικονομικό στο οποίο ο καπιταλισμός ήταν ο αδιαμφισβήτητος μονόδρομος και το μόνο δίλημμα, πλέον, είχε να κάνει μόνο με την καπιταλιστική ποιότητα: Πλήρης ηγεμονία των αγορών με αυτορύθμιση ή πολιτικός έλεγχος με στόχο την διάσωση του κοινωνικού κράτους;

Μέχρι χθες, το δίλημμα αυτό, μεταφερόμενο στην εφαρμοσμένη πολιτική οδηγούσε σε δύο καταναγκαστικές επιλογές: νεοφιλελευθερισμός ή σοσιαλδημοκρατία. Και για τον «κόσμο» (τις κοινωνίες των πολιτών, τους «εργαζομένους», τους λαούς) η απάντηση ήταν «σοσιαλδημοκρατία». Ήταν απάντηση ενστικτώδης, επιλογή αναγκαστική, που διάλεγε το μη χείρον ως βέλτιστον: «Αφού ο καπιταλισμός είναι μονόδρομος, αφού ο ριζοσπαστικός σοσιαλισμός δεν χωράει στο διεθνές περιβάλλον, ας πάρουμε σοσιαλδημοκρατία, μήπως διασώσουμε αυτό το έρημο το κοινωνικό κράτος»... 

Κάπως έτσι λειτούργησαν την περασμένη εικοσαετία οι κοινωνίες των Ευρωπαίων πολιτών και... πήραν σοσιαλδημοκρατία: με τις «σοσιαλδημοκρατικές» κυβερνήσεις (τις κυβερνήσεις των Ζοσπέν, Σρέντερ, Σημίτη κ.α.) να λειτουργούν περισσότερο ως τριτεγγυήτριες των συμφερόντων των «αγορών» παρά ως εγγυήτριες του κοινωνικού κράτους. Διευκολύνοντας την ανάπτυξη του τερατώδους καπιταλισμού πού βιώνουμε σήμερα, με την ακραία ασυδοσία της αγοράς και τη δικτατορία των χρηματαγορών. Και τις διάδοχές τους κυβερνήσεις, αυτές των Γιωργάκη Παπανδρέου, Ζοζέ Σόκρατες, Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο κ.α., να εκφυλίζονται οριστικά, μεταλλασσόμενες σε νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις με σοσιαλιστικά ψευδώνυμα, πανομοιότυπες με τις κυβερνήσεις της ευρωπαϊκής Δεξιάς…   

Το 2007, στην Εθνική Συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ, εν τη ρύμη του εσωκομματικού λόγου ξέφυγε από τον, δαχτυλιδάτο ήδη, Γιωργάκη Παπανδρέου μια ομολογία: «κυβερνούσαμε με πλαστή σοσιαλιστική ταυτότητα». Και μια αφοπλιστική παραδοχή: «το εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ δυσφήμισε τον σοσιαλισμό και την Αριστερά». Ήταν η μοναδική ομολογία μετάλλαξης ενός ευρωσοσιαλιστικού κόμματος σε συστημικό κόμμα του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού. 

Κατά τα λοιπά, οι ευρωπαίοι ηγέτες των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων φοράνε ακόμα και στον ύπνο τους τη μάσκα του αριστερού: «Είμαστε η υπεύθυνη αριστερά, η αριστερά που προσπαθεί να κάνει τα ιδανικά της πράξη», επέμενε λίγο πριν την πρωθυπουργική εκπνοή του ο Κώστας Σημίτης, ως ο αίρων… τις αμαρτίες του δικού του κυβερνητικού κόσμου, αλλά και των κυβερνήσεων Μπλερ και Σρέντερ. Και της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας εν γένει. 

«Είναι η υπεύθυνη αριστερά»! Καμιά αντίρρηση εάν δεχτούμε ότι αριστερή υπευθυνότητα είναι η τέχνη της πολιτικής προσαρμογής. Έτσι ναι, μπορούμε να δεχτούμε ως αριστερή υπευθυνότητα την προσαρμογή των κυβερνητικών επιλογών των Μπλερ - Σρέντερ - Σημίτη, στο νεοφιλελεύθερο διεθνές πολιτικό περιβάλλον, στις επιταγές του μεταμοντέρνου επιθετικού καπιταλισμού. 

«Είμαστε οι υπεύθυνη αριστερά», δηλώνει τώρα, μιμούμενος τον Σημίτη, ο αρχηγός της συγκυβερνητικής ΔΗΜΑΡ Φώτης Κουβέλης. Κι εμείς, συνεχίζοντας τις στρεβλώσεις, πρέπει να δεχτούμε ότι υπεύθυνη αριστερά είναι η αριστερά που προσαρμόζεται τέλεια στις, όποιες, δοσμένες πολιτικοοικονομικές συνθήκες, προκειμένου να επιβιώσει κυβερνητικά στο περιβάλλον της Γερμανοκρατούμενης ευρωζώνης, στο δεσπόζον διεθνές περιβάλλον του καπιταλιστικού ολοκληρωτισμού. Να δεχτούμε, δηλαδή ότι ο οπορτουνισμός είναι το Α και το Ω μιας υπεύθυνης Αριστεράς. 

Μα την αλήθεια και εις το όνομα της τραυματικής ΠΑΣΟΚ - εμπειρίας που, ως λαός - πειραματόζωο, βιώνουμε τα τελευταία χρόνια: υπάρχουν άραγε ακόμα Έλληνες, τόσο αφελείς ή και τόσο ηλίθιοι που θα προσεγγίζουν το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου ή τη ΔΗΜΑΡ του Κουβέλη με… ιδεολογικά κριτήρια, δηλαδή ως σοσιαλιστικά κόμματα; Θου κύριε φυλακήν…

Νίκος Τσαγκρής

Δεν υπάρχουν σχόλια: