27 Δεκεμβρίου 2010


Νίκος Τσαγκρής, δημοσιογράφος 
Γεννήθηκε στον Πύργο Ηλείας. Το 1962 μετοικεί στην Αθήνα, όπου επιβιώνει ως εργαζόμενος μαθητής. Γίνεται μέλος της Νεολαίας Λαμπράκη και συμμετέχει ενεργά στο μαθητικό κίνημα της εποχής (αντιπρόεδρος του ΣΕΜΜΕ – Σύλλογος Εργαζομένων Μαθητών Μέσης Εκπαιδεύσεως), ενώ ταυτόχρονα ασχολείται με το θέατρο και τη μουσική.
Στην περίοδο της δικτατορίας συλλαμβάνεται και φυλακίζεται ως μέλος του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου. Από το 1971 ως το 1975 σπουδάζει ζωγραφική και γραφικές τέχνες ενώ παράλληλα δουλεύει στο θέατρο (σκηνογραφία) και στη διαφήμιση. Συμμετέχει στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, συλλαμβάνεται και κρατείται για ένα μακρύ διάστημα. Το 1976 προσλαμβάνεται στην εφημερίδα Αυγή ως εικονογράφος των διηγημάτων που τότε δημοσίευε η εφημερίδα και ως γραφίστας. Σταδιακά εγκαταλείπει τη ζωγραφική και ασχολείται αποκλειστικά με τη δημοσιογραφία. Από το 1979 ως το 1985 εργάζεται ως επιτελικό στέλεχος (συντάκτης ύλης και αρχισυντάκτης) στο Βήμα της Κυριακής και αργότερα στα Νέα. Το 1985 προσλαμβάνεται ως διευθυντής σύνταξης στην εφημερίδα Η Πρώτη. Το 1986 γίνεται διευθυντής της Πρώτης, την ανασχεδιάζει και την διευθύνει μέχρι το 1990. Παράλληλα παρουσιάζει μουσικές εκπομπές στο ραδιόφωνο (Αθήνα 9.84 και αργότερα Flash 96). Τα έτη 1990-1992 υπήρξε διευθυντής σύνταξης της Καθημερινής, διευθυντής ειδήσεων του ραδιοσταθμού ΤOP FM και διευθυντής του περιοδικού Επτάμισι. Το 2002 προσλαμβάνεται ως διευθυντής του πολιτικού ρεπορτάζ στην εφημερίδα Έθνοςαλλά αμέσως γίνεται αρχισυντάκτης της εφημερίδας ενώ από το 1995 γράφει, παράλληλα το χρονογράφημα της εφημερίδας καθώς και πολιτικά άρθρα. Το 1997 κυκλοφορεί επιλογή χρονογραφημάτων του (Εκδόσεις Καστανιώτης) υπό τον τίτλο "Εγώ, Εμείς, Αυτοί Είμαστε". Το 2004 παραιτείται από το Έθνος για πολιτικούς λόγους. Ιδρύει και διευθύνει τον Εκδοτικό Οίκο Ηλέκτρα, ενώ παράλληλα αρθρογραφεί στο Έθνος της Κυριακής και στο περιοδικό Γαλέρα. Από το 2013 συνεργάζεται ως πολιτικός αναλυτής με την εβδομαδιαία εφημερίδα Η Εποχή (☀http://www.epohi.gr/). Από τον Αύγουστο του 2017 συνεργάζεται ως αρθρογράφος - χρονογράφος με την εφημερίδα Η ΑΥΓΗ της Κυριακής. (http://www.avgi.gr/editor/8407061) Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ.και μέλος της Επιτροπής Δεοντολογίας της ΕΡΤ(2015). Είναι μέλος του Συλλόγου Φυλακισθέντων και εξορισθέντων 1967-1974,  

13 Δεκεμβρίου 2010

Ευρώπη, η ανυπόστατη

Από την ίδρυσή της η Ε.Ε. ήταν ένα εμπορικό εγχείρημα. ‘Ένας οικονομικός «συνεταιρισμός» στο προσκήνιο, ένα κερδοσκοπικό deal στο παρασκήνιο

Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι σαθρό. Και αυτό δεν έχει να κάνει με τη φύση των Ελλήνων, των Γερμανών ή των Γάλλων, αλλά με τη φύση του ίδιου του οικοδομήματος, τη φιλοσοφία πάνω στην οποία θεμελιώθηκε: «Υπάρχουν ελάχιστοι πιο αθώοι τρόποι για να περνάει κανείς τον καιρό του πέρα από το να κερδίζει χρήματα»!... 

 Είναι η φιλοσοφία των πιονέρων των «αγορών», στην ουσία η φιλοσοφία της κερδοσκοπίας. Στην οποία ο Άνταμ Σμιθ απένειμε πιστοποιητικό ευγενείας μέσω ενός διάσημου κειμένου του: «…Δεν περιμένουμε από την καλοσύνη του χασάπη, του ζυθοπώλη και του φούρναρη το γεύμα μας, αλλά από τη μέριμνά τους για το συμφέρον τους. Δεν απευθυνόμαστε ποτέ στην ανθρωπιά τους, αλλά στον εγωισμό τους και δεν τους μιλάμε ποτέ για τις ανάγκες μας, αλλά για το κέρδος τους…» 

 Η Ελλάδα, στην ανάγκη της, έκανε το λάθος να απευθυνθεί στην καλοσύνη του Γάλλου χασάπη, του Γερμανού ζυθοπώλη, του Ιταλού φούρναρη: ζήτησε πολιτική στήριξη, αλληλεγγύη, ανθρωπιά, από το διευθυντήριο μιας κερδοσκοπικής εταιρίας – της οποίας είναι και μικρομέτοχος – της «Euro Group». Η οποία έχει ως βασική καταστατική αρχή (συνθήκη της Λισσαβόνας) την αρχή των πιονέρων του κέρδους, που λέγαμε: απαγορεύεται η πτώχευση. «Απαγορεύεται η διάσωση κάθε κράτους – μέλους που πτωχεύει»!.. 

Το οικοδόμημα ήταν σαθρό από τη γέννησή του, από τότε που το λέγαμε ΕΟΚ. Ένα αγοραίο εγχείρημα ήταν. ‘Ένας οικονομικός «συνεταιρισμός» στο προσκήνιο, ένα κερδοσκοπικό deal στο παρασκήνιο: ένα συνονθύλευμα κρατών με διαφορετικές οικονομικές ποιότητες και ποσότητες, διαφορετικές γλώσσες, θρησκείες και πολιτισμούς, δίχως ίχνος πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής συνοχής. Απλά, να σμίξουμε τους… καπιταλισμούς μας! Γίνεται; 

Θυμάμαι τις απονενοημένες απόπειρες κάποιων ρομαντικών Ευρωπαίων πολιτικών για ένα ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Και θυμάμαι με θλίψη εκείνο το στομφώδες και αφελές «χθες αποκτήσαμε μια καινούρια πατρίδα», του προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, μετά την παρουσίαση του δύσμοιρου «σχεδίου Ευρωπαϊκού Συντάγματος» (Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2003) από τον Ζισκάρ Ντ’ Εστέν… 

«Μια καινούρια πατρίδα»! Πολιτειακά ανυπόστατη, με κατοχυρωμένη την ανισοτιμία, την δικτατορία των «μεγάλων» επί των «μικρών», με θεσμοθετημένο τον οικονομισμό, με την ασυδοσία των «αγορών» προστατευμένη, με θωρακισμένη την κερδοσκοπία. Με εκτυφλωτική, τώρα πια, για όσους διαθέτουν στοιχειώδη πολιτική ορατότητα, τη σαθρότητα του εγχειρήματος της «ευρωζώνης»… 

Νίκος Τσαγκρής

6 Δεκεμβρίου 2010

Γυρίσαμε πλάτες στο μέλλον!..


Σε μια εποχή που δεσπόζει η «ιδεολογία» του κέρδους είναι μάταιη η αναζήτηση συστράτευσης και ομοψυχίας.
To ιδεολογικό είναι το φανταστικό», έλεγε ο Μαρξ καθώς περιέγραφε, μετά τον Φόϋερμπαχ, τη θρησκευτική ιδεολογία: To ιδεολογικό είναι κατασκευασμένο από συνειδήσεις που, μην μπορώντας να υποφέρουν την πραγματική τους κατάσταση, της δυστυχίας και των αντιφάσεων, προβάλλουν σ' ένα ονειρεμένο μακρινό μέλλον (μέλλον θρησκευτικό, μέλλον αισθητικό, αλλά επίσης μέλλον ηθικό και πολιτικό) μια ιδεατή επανασυμφιλίωση. Αυτό που στην εποχή μας λέμε ομοψυχία, συστράτευση, εθνική σύμπνοια.

Εθνική συνεννόηση αναζητούν όλο και πιό συχνα οι θεσμικοί παράγοντες του τόπου, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το Εθνικό, όπως το βαφτίζουν, θέμα της οικονομικής κρίσης. Αλλά, για να υπάρξει συστράτευση και ομοψυχία, συνθήκες, πράγματι αναγκαίες,για την αντιμετώπιση εθνικών θεμάτων, χρειάζονται κατ' αρχήν ιδέες. Ιδέες, κατά προτίμηση κοινά αποδεκτές. Ακόμα καλύτερα θα ήταν, οι συγκεκριμένες, κοινές ιδέες, να προέκυπταν ως απαύγασμα μιας γενικότερης κοινής ιδεολογίας. Τότε, η συστράτευση και η ομοψυχία δεν θα ήταν αιτούμενα. Θα ήσαν συνθήκες δεδομένες. Και τότε ναι, θα απελευθερώνονταν πολιτικές προβολές σε ένα ονειρεμένο μακρινό μέλλον. Έστω στο επίπεδο του φανταστικού!..

Όμως οι ιδεολογίες έμειναν πίσω και οι ιδέες απουσιάζουν. Απουσιάζουν και οι ηγέτες που θα τις πρόβαλλαν με τρόπο πειστικό, ώστε να εξασφαλίσουν τη συστράτευση και την ομοψυχία γύρω τους. Έτσι, φτάσαμε σε σημείο η πολιτική να είναι ανίδεη. Το ίδιο και οι πολίτες! Και αυτό που απέμεινε, είναι οι επαγγελματίες πολιτικοί. Να κρατούν ψηλά τη σημαία της μόνης... ιδεολογίας της νέας εποχής: της ιδεολογίας του κέρδους!
Πάμε πάλι απ’ την αρχή: ιδεολογία είναι ένα σύστημα ιδεών και αξιών, χάρη στο οποίο οι κοινωνίες οργανώνουν ένα κοινό όραμα, μια συναντίληψη του κόσμου. Πιστεύει κανείς ότι η κρατούσα «ιδεολογία» του κέρδους είναι σε θέση να οδηγήσει σε κοινό όραμα, σε συστράτευση, σε εθνική συνεννόηση; To μόνο που μπορεί να επιφέρει η συγκεκριμένη «ιδεολογία», είναι η διάλυση: Ο άκρατος ατομισμός, ο φιλοτομαρισμός, ο κοινωνικός κατακερματισμός. Το δράμα της φτώχειας – η μιζέρια του πλούτου. Η ζούγκλα των «αγορών».

«Κινδυνεύει η εθνική μας ανεξαρτησία», είπε ο πρωθυπουργός, αναφερόμενος στον ασφυκτικό – πολιτικό στην ουσία – έλεγχο, που μας ασκεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προσωπικά, έχω την αίσθηση ότι πάει καιρός που η εθνική μας ανεξαρτησία χάθηκε: έπεσε θύμα της «ιδεολογίας» του κέρδους, προ πολλού…

22 Νοεμβρίου 2010

Η Ντόρα και το... πανωσήκωμα


Αν αρχίσεις να συναναστρέφεσαι πολιτικούς, να συχνάζεις στα στέκια τους, να συζητάς καθημερινά μαζί τους, να προσεγγίζεις τα πολιτικά πράγματα με τον τρόπο που τα προσεγγίζουν αυτοί, με την ελαφρότητα, δηλαδή, και την αλαζονεία, και τον κυνισμό, και την πολιτική ανευθυνότητα, εν τέλει, του σύγχρονου Έλληνα (και Ευρωπαίου, υποθέτω) επαγγελματία πολιτικού, τότε…

Τότε, το πιθανότερο είναι να χάσεις την επαφή σου με την πεμπτουσία της Πολιτικής: τον ουμανισμό, τον αλτρουισμό, τον ιδεαλισμό. Και να αρχίσεις να μοιάζεις με τους σύγχρονους Έλληνες (και τους Ευρωπαίους, υποθέτω) επαγγελματίες πολιτικούς. Να μην ασκείς πολιτική, αλλά να ασκείσαι καθημερινά στην επεξεργασία παραπολιτικών στοιχείων που συνθέτουν μικροπολιτικές ίντριγκες. Οι οποίες προβάλλονται στα δελτία των οκτώ ως σενάρια πολιτικών εξελίξεων. Να κάνεις, εν τέλει, ό, τι κάνουν οι πολιτικοί. Κι ας είσαι δημοσιογράφος!

Ένα παραπολιτικό σενάριο των ημερών, ας πούμε, θέλει τον Αντώνη Σαμαρά να έχει απώλειες από τον χώρο των κεντρώων της «παράταξης». Τις οποίες, λέει, ενσωματώνει η Ντόρα στο Κεντρώο, όπως η ίδια το βάφτισε, νεοϊδρυθέν κόμμα της. Ωστόσο είναι ηλίου φαεινότερο ότι το συγκεκριμένο σενάριο δεν είναι παρά μια επικοινωνιακή ίντριγκα, δουλεμένη από επαγγελματίες … συντρόφους της κ. Μπακογιάννη δημοσιογράφους, προκειμένου να αποκτήσει κεντρώο… πανωσήκωμα το νεόδμητο πολιτικό περίπτερο του Μητσοτακέϊκου.

Μα ούτως ή άλλως το Κέντρο δεν είναι παρά το μηδέν της πολιτικής. Μια θεωρητική κατασκευή που, στην πράξη, μεταβάλλεται σε καμουφλάζ πότε της Δεξιάς, πότε της Αριστεράς, δίκην πολιτικού σωσιβίου. Άλλωστε, οι πλέον σύγχρονοι πολιτικοί στοχαστές διατυπώνουν την άποψη ότι, ακόμα και ο διαχωρισμός Δεξιά – Αριστερά, με το παραδοσιακό περιεχόμενο των εννοιών (συντήρηση, απ’ τη μια, και πρόοδος απ’ την άλλη) έχει οριστικά εκλείψει.

Προσωπικά, ταλαντεύομαι μεταξύ αυτής της άποψης και μιας βεβαιότητας ότι αυτό που λέμε κόσμος (και εννοούμε την ανθρωπότητα, τις κοινωνίες των πολιτών, τους λαούς – χωρίς τις πολιτικές και οικονομικές ιντελιγκέντσιες), είναι και θα είναι Αριστερά, ανεξάρτητα αν κατά καιρούς συμβάλλει καθοριστικά στην ανάδειξη απάνθρωπων κυβερνήσεων και καθεστώτων.
Νίκος Τσαγκρής

18 Νοεμβρίου 2010

Ένας αδρανής κόσμος


Τρελαίνομαι με τα αισιόδοξα άρθρα κάποιων καλόπαιδων της δημοσιογραφίας που βλέπουν, και καλά, διέξοδο στο βάθος του τούνελ. Κάποιων φωστήρων του επικοινωνιακού αριβισμού που, προσφέροντας τις καλές τους υπηρεσίες στα ευαγή ιδρύματα όπου απασχολούνται, εισπράττουν δέκα και είκοσι και τριάντα χιλιάρικα μηνιαίως˙ και αυτά, προφανώς, τους φωτίζουν, να βλέπουν διέξοδο!

Μέσα στο απόλυτο, το απελπιστικό σκοτάδι, που τυλίγει την Ελλάδα, τους Έλληνες. Ειδικά τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους! Βλέπουν διέξοδο! Ακριβώς την ώρα που η «σοσιαλιστική» κυβέρνηση, το «κράτος – πρόνοιας» του ΠΑΣΟΚ, έγινε μια τεράστια μηχανή που μας συντρίβει: «Το Κράτος, σοσιαλιστικό ή καπιταλιστικό, είναι ο θάνατος», έλεγε ο Ευγένιος Ιονέσκο. Κι αυτό το Κράτος – η Ελληνική κυβέρνηση, η Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Νομισματικό Ταμείο μαζί – το ευρωπαϊκό οικονομικό κράτος, εν τέλει, δεν θα υποκύψει εάν δεν εξεγερθούν οι αδικημένοι. Στην προκειμένη περίπτωση, όλοι οι Έλληνες εργαζόμενοι, οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι, μα κυρίως η νεολαία…

Ο Ιονέσκο, ο Καμύ, ο Καύκα, ο Μπρέχτ, ο Σαρτρ, ο Μίκης… Οι διανοούμενοι! Κάποτε ήσαν δίπλα στους αδικημένους, τους ενέπνεαν, τους ξεσήκωναν. Σήμερα, ενσωματωμένοι στο πολιτικό σύστημα οι περισσότεροι, κρύβονται ή σιωπούν. Άλλοι, γοητευμένοι από τον τηλεοπτικό πολιτισμό, ακκίζονται ξεδιάντροπα πλάι στους Ψινάκηδες του – γυάλινου – κόσμου τούτου.

Μα ακόμα και οι… καλοί, όταν δεν αυτοφυγαδεύονται σε – ενδιαφέρουσες, πολλές φορές –συμπαντοκοσμολογικές εξερευνήσεις, επιστρέφουν στην αφρόκρεμα της σκέψης των ιστορικών, ποιητών και φιλοσόφων και αρκούνται να τη μηρυκάζουν, βάζοντας τον προκύπτοντα «πολτό» σε ωραία αμπαλάζ με την υπογραφή τους. Κατά τα άλλα, όταν – σπάνια – παρεμβαίνουν στα δρώμενα του αβέβαιου παρόντος, περιορίζονται σε αυτονόητες παρατηρήσεις και ενίοτε σε απελπιστικά κοινότοπες υποδείξεις.

Προσωπικά, δεν τα κατάφερα να συγκρατήσω μέσα μου την ειρωνεία που αυθόρμητα μου βγήκε, καθώς διάβαζα μια ακόμα συνέντευξη ενός ακόμα εκ των «σοφών» των καιρών μας, ιδιαίτερα στο σημείο που πρότεινε την επιστροφή στην πολιτική (την αναγκαιότητα πολιτικών παρεμβάσεων) ως αντίδοτο στην κρίση του καπιταλισμού, της «παγκοσμιοποίησης»…

Καταλαβαίνετε, ένας ακόμα «σοφός» έλεγε πράγματα που όλοι εμείς τα λέμε και τα γράφουμε χρόνια τώρα, ενώ την ίδια στιγμή (τα ίδια χρόνια) κι εμείς, φαντάζομαι και οι «σοφοί», παίζουμε σαν ανόητα μωρά με τα νέα «παιχνίδια» που μας προσφέρει η παγκόσμια αγορά της «οικονομίας» και της «πολιτικής». Εξαγοράζοντας την αδράνειά μας. Δημιουργώντας μια νέα, παράλληλη παγκοσμιότητα: την παγκόσμια κοινωνία της αδράνειας…
Νίκος Τσαγκρής

15 Νοεμβρίου 2010

Η Ελευθερία σε κλοιό...

Σε αστυνομικό κλοιό με 7.500 αστυνομικούς, 11 εισαγγελείς και τις πρυτανικές αρχές επί ποδός πολέμου θα βρίσκεται το Σάββατο η πρωτεύουσα για τον εορτασμό του Πολυτεχνείου...Κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες, μια παρόμοια είδηση παίρνει τη θέση της στον Τύπο. Η«είδηση» είναι, πια, τόσο συνηθισμένη που δεν αποτελεί είδηση. Ωστόσο, από μια ψυχαναλυτική θεώρηση της κοινωνίας μας είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είδηση: Γιατί σε «αστυνομικό κλοιό»; Προς τι τα δρακόντεια μέτρα; Γιατί χρειάζεται περιφρούρηση η στοιχειώδης πολιτική ελευθερία μερικών χιλιάδων πολιτών που θεωρούν (ακόμα!) ως υποχρέωσή τους τη συμμετοχή στις εκδηλώσεις μνήμης του Πολυτεχνείου; Πόσο ελεύθερη είναι μια πολιτική ελευθερία που χρειάζεται, αστυνομική περιφρούρηση; Ποιά είναι η ποιότητα της πολιτικής ελευθερίας που βιώνουμε σήμερα σε σχέση με την ελευθερία που διεκδικούσαμε τότε, στο Πολυτεχνείο;

Όσοι έζησαν από μέσα την εξέγερση του Πολυτεχνείου μόνο γνωρίζουν ότι η ελευθερία που διεκδικούσαν ήταν μια ελευθερία δίχως όρια! Στην ουσία, τα «παιδιά του Πολυτεχνείου» γνώριζαν ότι η ελευθερία που διεκδικούσαν δεν υπήρχε πουθενά, παρά μόνο εντός του Πολυτεχνείου! Ήταν η ελευθερία που βίωναν, από στιγμή σε στιγμή, από ώρα σε ώρα, από μέρα σε νύχτα και από νύχτα σε μέρα, τα λίγα εικοσιτετράωρα που κράτησε η εξέγερσή τους: ήταν η ελευθερία της εξέγερσης! Η ελευθερία του εξεγερμένου!..Κατά τα λοιπά, συνειδητά ή υποσυνείδητα, τα «παιδιά του Πολυτεχνείου», όπως και όλα τα παιδιά που εξεγείρονται διεκδικώντας ελευθερία, γνωρίζουν ότι δεν είναι κανείς, δεν μπορεί πια κανείς να είναι, σκέτα ελεύθερος. Είναι ελεύθερος από… Ελεύθερος από κάτι. Ελεύθερος από κάτι, από κάποια, απ' όλα εκείνα τα χιλιάδες καταναγκαστικά που συναντά ο άνθρωπος από τη στιγμή που γεννιέται και καλείται να ζήσει.

Στην πραγματικότητα ο άνθρωπος γεννιέται σε συνθήκες δουλείας και καλείται από τη στιγμή της γέννησής του να επιδίδεται σε διαδοχικές «εξεγέρσεις», προκειμένου να νοιώσει ελεύθερος από κάτι και από κάτι άλλο, κι από κάτι άλλο ...

Στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, η ελευθερία ήταν και είναι μια παραδρομή της εξουσίας. Εκεί όπου υπάρχει, υπάρχει χάρη σε ένα κενό εξουσίας. Εν τέλει, στις μέρες μας, η πολιτική ελευθερία είναι μια μακρά, συγκινητική μεν, άτυχη δε περιπέτεια, που συντελεί στη διαμόρφωση καταναλωτών και μακάριων θεατών της τηλεόρασης. Πολίτες που τους διαμορφώνουν τα μονοπώλια της πληροφορίας και οι νόμοι της «ανάπτυξης». Σε ορισμένους απ' αυτούς η πραγματική ελευθερία φυτοζωεί στην κατάσταση της νοσταλγίας. Σε άλλους υπάρχει σαν είδος ενός τρελού σχεδίου, που το υπερασπίζονται άγρια ενάντια στην πραγματικότητα.
Νίκος Τσαγκρής

11 Νοεμβρίου 2010

Τα "ρετάλια" και η Ρόζα


Όλο και πιο αραιά συναντά κανείς, στον ελληνικό και διεθνή Τύπο, κείμενα για το μέλλον της Αριστεράς. Όσο για το παρόν της, αυτό εξαντλείται σε ενστικτώδεις προσπάθειες κοινοβουλευτικής αυτοσυντήρησης. Όπως οι τωρινές προσπάθειες του ΣΥ.ΡΙΖ.Α και των προσφάτων αποκομμάτων του, αλλά και του ΚΚΕ, εν όψει των εκλογών.

Έτσι, κάθε φορά που ψαρεύω ένα θεωρητικό αριστερό… απολιφάδι στις όχθες κάποιων «κεντροαριστερών» εφημερίδων, φαντασιώνω τα ανέλπιστα: «Να, λοιπόν, έφτασε η στιγμή που οι αριστεροί αφυπνίζονται, έφτασε ο χρόνος που (επιτέλους!) αναπτύσσονται ιδέες για την κοινωνική αναγέννηση, για την ανασυγκρότηση των σοσιαλιστικών ιδεών και οραμάτων, για τη δημιουργία του νέου, μεταμοντέρνου ουμανισμού»!..

Μέχρι που, εντελώς τυχαία, ξαναδιάβασα εκείνο το κείμενο της Ρόζας Λούξεμποργκ. Γραμμένο στις φυλακές Μπρεσλάου, τον Δεκέμβριο του 1917: «Είμαι ξαπλωμένη μόνη και σιωπηλή, τυλιγμένη στις πολλαπλές μαύρες πτυχές του σκότους, της ανίας, της ανελευθερίας και του χειμώνα – αλλά η καρδιά μου χτυπά με μιαν απέραντη και ασύλληπτη εσωτερική χαρά, λες και τριγυρίζω σε κάποιο ηλιόλουστο, λουλουδιασμένο λιβάδι…»

Και με προσγείωσε: υποτίθεται ότι η μεγάλη επαναστάτρια είναι κλεισμένη μέσα σ’ ένα γερμανικό μπουντρούμι, βιώνοντας έναν ακόμα βασανισμό για τις ανατρεπτικές, τότε, ιδέες της. Και, παρ’ όλα αυτά, βιώνει τη φυλακή σαν ένα ιδανικό τοπίο ελευθερίας!..

Τι έχουμε εδώ; Τίποτα ιδιαίτερο. Είναι ένα βίωμα γνωστό στους Έλληνες κομμουνιστές, όμως τόσο ξεχασμένο… Και όταν το ξαναθυμόμαστε μας ξαφνιάζει: μια ιδεολογία, μια πίστη, που στην κοινωνία διώκεται ανελέητα, ενώ στη φυλακή ανθίζει, ελευθερώνεται. Και ο φορέας αυτών των ιδεών, αυτής της πίστης, νιώθει πρωτόγνωρα ελεύθερος όντας στη φυλακή. Απελευθερωμένος από μια σκλαβωμένη ζωή κι έναν σκλαβωμένο θάνατο!
Ο θάνατος που, πράγματι, δεν ήταν φυσικός για τη Ρόζα Λούξεμποργκ, αφού δολοφονήθηκε από δυνάμεις της γερμανικής Δεξιάς στις 15 Ιανουαρίου του 1919…

Ωστόσο, οι ιδέες της επέζησαν «ελεύθερες», ακόμα και μετά τον θάνατό της. Και άνθισαν. Κι ακόμα δύνανται ν’ ανθίσουν. Πράγμα, όμως, αδύνατον στους τωρινούς καιρούς. Καθώς, ιδέες σαν της Ρόζας Λούξεμποργκ, εν γένει οι ιδέες του σοσιαλισμού, καταναλώθηκαν, χωνεύτηκαν, έγιναν περιττώματα από «σώματα» εξουσιών και κυβερνήσεων μόνο κατ’ όνομα «σοσιαλιστικών». Κι εμείς, οι εναπομείναντες, «ρετάλια της αριστεράς» κατά τους βολεμένους εξουσιαστές της… «κεντροαριστεράς», να αλιεύουμε αριστερά απολιφάδια στις όχθες περιοδικών κι εφημερίδων.

Όπως αυτό που αλίευσα προ ημερών σε άρθρο αγαπημένου φίλου. Ο οποίος, ύστερα από μια τυπική ανάλυση για το «αβέβαιο καπιταλιστικό παρόν» μας καλούσε να ψηφίσουμε ΣΥΡΙΖΑ ή ΚΚΕ για να εξασφαλίσουμε το παρόν και το μέλλον της Ελληνικής Αριστεράς.
Εντάξει φίλε μου, να ξαναψηφίσουμε ΣΥΡΙΖΑ ή ΚΚΕ, μόνο και μόνο για να συντηρήσουμε το κοινοβουλευτικό παρόν της Ελληνικής Αριστεράς. Όμως, εάν το μέλλον της Ελληνικής (και της παγκόσμιας) Αριστεράς αφεθεί στην ανά τετραετίαν ψήφο υμών των αμετανόητων αριστερών, αλίμονο. Θα παραμείνει για πάντα… αόρατο.


Νίκος Τσαγκρής

1 Νοεμβρίου 2010

Εκλογές και Δημοκρατία


«Στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα», παπαγαλίζει ο πρωθυπουργός της χώρας, ως πιστό αντίγραφο πολιτικά αγραμμάτων δημοσιογράφων και πολιτευτών που, στην πρώτη στραβή, ψελίζουν «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα», νομίζοντας ότι έτσι… καθάρισαν. Η ρήση αυτή, υποκρύπτει μιαν αβάσταχτη ελαφρότητα όταν δεν χρησιμοποιείται για να αποκρύψει άγνοια ή πολιτική υστεροβουλία. Αφού, απεκδύει τη Δημοκρατία από το ουσιαστικό της περιεχόμενο και την μεταβάλει σε μια σκέτη διαδικασία, την εκλογική διαδικασία. Γιατί, την εκλογική διαδικασία υποδείκνυαν, ως πανάκεια, όλοι αυτοί που προσέφευγαν στην ευκολία της ρήσεως «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα»…


Ωστόσο, ακόμα και ετυμολογικά, δημοκρατία σημαίνει κάτι αντίθετο της αριστοκρατίας, μια λαϊκή εξουσία ενάντια στους πλούσιους και τους εκ’ καταγωγής ευγενείς. Αυτή η αρχική καθεστωτική ουσία, καθώς εφαρμοζόμενη εξελίσσεται, αλλάζει διαρκώς στόχευση. Ο Κλεισθένης προχωρά σε μεταρρυθμίσεις που καθιστούν την δημοκρατία δημόσια υπόθεση, μια υπόθεση που αφορά τον άνθρωπο σαν πολίτη και όχι σαν ιδιώτη, ένα καθεστώς στο οποίο η εξουσία είναι «στο μέσον».

Στα νεότερα χρόνια, η γαλλική επανάσταση θέλει κάθε κάτοικο πολίτη και κάθε πολίτη ισότιμο με τους άλλους πολίτες ενώ η εκδοχή της δημοκρατίας που προτείνει κυριαρχείται από το ιδανικό της οικονομικής εξίσωσης. Πράγμα που την καθιστά ουτοπική σε περιόδους ηρεμίας και τρομοκρατική σε περιόδους κρίσεως.


Από τότε πέρασαν χρόνοι πολλοί και, για να μην πολυλογούμε, καθώς η δημοκρατία άρχισε να φοριέται παντού στον κόσμο, από κάθε πολιτικής καρυδιάς καρύδι κι από κάθε λογής οργανωμένα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, μπερδεμένη ανάμεσα στις κοινωνίες της ανέχειας και εκείνες της καταναλωτικής ευμάρειας, χάνει τις δυνατότητές της. Και γίνεται η μήτρα κάθε πολιτικής νόσου και κάθε πολιτικής… μαλακίας: το χρήμα (η «κεντρική τράπεζα», οι οικονομικές κάστες που καθορίζουν τη ζωή στις δημοκρατίες του κόσμου) είναι ανώνυμο. Ανώνυμες οι καταπιεστικές γραφειοκρατίες, ανώνυμοι οι δορυφορικοί χαφιέδες μας, ανώνυμοι και οι αυτουργοί της καταστροφής του περιβάλλοντος.


Εν γένει, εντός της Δημοκρατίας έγιναν οι μεγαλύτερες πολιτικές εκτροπές και εν’ ονόματι της Δημοκρατίας τα πλέον τερατώδη εγκλήματα κατά λαών, με πιο πρόσφατο το έγκλημα του αμερικανού προέδρου Μπούς κατά του λαού του Ιράκ. Το ότι η λέξη δημοκρατία είναι ελληνική και το γεγονός ότι η δημοκρατία, ως πολιτικό σύστημα, είναι ελληνική ανακάλυψη, δεν αναιρούν την βεβαιότητά ότι η σημερινή «Ελληνική Δημοκρατία», οι σημερινές δημοκρατίες γενικώς, ελάχιστες ομοιότητες έχουν με την «Αθηναϊκή Δημοκρατία», και αυτές μόνο ως προς τη διαδικασία και όχι ως προς την πολιτική ουσία. Ακόμα και η θεμελιώδης αρχή συγκρότησης της (ελληνικής) δημοκρατίας, η ισοτιμία (ισότητα όλων απέναντι στον νόμο) καταστρατηγείται βάναυσα στις σημερινές δημοκρατίες.


Ναι, στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, αλλά μόνο επί της διαδικασίας και μόνο για τους διαχειριστές της εξουσίας. Για τους πολίτες υπάρχουν δεκάδες οδυνηρά αδιέξοδα. Άλλωστε, όπως σημειώνει ο άγνωστος φίλος μου Ζώρζ Χανεϊν (γνωστός Γάλλος στοχαστής), «η δημοκρατία δεν δημιουργείται από κανένα γραπτό κείμενο. Αν προτού να μπει στη νομοθεσία δεν είναι ήδη ένας τρόπος και μια θέληση ζωής, μια μορφή κοινής ηθικής ενσαρκωμένη στην καθημερινή στάση της κοινότητας των ανθρώπων, τότε δεν αντιπροσωπεύει παρά μιαν απάτη της εξουσίας»…


Νίκος Τσαγκρής

29 Οκτωβρίου 2010

Περί Ελευθερίας


O άνθρωπος γεννιέται σε συνθήκες δουλείας και καλείται από τη στιγμή της γέννησής του να επιδίδεται σε διαδοχικές «εξεγέρσεις», προκειμένου να νιώσει ελεύθερος από κάτι και από κάτι άλλο, κι από κάτι άλλο...
Στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο η ελευθερία ήταν και είναι μια παραδρομή της εξουσίας. Εκεί όπου υπάρχει, υπάρχει χάρη σε ένα κενό εξουσίας. Ιδιαίτερα στις μέρες μας, η πολιτική ελευθερία είναι μια μακρά, συγκινητική μεν, άτυχη δε περιπέτεια που, εν πολλοίς, συντελεί στη διαμόρφωση παθητικών καταναλωτών και μακάριων θεατών της τηλεόρασης. Πολίτες που τους διαμορφώνουν τα μονοπώλια της πληροφορίας και οι νόμοι των… αγορών. Σε ορισμένους απ αυτούς η πραγματική ελευθερία φυτοζωεί στην κατάσταση της νοσταλγίας. Σε άλλους υπάρχει σαν είδος ενός τρελού σχεδίου, που το υπερασπίζονται άγρια ενάντια στην πραγματικότητα.


Νίκος Τσαγκρής

26 Οκτωβρίου 2010

Διακαναλική ξεφτίλα


Ηταν ακριβώς όπως την περιμέναμε. Θλιβερή…
Ο λόγος για την στημένη διακαναλική συνέντευξη του πρωθυπουργού. Οι ίδιες συνηθισμένες και άνευ αντικρύσματος ερωτήσεις από τους εφτά δημοσιογράφους που ουδέν προσέφεραν, ούτε μπόρεσαν να στριμώξουν τον (ανεπαρκή) Γ. Παπανδρέου.
Ουδείς και τίποτε κατόρθωσε να φτιάξει το κέφι του χειμαζόμενου ελληνικού λαού - αν εξαιρέσεις την πρωτότυπη ατάκα του πρωθυπουργού «από δω και πίσω».
Οι ίδιες τετριμμένες θέσεις και απαντήσεις που βέβαια δεν έπεισαν κανέναν και έφεραν το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επεδίωκαν οι σύμβουλοι και το επιτελείο του Παπανδρέου…
Το μόνο που έκανε εντύπωση ήταν το αριστερό αυτί του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου που ήταν κατακόκκινο καθ΄ όλη τη διάρκεια της συνέντευξης. Ισως από... ντροπή για το φιάσκο της διακαναλικής, ίσως από ντροπή για τις ίδιες αστείες δικαιολογίες που επικαλέστηκε ο πρωθυπουργός, ίσως γιατί - όπως είπε και ο μικρός της παρέας- αντί να μεγαλώνει η μύτη του (από τα ψέματα), να κοκκινίζει το αυτί του…
Είχε απόλυτο δίκιο ο Πρετεντέρης όταν χαρακτήριζε «ξεφτίλα» το όλο concept της διακαναλικής…

Υ.Γ. Εντυπωσιακή η παρουσία του συμπαθούς ιππότη Σρεκ - Πεταλωτή που στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων…

Y.Γ.1 Oλα τα κανάλια περίμεναν πως και πως να τελειώσει η συνέντευξη και αμέσως μετά - χωρίς καν διαφημίσεις - άρχισαν το πρόγραμμά τους με Master Chef, Big Brother, Ράδιο Αρβύλα...
Posted by zoornalistas at Δευτέρα, Οκτώβριος 25, 2010

25 Οκτωβρίου 2010

Δημοσιογράφοι με...Πέταλα!!!


Ρόλο συντονιστή στη διακαναλική αποψινή συνέντευξη του Γιώργου Παπανδρέου θα έχει τελικά ο υφυπουργός στον πρωθυπουργό Γιώργος Πεταλωτής! Τελικά υπερίσχυσε η άποψη πως , εφόσον η συνέντευξη διεξάγεται “εντός έδρας” τότε το ρόλο του δημοσιογράφου θα …υποδυθεί ένας υπουργός αντιστρέφοντας πλήρως τη λογική που επικρατούσε ως σήμερα. Συνήθως στα debate ορισμένοι εκ των συμμετεχόντων , είτε ο “διαιτητής” ( Π. Ευθυμίου) είτε ο δημοσιογράφος (Θ. Ρουσόπουλος), γίνονταν αργότερα υπουργοί!

Ο εναγκαλισμός της δημοσιογραφίας με το κράτος συνεχίζεται, σε βαθμό που ξεπερνάει τις προσδοκίες! Κατά την περίοδο της Νέας Διακυβέρνησης, ο γενικός διευθυντής της ΝΔ, ήταν μέλος του ΔΣ της ΕΡΤ, σήμερα ο υπουργός και εκπρόσωπος Τύπου της κυβέρνησης , κάνει τις συνεντεύξεις του πρωθυπουργού, Γ. Παπανδρέου.

Από το ΠΑΡΟΝ της Κυριακής

19 Οκτωβρίου 2010

Όπως ο Σίσυφος του Καμύ


Υπάρχει ελπίδα να ανατραπεί το απαισιόδοξο τέλος, η οριστική «σφαγή», ο οικονομικός θάνατος του Έλληνα μισθωτού; Μόνο αν μπορεί να βλέπει τη ζωή σαν παράλογος ήρωας. Όπως ο Σίσυφος του Αλμπέρ Καμύ, την ώρα που διαρκεί η κατάβασή του από την κορυφή προς «αυτόν τον χαμηλό κόσμο»˙ απ’ όπου θα πρέπει να σπρώξει και πάλι την πέτρα στην κορυφή: «Αυτή η ώρα είναι η ώρα της συνείδησης. Σε κάθε μία απ’ τις στιγμές της, από τότε που αφήνει την κορυφή και κατευθύνεται σιγά – σιγά προς τις τρώγλες των θεών, είναι υπέροχος μέσα στη μοίρα του, πιο δυνατός από το βράχο του. Γιατί δεν υπάρχει μοίρα που να μη νικιέται με την περιφρόνηση»…

Νίκος Τσαγκρής

6 Οκτωβρίου 2010

Ευρώπη, η Ανυπόστατη...


Από την ίδρυσή της η Ε.Ε. ήταν ένα εμπορικό εγχείρημα. ‘Ένας οικονομικός «συνεταιρισμός» στο προσκήνιο, ένα κερδοσκοπικό deal στο παρασκήνιο

Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι σαθρό. Και αυτό δεν έχει να κάνει με τη φύση των Ελλήνων, των Γερμανών ή των Γάλλων, αλλά με τη φύση του ίδιου του οικοδομήματος, τη φιλοσοφία πάνω στην οποία θεμελιώθηκε, τη φιλοσοφία των πιονέρων των «αγορών», στην ουσία η φιλοσοφία της κερδοσκοπίας. Στην οποία ο Άνταμ Σμιθ απένειμε πιστοποιητικό ευγενείας μέσω ενός διάσημου κειμένου του: «…Δεν περιμένουμε από την καλοσύνη του χασάπη, του ζυθοπώλη και του φούρναρη το γεύμα μας, αλλά από τη μέριμνά τους για το συμφέρον τους. Δεν απευθυνόμαστε ποτέ στην ανθρωπιά τους, αλλά στον εγωισμό τους και δεν τους μιλάμε ποτέ για τις ανάγκες μας, αλλά για το κέρδος τους…»

Το οικοδόμημα είναι σαθρό, ήταν σαθρό από τη γέννησή του, από τότε που το λέγαμε ΕΟΚ. Ένα αγοραίο εγχείρημα ήταν. ‘Ένας οικονομικός «συνεταιρισμός» στο προσκήνιο, ένα κερδοσκοπικό deal στο παρασκήνιο: ένα συνονθύλευμα κρατών με διαφορετικές οικονομικές ποιότητες και ποσότητες, διαφορετικές γλώσσες, θρησκείες και πολιτισμούς, δίχως ίχνος πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής συνοχής. Απλά, να σμίξουμε τους… καπιταλισμούς μας! Γίνεται;

Θυμάμαι τις απονενοημένες απόπειρες κάποιων ρομαντικών Ευρωπαίων πολιτικών για ένα ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Και θυμάμαι με θλίψη εκείνο το στομφώδες και αφελές «χθες αποκτήσαμε μια καινούρια πατρίδα», του προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, μετά την παρουσίαση του δύσμοιρου «σχεδίου Ευρωπαϊκού Συντάγματος» (Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2003) από τον Ζισκάρ Ντ’ Εστέν…

«Μια καινούρια πατρίδα»! Πολιτειακά ανυπόστατη, με κατοχυρωμένη την ανισοτιμία, την δικτατορία των «μεγάλων» επί των «μικρών», με θεσμοθετημένο τον οικονομισμό, με την ασυδοσία των «αγορών» προστατευμένη, με θωρακισμένη την κερδοσκοπία. Με εκτυφλωτική, τώρα πια, για όσους διαθέτουν στοιχειώδη πολιτική ορατότητα, τη σαθρότητα του εγχειρήματος της «ευρωζώνης»…

Νίκος Τσαγκρής

2 Σεπτεμβρίου 2010

Λέξεις πνιγμένες στο παρόν


Δεν ξέρω, πια, αν έχει νόημα να γράφω. Οι λέξεις μου δεν σχηματίζονται επάνω στο χαρτί, δεν «γράφουν», λιώνουν σαν λαδομπογιές στο νέφτι.

Δεν έχω ιδέα πού οφείλεται αυτή η αναποδιά. Όσες φορές προσπάθησα να καταλάβω, μια κούραση όμοια με πλήξη με απέτρεπε. Αμέσως έστρεφα το βλέμμα στο παράθυρο να διαπιστώσω αν ο κόσμος, πράγματι, υπάρχει. Λες κι αν υπήρχε θα ’κανε τις λέξεις μου αλεξίσφαιρες.

Σπάνια υπήρχε. Κι όποτε υπήρξε ήταν κόσμος-άκοσμος, απόκοσμος. Αποκαθηλωμένος από την συνείδηση του σύμπαντος. Κι εντός του, η ανθρωπότητα άσκεφτη, ασυνείδητη, αδρανής…
Είναι η εικονική πραγματικότητα αυτή που βλέπω ή είμαι εγώ μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, μια εικόνα κείμενη στον χρόνο. Tί τρέχει, ξέχασα να ζω, να αισθάνομαι, να υπάρχω;

Ελπίζω όχι, ωστόσο ναι, ομολογώ πώς σπάνια έχω τη συνείδηση της κοσμικής ζωής, πως μόνο μέσα μου, στον εσωτερικό μου κόσμο ζω πραγματικά. Εκεί βρίσκω άφθονα σπαράγματα των στίχων της ψυχής. Και χρώματα να βάζω στα όνειρα και μουσικές για να χορεύει η φαντασία. Δεν θέλω να είμαι εδώ, στο πνιγηρό παρόν, θέλω να ζωγραφίσω τη ζωή με πινελιές ονείρων. Θέλω να γράψω κάτι τρυφερό, όμως αμέσως όταν ξεκινώ το ξανασκέφτομαι: Υπάρχει ελπίδα να συναντηθούν οι προτιμήσεις μας, η διάθεσή μου με τη διάθεσή σας; Κι αν όχι, δεν θα μείνω εκτός; Μοναχικός κι ανεπιθύμητος ανάμεσα σ’ ανθρώπους που αμύνονται μανιωδώς στην τρυφερότητα της φύσης, των ανθρώπων, της ζωής;

Όμως θα το ρισκάρω και θα γράψω κάτι τρυφερό. Τουλάχιστον, να προσπαθήσω, θέλω:

Καθόμαστε στη λίμνη, αργά τη νύχτα, με το φως του φεγγαριού. Σχεδόν απόλυτη σιωπή στην παραλία. Μόνο οι ψίθυροι των ελαχίστων παφλασμών έφταναν ως τ’ αυτιά μας. Αίφνης ακούστηκε ένας ήχος πιο ξεχωριστός. Σαν να ’πεφτε ένα βότσαλο έξω, στα ρηχά. Πήραμε το φακό και πήγαμε να δούμε τι συμβαίνει. Ήτανε δύο μικρές σουπιές, που ερωτευμένες έπαιζαν στο φως του φεγγαριού. Τότε ο Στέλιος πήρε την απόχη και με μια απλωτή τις μάζεψε και τις απέθεσε στα βότσαλα της παραλίας. Σε λίγο οι φτωχές σουπιές άρχισαν να ξεψυχούν ψεκάζοντας τριγύρω μικρές σταγόνες ασφυξίας. Ένιωσα αποστροφή και μια αφόρητη ντροπή. Σαν δήμιος μικρών ψαριών. Ο Στέλιος, το κατάλαβε, τις πήρε με το χέρι και τις έβαλε ξανά μες στο αλμυρό νερό. Ύστερα άρχισε να τις χαϊδεύει τρυφερά, μέχρι που αυτές ξαναζωντάνεψαν, αμόλησαν μελάνι και με απαλές κινήσεις χάθηκαν ανάμεσα στα πετραδάκια του καλοκαιριάτικου γιαλού…


Νίκος Τσαγκρής

25 Ιουλίου 2010

Δυστυχώς, Απολύθηκα!..


Παρασκευή, 23 Ιουλίου 2010

Σήμερα δεν θα γράψω το άρθρο μου για το Κυριακάτικο Έθνος. Πριν λίγες ώρες χτύπησε το τηλέφωνο. Ήταν ο αρχισυντάκτης, ένας συμπαθητικός δημοσιογράφος από εκείνους που, εμείς οι παλαιότεροι, αποκαλούμε «εργάτες του Τύπου». Με έκδηλο το τρακ στη φωνή του, ψέλλισε κάτι που είχα ήδη καταλάβει. Ότι είμαι στις μηνιαίες… οικονομίες της εφημερίδας: «Σιγά τις οικονομίες αλλά έτσι αποφάσισαν, να κόψουν τους συμβασιούχους συνεργάτες και, δυστυχώς, είσαι μέσα», απολογήθηκε. Σχεδόν τον παρηγόρησα, «εντάξει, δεν τρέχει τίποτα αγόρι μου, μην κάνεις έτσι», του είπα, και τον ευχαρίστησα που έκανε τον κόπο να με ενημερώσει.

Ψέματα; Οι περισσότεροι μαθαίνουν την απόλυσή τους από τον δικαστικό κλητήρα. Ενώ εγώ, δημοσιογράφος επώνυμος (!), προνομιούχος (!). Έτσι, και την προηγούμενη φορά – πριν έξι, περίπου, χρόνια – την έμαθα απ’ την εφημερίδα: την επόμενη μέρα, όταν είδα το καθημερινό μου χρονογράφημα να λείπει απ’ τη θέση του, στη δεύτερη σελίδα, μετά από δέκα ολόκληρα χρόνια.

Αλλά αυτή ήταν μια… πολιτική απόλυση: Διότι δεν συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις του διευθυντή της εποχής, να πούμε. Να απαλύνω τον πόνο που προκαλούσε στον Γιωργάκη το άρθρο μου, που εν τέλει κόπηκε, επειδή καυτηρίαζε τον αφελή μεν, απροκάλυπτα εκλογοθηρικό δε, εναγκαλισμό του με τους Μάνο και Ανδριανόπουλο. Και τον νεοφιλελευθερισμό τους: «Όταν ο σοσιαλισμός κι ο νεοφιλελευθερισμός δίνουν τα χέρια και γίνονται συντρόφια κι όταν οι «σοσιαλιστές» που εν ονόματι του σοσιαλισμού μας κυβερνούσαν δεν νιώθουν φρίκη μπρος σ’ αυτή την βάρβαρη επιμειξία, αυτό το τέρας που γεννιέται μέσα στο σπίτι τους το ίδιο, δεν αντιδρούν, δεν επαναστατούν (δεν έχουν λόγο ή τον πνίγουν μπρος στη λιγούρα τους για κυβερνητικές καρέκλες) τότε...
»Τότε η φρίκη που εκμηδενίζει τους σκεπτόμενους πολίτες είναι λιγότερο ευγενής και διαβρωτική, αγγίζει χώρους βαθύτερα νυχτερινούς: είναι η επιθυμία να μην έχουμε σκέψη, η επιθυμία να μην έχουμε υπάρξει ποτέ τίποτα, η συνειδητή πελπισία όλων των (πολιτικών) κυττάρων της ψυχής. Και η ξαφνική αίσθηση ότι είμαστε έγκλειστοι σε ένα κελί δίχως όρια..»…

Αλλά αυτή, είπαμε, ήταν μια πολιτική απόλυση. Η τωρινή όμως ήταν… οικονομική, στο πλαίσιο των μηνιαίων περικοπών της εφημερίδας. Στις οποίες, σύμφωνα με τον συμπαθή αρχισυντάκτη, «δυστυχώς ήμουν μέσα»…

- «Όχι», μου λένε φίλοι και συνάδελφοι, «πάλι για πολιτικούς λόγους… φαγώθηκες»! Εγώ, ωστόσο, δεν το πιστεύω. Γνωρίζω πολύ καλά την εκδοτική μιζέρια και ασχετοσύνη του Έθνους, την απόλυτη, σχεδόν, ελαφρότητα με την οποία λειτουργούν οι «μηχανισμοί». Ναι, μπορεί οι περικοπές να είναι… ποιοτικές υπό την έννοια ότι το χιλιάρικο που έπαιρνα για το αρθράκι ήταν μια σπάνια, για το Έθνος, ποιότητα!..
Όμως «Όχι», επιμένουν οι φίλοι και οι συνάδελφοι. «Είναι πολιτική η απόλυση». Ότι μετά τον Χαρβαλιά έβαλαν για διευθυντή ένα πασοκόσκυλο, λένε, κάποιον Μαχαίρα! Και εσύ, λένε, το ‘χεις παρακάνει. Όχι μόνο με τον Γιωργάκη αλλά με τους πολιτικούς, γενικώς!

Τέτοια λένε. Τι άλλο να πει κανείς;

Νίκος Τσαγκρής

15 Ιουλίου 2010

Αρκεί να δουλεύει το μαγαζί…


Υπερβάλλοντας, οι εφημερίδες της αντιπολίτευσης περιγράφουν ως «τρικυμία στο ΠΑΣΟΚ» την εικόνα που επικρατεί τις τελευταίες ημέρες στο κυβερνόν κόμμα. Με τις υπουργικές συγκρούσεις για το ασφαλιστικό και τα χρέη των νοσοκομείων, καθώς και τις διαφοροποιήσεις ορισμένων βουλευτών από την κυβερνητική προσήλωση στο μνημόνιο. Προσωπικά, αξιολογώ τις αντιδράσεις αυτές ως ανώφελες: τελευταίοι σπασμοί της ηττημένης από την οικονομία πολιτικής. Ή τελευταίες εκλάμψεις της δημοκρατίας στον θανάσιμο εναγκαλισμό της με τον καπιταλισμό…

Μια άλλη εκδοχή είναι ότι τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που, σπασμωδικά, αντιδρούν στην πλήρη παράδοση της δημοκρατίας στον καπιταλισμό – διότι περί αυτού πρόκειται – δεν εκφράζουν παρά το μεταμοντέρνο αντικαπιταλιστικό πάθος που περιγράφει ο Πασκάλ Μπρυκνέρ στην «Μιζέρια του Πλούτου»: πρόκειται για ένα ένθερμο πάθος, μια σχεδόν θρησκευτική μέθη, που αποτελεί τη μαύρη λειτουργία σε μια λατρεία στην οποία οι αντιδρώντες, πολιτικοί ή πολίτες, συμμετέχουν, έστω κι αν θέλουν να την ανατρέψουν.

Έτσι και οι «αντιδρώντες» του ΠΑΣΟΚ: είδαν τα ψέματα και την προπαγάνδα – τα δικά τους ψέματα, τη δική τους προπαγάνδα – για το υποτιθέμενο «αλάνθαστο» της «ελεύθερης αγοράς» να γκρεμίζονται σαν χάρτινοι πύργοι. Τώρα, μέσα στη βούληση τους να εξορκίσουν τους δαίμονες της αγοράς, φοράνε ακόμα τα στολίδια της ευσέβειας απέναντί της, έστω κι αν η ευσέβεια αυτή είναι αρνητική. Μπορεί το καπιταλιστικό είδωλο να ενθουσιάζει τους μεν και να προκαλεί το μένος των δε, όμως παραμένει είδωλο. Ένα… είδωλο παντρεμένο με τη γριά Δημοκρατία.

Πέρα από τα αστεία, ο υπεραιωνόβιος γάμος της δημοκρατίας με τον καπιταλισμό έχει εκφυλισθεί: η δημοκρατία αδυνατεί πια να επιβάλει στον καπιταλισμό την μέριμνα για το γενικό συμφέρον, το κοινωνικό κράτος. Δεν τον τιθασεύει, δεν τον συγκρατεί, δεν τον περιορίζει, τον αφήνει να κερδοσκοπεί ασύδοτος. Εν ονόματι της «δημοκρατίας της αγοράς». Αλλά, πάλι με τα λόγια του Πασκάλ Μπρυκνέρ, «η δημοκρατία της αγοράς επιφέρει τη διαφθορά της ίδιας της δημοκρατίας, επειδή τοποθετεί την έδρα της νομιμότητας στην επιχείρηση και όχι πια στο κοινοβούλιο». Και προωθεί, προσθέτουμε εμείς, έναν τύπο πολιτικού, τον πολιτικό – μέτοχο. Να φροντίζει μόνο για την ικανοποίηση των ορέξεών του εν ονόματι της αρχής: «δεν πάει να χαθεί ο κόσμος όλος, αρκεί να δουλεύει το μαγαζί»…


Νίκος Τσαγκρής





1 Ιουλίου 2010

Τρίτη και φαρμακερή!..


Είχα καμιά εικοσαριά, τουλάχιστον, χρόνια να πάω σε διαδήλωση. Για τον ίδιο, περίπου, λόγο που, εδώ και καμιά εικοσαριά, επίσης, χρόνια έχω να πάω σε θέατρο: το «έργο» είχε καταντήσει ανούσιο, στημένο, βαρετό. Και καλά, στο θέατρο θεατής είσαι, το πολύ-πολύ να βαρεθείς τους θεατρίνους. Αλλά, στη διαδήλωση, ο θεατρίνος είσαι εσύ. Και διατρέχεις τον κίνδυνο να βαρεθείς τον εαυτό σου…

Τελευταία φορά είχα πάει στα «Γιαννίτσεια», όπως λέγαμε στην παρέα την διαδήλωση κατά του νομοσχεδίου Γιαννίτση για το ασφαλιστικό˙ που ήταν μια απ’ τις μεγαλύτερες «εργατικές» διαδηλώσεις της μεταπολίτευσης και έκανε τους ρομαντικούς της Αριστεράς να αναθαρρήσουν ότι… «να ‘το, πετιέται απ’ την αρχή, το εργατικό κίνημα»˙ αλλά ο Σημίτης την είδε τη δουλειά, ότι θα χάσει το… μεροκάματο, το απέσυρε το νομοσχέδιο, και το… εργατικό κίνημα γύρισε σπίτι…

Λοιπόν, που λέτε, είχα να πάω σε διαδήλωση απ’ τα «Γιαννίτσεια», μέχρι που πριν τρία χρόνια πήγα στα Μαγγίνεια (έτσι ονομάσαμε, στην παρέα, την διαδήλωση κατά της υποτιθέμενης «μεταρρύθμισης Μαγγίνα» για το ασφαλιστικό). Μικρότερη διαδήλωση απ’ τη «Γιαννίτσεια» αυτή, αλλά το ίδιο δυναμική, το ίδιο οργισμένη. Την είδε, ασφαλώς, και ο Καραμανλής τη δουλειά, ότι θα χάσει το… μεροκάματο. Και την «παγωσε» τη μεταρρύθμιση. Μαζί και τον Μαγγίνα…

Θέλω να καταλήξω ότι είχα να πάω σε διαδήλωση από τα Μαγγίνεια μέχρι που άρχισα να συχνάζω στα Λοβέρδια˙ έτσι λέμε στην παρέα τις διαδηλώσεις ενάντια στο νομοσχέδιο Λοβέρδου, για το ασφαλιστικό. Προχτές, να πούμε, κατηφόρισα και πάλι στη Σταδίου και έπιασα μια καλή θέση στο κιγκλίδωμα του πεζοδρομίου δίπλα στους άλλους παρατηρητές. Τα μπλοκ των διαδηλωτών (ντουντούκα, κεντρικό πανό, εργαζόμενοι – ντουντούκα, κεντρικό πανό, εργαζόμενοι) σε μια αργή, σχεδόν πένθιμη, αλληλουχία βημάτων, εναλλάσσονταν ατελείωτα: άνθρωποι κουρασμένοι, καθημαγμένοι από το βάρος μιας εργασίας που μεταβάλλεται σε δουλεία, από το άγος βίων αβίωτων. Και το κράτος τη δουλειά του, να τους ραντίζει χημικά και δακρυγόνα…

Φοβάμαι πώς αυτή η φορά είναι η Τρίτη και φαρμακερή, πως το νομοσχέδιο θα περάσει: τούτοι εδώ ψαρωμένοι είναι, δεν βλέπουν μπροστά τους. Δεν την βλέπουν τη δουλειά, ότι θα μείνουν χωρίς… μεροκάματο. Έχουν, βλέπετε, και την κάλυψη της «τρόϊκας». Και ποντάρουν σ’ αυτήν!..
Νίκος Τσαγκρής

26 Ιουνίου 2010

Ανακύκλωση της ανεργίας

Εντελώς τυχαία, λόγω Μουντιάλ, μάθαμε ότι το μέσο ημερήσιο εισόδημα του Νοτιοαφρικανού εργαζόμενου είναι 7 ευρώ. Με τις νέες κυβερνητικές – τρόπος του λέγειν – ρυθμίσεις, το μέσο ημερήσιο εισόδημα κάθε νέου Έλληνα εργαζόμενου, θα είναι διπλάσιο. Και κάτι παραπάνω. Πόσο κάνει μια φραντζόλα ψωμί στην Ελλάδα και πόσο στη Νότια Αφρική; Κάντε τον λογαριασμό και θα βρείτε την διαφορά της αγοραστικής δύναμης μεταξύ Ελλήνων και... Ζουλού.

Ωστόσο, βασική προϋπόθεση για να γίνει αυτός ο… λογαριασμός είναι η τύχη που χρειάζεται κάθε νεαρός Έλληνας για να περάσει την πύλη της Λοβέρδιας αγοράς εργασίας˙ να μπει μέσα και, πολύ περισσότερο, να παραμείνει εντός. Αφού, η εφαρμογή των ρυθμίσεων για εύκολες απολύσεις με αστείες αποζημιώσεις, θα απογειώσουν τον, ήδη τραγικό, στις ηλικίες από 20 – 25, δείκτη ανεργίας. Πράγμα που ενδέχεται να καθορίζει ως κωλόφαρδους (στην κυριολεξία) τους ελληνόπαιδες που, εφεξής, θα βρίσκουν δουλειά σε συνθήκες Ζουλού: ημερήσιο εισόδημα 7 ευρώ…

Η ανεργία, το γνωρίζουμε όλοι, είναι αναπόφευκτο παρακολούθημα των μεγάλων οικονομικών κρίσεων. Την κρίση του 1929, ας πούμε, ακολούθησε μια άνευ προηγουμένου έξαρση ανεργίας: 12 εκατομμύρια άνεργοι στις ΗΠΑ, 10 εκατομμύρια στη Γερμανία, 3 στην Αγγλία, συνολικά πάνω από 30 εκατομμύρια εντελώς άνεργοι. Και πολλά εκατομμύρια εργάτες να υποαπασχολούνται, να δουλεύουν δέκα ή είκοσι ώρες τη βδομάδα.

Το εκπληκτικό είναι ότι οι αριθμοί της ανεργίας στη δικιά μας κρίση, την κρίση του 2007, είναι πανομοιότυποι με αυτούς της κρίσης του ’29: οι άνεργοι στις ΗΠΑ είναι πάλι γύρω στα 12 εκατομμύρια, ενώ το σύνολο των ανέργων στα 27 κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αγγίζει τα 23 εκατομμύρια. Συνολικά, όπως το ’29, πάνω από 30 εκατομμύρια άνεργοι. Και πολλά, όπως τότε, εκατομμύρια εργαζομένων, να υποαπασχολούνται σε συνθήκες Νότιας Αφρικής.

Αυτή η τραγική ομοιότητα, στην οποία εμείς οι Έλληνες πρωταγωνιστούμε, κάνει επίκαιρη την άποψη του Μάρξ ότι ο καπιταλισμός, «μη δίνοντας στον εργάτη παρά μόνο τα αυστηρώς απαραίτητα για τη ζωή, μειώνει την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων και αυξάνει την συχνότητα των κρίσεων. Με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός εφεδρικού στρατού φθηνών εργατικών χεριών». Σαν τον εφεδρικό στρατό φθηνών εργατικών χεριών Νεοελλήνων που δημιουργείται με τη φροντίδα της Λοβέρδιας αγοράς εργασίας, ας πούμε…

Νίκος Τσαγκρής

17 Ιουνίου 2010

Διαφθορά στο τετράγωνο


Άλλη μια εβδομάδα με φαρμακερές δόσεις ΔΝΤ και μπόλικη σάλτσα πολιτικής διαφθοράς μάρκας Siemens. Μ’ αυτή τη συνταγή, καθώς φαίνεται, θα… ξεκαλοκαιριάσουμε. Ύστερα θα ‘ρθει ο χειμώνας και, φοβάμαι, θα απομείνουμε με σκέτα τα μαντζούνια του ΔΝΤ. Χωρίς τη συνοδεία της σάλτσας διαφθοράς: να καταπίνουμε σκέτο φαρμάκι!..
Κρίμα, διότι διαθέτουμε τεράστια αποθέματα πολιτικής – και όχι μόνον – διαφθοράς. Με τα οποία θα μπορούσαμε (ως επικοινωνιακό σύστημα στην υπηρεσία του… συστήματος, μιλάω) να κολάσουμε, όχι μόνο περικοπές επιδομάτων και δώρων, αλλά τις οριστικές… διακοπές των μισθών και των συντάξεων, γενικώς. Το έχω ξαναγράψει, η διαφθορά είναι αγαπημένο θέμα. Ειδικά όταν εκδηλώνεται σε αντικρινές πολιτικές όχθες, όταν προσωποποιείται σε διακεκριμένους αντιπάλους. Τότε η αδρεναλίνη ανεβαίνει, η έξαψη κορυφώνεται, το κοινό παραλύει, ναρκώνεται.

Έτσι η διαφθορά ξαναγίνεται η γνώριμη-έξυπνη αμαρτία που φωλιάζει μέσα μας, έτοιμη να ξεμυτίσει στην πρώτη ευκαιρία: «μεταξύ μας, θα ήταν ηλίθιος αν δεν τα ‘παιρνε!..», είναι η φράση που ακουγόταν όλο και πιο συχνά, τα τελευταία χρόνια, στη μικρή μας χώρα. Τώρα ακούγεται ακόμα και από κορυφαίους πολιτικούς παράγοντες, ακόμα και για μιζαδόρους της πολιτικής τύπου Siemens. Είναι η φράση που τοποθετεί την κοινωνική ηθική στον πάτο των εθνικών μας, να πούμε, αρετών και την πολιτική ηθική κάτω απ’ τον πάτο των αντίστοιχων πολιτικών.

«Ποια ηθική;», μας σαρκάζει από τον άλλο κόσμο ο Ευγένιος Ιονέσκο: «Ονομάσατε ηθική τους κανόνες που διαπλάθει η κάθε κοινωνία για τον εαυτό της, κανόνες που καταστρέφονται, μαζί με την εκάστοτε κοινωνία, όταν η κοινωνία αυτή αποσυντίθεται». Αυτή είναι η αλήθεια μας και διασταυρώνεται με την εμβληματική, της πολιτικής διαφθοράς, ατάκα των καιρών μας: «Ηθικό είναι το νόμιμο»! Και ακόμα χειρότερα, αφού και το παράνομο ηθικό είναι για ορισμένους σύγχρονους πολιτικούς. Αρκεί να ονομάζεται… χορηγία!

Γενικότερα, η πολιτική, έτσι όπως ασκείται στους καιρούς μας, δεν είναι παρά μια δραματική, μια τραγική διασκέδαση, ένα εγκληματικό παιγνίδι με τη διαφθορά: «η πολιτική είναι νεκρή, αφού νεκρές είναι και οι ιδεολογίες και οι φιλοσοφίες από τις οποίες ισχυρίζεται πως κατάγεται». Η δε προσφορά συμπτωμάτων πολιτικής διαφθοράς, υπό τύπον «άρτου και θεάματος», προς τον καθημαγμένο, οικονομικά και πολιτικά, ελληνικό λαό, είναι πολιτική διαφθορά στο τετράγωνο.

Νίκος Τσαγκρής

3 Ιουνίου 2010

Ο Ερντογάν ως ακτιβιστής!


Εκπληκτική ήταν η αντίδραση του Ταγίπ Ερντογάν. «Είναι μια πράξη απάνθρωπης κρατικής τρομοκρατίας», είπε. Έτσι, κοφτά και καθαρά: μια πράξη κρατικής τρομοκρατίας! Λοιπόν, νομίζω πως είναι ο πρώτος πρωθυπουργός χώρας της μεταψυχροπολεμικής Δύσης που αναγνωρίζει –και καταγγέλλει– κρατική τρομοκρατία˙ και μάλιστα σε ένα κράτος-ταμπού για τη διπλωματία της Δύσης, ένα κράτος που ενώ, από συστάσεώς του, επιδίδεται σε αλλεπάλληλες πράξεις ωμής κρατικής βίας και τρομοκρατίας επί των ομόρων του –και όχι μόνο– χωρών και των λαών τους, τελεί υπό σκανδαλώδη ευρωαμερικανική ασυλία.

Εκπληκτική αντίδραση, υπό την έννοια ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός αντέδρασε σαν μέλος του «Στόλου της Ελευθερίας», σαν ακτιβιστής: «στο κοινό λεξιλόγιο ακτιβιστής ονομάζεται ο δεξιός που μοιράζει βόμβες για να εκτροχιάσει την ιστορία, ενώ ο αριστερός που μοιράζει τρικ καλής θελήσεως, ονομάζεται μαχητής», είναι η θεωρία του Γάλλου διανοούμενου (σουρεαλιστή ποιητή της παρέας του Μπρετόν, δημοσιογράφου, πολιτικού αναλυτή) Ζορζ Χανέϊν και, το πρώτο σκέλος της, ταιριάζει γάντι στον Ταγίπ Ερντογάν της περίστασης˙ το δεύτερο σκέλος ταιριάζει σε όλους τους άλλους πολιτικούς ηγέτες της Δύσης. Αφού, και σ’ αυτό το έγκλημα του ισραηλινού κράτους, αντέδρασαν «σαν αριστεροί μαχητές που μοιράζουν τρυκ καλής θελήσεως»…

Γνωρίζουμε φυσικά ότι η, δίκην ακτιβιστή, αντίδραση του Ερντογάν, πατούσε σε αλλότριους στόχους – στόχους στρατηγικούς, της χώρας του. Αλλά αυτό δεν μειώνει την πολιτική χρησιμότητα της εν λόγω αντίδρασης. Καθώς προέβαλε, διεθνώς, την αξία του ακτιβισμού και του ακτιβιστή. Τον οποίο οι πολλοί έβλεπαν σαν ένα είδος τυχοδιώκτη της πολιτικής, καμιά φορά έναν αλήτη, προφήτη και επαναστατημένο.

Ας ξεκαθαρίσουμε τώρα, ότι στη σημερινή πραγματικότητα, ο ακτιβισμός θα μπορούσε να έχει σχέση με τη δεξιά μόνο επειδή η αριστερά έχει μετατοπιστεί και έχει ενσωματωθεί σε οργανισμούς και θεσμούς που υποτίθεται ότι υπηρετούν τον άνθρωπο, ενώ δεν είναι –όλοι το γνωρίζουμε αλλά κανείς δεν το λέει– παρά μηχανισμοί καταπίεσης. Έτσι, καθώς το ψηφοδέλτιο έγινε η ελεημοσύνη της δημοκρατίας προς τον πολίτη, ο ακτιβισμός μπορεί να αποδίδει στο άτομο την ικανότητά του να τροποποιεί την πορεία των δημοσίων πραγμάτων: οι ακτιβιστές είναι οι εκπρόσωποι της πολιτικής αγρυπνίας σε έναν κόσμο όπου όποιος δεν κρατά το τιμόνι κοιμάται», όπως ευφυώς τους σκιτσάρει ο Ζορζ Χανέϊν.








Νίκος Τσαγκρής

21 Μαΐου 2010

Ο θάνατος του Αγησίλαου Β.

Στη «Δίκη» του Κάφκα ο Γιόζεφ Κ. γίνεται στόχος. Διώκεται, αλλά δεν ξέρει γιατί. Βέβαια υπερασπίζεται τον εαυτό του, αλλά χωρίς, και πάλι, να ξέρει γιατί. Συνεχίζει να ερωτεύεται, να τρώει ή να διαβάζει την εφημερίδα του. Κατόπιν δικάζεται. Η αίθουσα όμως του δικαστηρίου είναι σκοτεινή. Δεν καταλαβαίνει πολλά πράγματα. Υποθέτει μονάχα πως καταδικάστηκε, μάταια όμως αναρωτιέται για ποιο λόγο. Μετά από καιρό, δυο καλοντυμένοι και ευγενικοί κύριοι έρχονται να τον βρουν και τον παρακαλούν να τους ακολουθήσει. Με πολλές φιλοφρονήσεις, τον οδηγούν σε ένα απελπιστικό προάστιο, του βάζουν το κεφάλι πάνω σε μια πέτρα και τον σφάζουν. Προτού πεθάνει, ο καταδικασμένος λέει μονάχα: «σαν το σκυλί»…

Έτσι η κάπως έτσι, βίωσε ο καθηγητής Αγησίλαος Β. την οικονομική «σφαγή» που υπέστη με την εφαρμογή των μέτρων διόρθωσης των δημοσίων οικονομικών: «Έγινα στόχος των διαπραγματευτών της κυβέρνησης με το Δ.Ν.Τ. αλλά δεν ξέρω γιατί», μου γράφει. «Βέβαια, υπερασπίστηκα τον εαυτό μου – βγήκα στους δρόμους μαζί με τους συναδέλφους μου – αλλά χωρίς να ξέρω γιατί», συνεχίζει. «Κατόπιν, σε μια αίθουσα σκοτεινή, στο υπουργείο Οικονομικών, με δίκασαν. Μάταια όμως αναρωτιόμουν για ποιο λόγο. Μετά από καιρό, όταν πήγα να πληρωθώ, ο καλοντυμένος και ευγενικός κύριος του Ταμιευτηρίου με οδήγησε σε ένα απελπιστικό γραφείο και μου έδειξε το χαρτί της νέας μισθοδοσίας με τις περικοπές. Ένιωσα σαν να μου βάζουν το κεφάλι πάνω σε μια πέτρα και να με σφάζουν. Είπα μονάχα: ‘σαν το σκυλί’»…

Υπάρχει ελπίδα να ανατραπεί το απαισιόδοξο τέλος, η οριστική «σφαγή», ο οικονομικός θάνατος του Έλληνα μισθωτού Αγησίλαου Β.; Μόνο αν μπορεί να βλέπει τη ζωή σαν παράλογος ήρωας. Όπως ο Σίσυφος του Αλμπέρ Καμύ, την ώρα που διαρκεί η κατάβασή του από την κορυφή προς «αυτόν τον χαμηλό κόσμο»˙ απ’ όπου θα πρέπει να σπρώξει και πάλι την πέτρα στην κορυφή: «Αυτή η ώρα είναι η ώρα της συνείδησης. Σε κάθε μία απ’ τις στιγμές της, από τότε που αφήνει την κορυφή και κατευθύνεται σιγά – σιγά προς τις τρώγλες των θεών, είναι υπέροχος μέσα στη μοίρα του, πιο δυνατός από το βράχο του. Γιατί δεν υπάρχει μοίρα που να μη νικιέται με την περιφρόνηση»…


Νίκος Τσαγκρής

5 Μαΐου 2010

Οργή Λαού...


Τρελαίνομαι με τα αισιόδοξα άρθρα κάποιων καλόπαιδων της δημοσιογραφίας που βλέπουν, και καλά, διέξοδο στο βάθος του τούνελ. Κάποιων φωστήρων του επικοινωνιακού αριβισμού που, προσφέροντας τις καλές τους υπηρεσίες στα ευαγή ιδρύματα όπου απασχολούνται, εισπράττουν δέκα και είκοσι και τριάντα χιλιάρικα μηνιαίως˙ και αυτά, προφανώς, τους φωτίζουν, να βλέπουν διέξοδο! Μέσα στο απόλυτο, το απελπιστικό σκοτάδι, που τυλίγει την Ελλάδα, τους Έλληνες. Ειδικά τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους.

Βλέπουν διέξοδο! Ακριβώς την ώρα που η «σοσιαλιστική» κυβέρνηση, το «κράτος – πρόνοιας» του ΠΑΣΟΚ, έγινε μια τεράστια μηχανή που μας συντρίβει: «Το Κράτος, σοσιαλιστικό ή καπιταλιστικό, είναι ο θάνατος», έλεγε ο Ευγένιος Ιονέσκο. Κι αυτό το Κράτος – η Ελληνική κυβέρνηση, η Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Νομισματικό Ταμείο μαζί – το ευρωπαϊκό οικονομικό κράτος, εν τέλει, δεν θα υποκύψει εάν δεν εξεγερθούν οι αδικημένοι. Στην προκειμένη περίπτωση, όλοι οι Έλληνες εργαζόμενοι κι ακόμα περισσότερο οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι…

Αισιοδοξία; Ούτε μια μικρή χαραμάδα: «Αμφιβάλλω αν η έκκληση των πολιτικών για αλληλεγγύη προς την Ελλάδα θα αλλάξει το σλόγκαν «η Ελλάδα βρίσκεται στην κόκκινη λίστα» που κυριαρχεί σ’ εμάς», επισημαίνει στην «Le Monde» διοικητής Γαλλικής Τράπεζας. Και συμπληρώνει: «Δεν έχουμε το δικαίωμα να επενδύουμε ούτε πεντάλεπτο εκεί»!..

Την ίδια στιγμή ο διευθυντής των Γερμανικών Ταχυδρομικών Ταμιευτηρίων Χάινριχ Χάασις, αρνείται με κυνισμό τη συμμετοχή τους στη «διάσωση» της Ελλάδας: «Αυτό αφορά εκείνους που βοήθησαν την Ελλάδα με τη δημιουργική λογιστική και εκείνους που θέλησαν να κερδίσουν χρήματα κερδοσκοπώντας επί της χρεοκοπίας της Ελλάδας. Τα ταχυδρομικά ταμιευτήρια δεν ανήκουν σε καμία από τις δύο ομάδες» λέει.

Έχει άδικο; Μάλλον όχι, αλλά τι σημασία έχει; Εκείνοι οι Έλληνες που έκαναν τη δημιουργική λογιστική, εκείνοι οι Ευρωπαίοι που βοήθησαν τους Έλληνες να την κάνουν, εκείνοι οι Έλληνες που έφαγαν τα λεφτά και εκείνοι, Έλληνες και Ευρωπαίοι, που «θέλησαν να κερδίσουν χρήματα κερδοσκοπώντας επί της χρεοκοπίας της Ελλάδας», πίνουν τώρα, και θα συνεχίζουν να πίνουν, εις υγείαν των κορόιδων: Υμών των Ελλήνων εργαζομένων και δη των μισθωτών και συνταξιούχων.

Ποιός να τιμωρήσει τους κλέφτες και τους κερδοσκόπους; Ποιος να ανατρέψει το Ευρωκράτος της ανισότητας και της αδικίας; Ποιός να τραγουδήσει το τέλος της πολιτικής; Οι Έλληνες μισθωτοί και οι συνταξιούχοι; Αυτοί δεν έχουν πια ούτε μαντήλι να κλάψουν. Και ο Μαγιακόφσκι, αυτοκτόνησε νωρίς…


Νίκος Τσαγκρής



22 Απριλίου 2010

Σπρεντολαγνεία στο limit up!


Εσείς τι θα πάρετε; Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης ή Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Σας ερωτώ γιατί, τις τελευταίες μέρες, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης σημείωσε limit up στις πολιτικές αγορές, αντίστοιχο με το limit up που σημειώνουν τα spreads στις χρηματαγορές. Ενώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ερρίφθη στο πυρ το εξώτερο: Μακριά! Θα μας ξεσκίσουνε, θα μας πιούνε το αίμα, θα μας χτυπάνε κάτω σαν χταπόδια!..
Μάλιστα, μετά τις συνεχείς δημόσιες τοποθετήσεις των Σαμαρά και Τσίπρα κατά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου –κατά συνέπειαν υπέρ του Μηχανισμού Στήριξης– δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης είναι Νέα Δημοκρατία και… ΣΥΡΙΖΑ ενώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι ΠΑΣΟΚ!

Εντύπωση ανυπόστατη, αφού το ΠΑΣΟΚ (η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, εν πάση περιπτώσει) όχι μόνο υπέρ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου δεν είναι, αλλά ετοιμάζεται να πατήσει και το κουμπί για την ενεργοποίηση του Μηχανισμού Στήριξης. Στον οποίο Μηχανισμό Στήριξης συμμετέχει, κατά το ένα τρίτο, και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Πράγμα που σημαίνει ότι οι Σαμαράς και Τσίπρας, που είναι κατά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είναι και υπέρ αυτού! Κατά το ένα τρίτο! Το ίδιο, ακριβώς, ισχύει και για το ΠΑΣΟΚ!..

Μιλάμε για το απόλυτο μπέρδεμα – και σ’ αυτό συμβάλουν καταλυτικά οι οικονομολόγοι, πραγματικοί ή… φαντασιακοί. Δηλαδή όλοι μας, αφού όλοι, πτυχιούχοι του London School of Economics, της… ΑΣΟΕ ή του Γυμνασίου της γειτονιάς, οικονομολόγοι το παίζουμε. Κι ας μην είμαστε σε θέση να μοιράσουμε δυο γαϊδουριών άχυρα. Όπως, άλλωστε, και οι πραγματικοί οικονομολόγοι: «Οι οικονομολόγοι θα έπρεπε να υφίσταται συνεχείς ελέγχους εγκυρότητας. Αν προσπαθήσουμε να επαληθεύσουμε τις προβλέψεις τους, θα διαπιστώσουμε ότι δεν είναι εγκυρότερες από τις προβλέψεις της μετεωρολογικής υπηρεσίας ή του ωροσκοπίου», μας λέει ο Πασκάλ Μπρυκνέρ.

Πολιτικοί, δημοσιογράφοι, οικονομολόγοι, όλοι μας, συμβάλαμε στην ιεροποίηση των οικονομολόγων και της οικονομίας. Τώρα, στραμμένοι με θρησκευτική προσήλωση προς τους ναούς του χρήματος (είτε ονομάζονται Goldman Sachs, είτε «Μηχανισμοί Στήριξης» είτε «Νομισματικά Ταμεία») προσευχόμαστε για φθηνότερο χρήμα, φθηνότερα spreads: Τα spreads, μες στη χαοτική δραματουργία των πτώσεων και των ανόδων τους, έχουν γίνει οι φάροι της θείας Πρόνοιας. Όταν ο δείκτης ανεβαίνει ή κατεβαίνει, αυτό που παίζεται είναι η λύτρωση ή η καταδίκη μας…


Νίκος Τσαγκρής









28 Μαρτίου 2010

Μια ανυπόστατη "πατρίδα"


Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι σαθρό. Και αυτό δεν έχει να κάνει με τη φύση των Ελλήνων, των Γερμανών ή των Γάλλων, αλλά με τη φύση του ίδιου του οικοδομήματος, τη φιλοσοφία πάνω στην οποία θεμελιώθηκε: «Υπάρχουν ελάχιστοι πιο αθώοι τρόποι για να περνάει κανείς τον καιρό του πέρα από το να κερδίζει χρήματα»!...

Είναι η φιλοσοφία των πιονέρων των «αγορών», στην ουσία η φιλοσοφία της κερδοσκοπίας. Στην οποία ο Άνταμ Σμιθ απένειμε πιστοποιητικό ευγενείας μέσω ενός διάσημου κειμένου του: «…Δεν περιμένουμε από την καλοσύνη του χασάπη, του ζυθοπώλη και του φούρναρη το γεύμα μας, αλλά από τη μέριμνά τους για το συμφέρον τους. Δεν απευθυνόμαστε ποτέ στην ανθρωπιά τους, αλλά στον εγωισμό τους και δεν τους μιλάμε ποτέ για τις ανάγκες μας, αλλά για το κέρδος τους…»

Η Ελλάδα, στην ανάγκη της, έκανε το λάθος να απευθυνθεί στην καλοσύνη του Γάλλου χασάπη, του Γερμανού ζυθοπώλη, του Ιταλού φούρναρη: ζήτησε πολιτική στήριξη, αλληλεγγύη, ανθρωπιά, από το διευθυντήριο μιας κερδοσκοπικής εταιρίας – της οποίας είναι και μικρομέτοχος – της «Euro Group». Η οποία έχει ως βασική καταστατική αρχή (συνθήκη της Λισσαβόνας) την αρχή των πιονέρων του κέρδους, που λέγαμε: απαγορεύεται η πτώχευση. «Απαγορεύεται η διάσωση κάθε κράτους – μέλους που πτωχεύει»!..

Το οικοδόμημα ήταν σαθρό από τη γέννησή του, από τότε που το λέγαμε ΕΟΚ. Ένα αγοραίο εγχείρημα ήταν. ‘Ένας οικονομικός «συνεταιρισμός» στο προσκήνιο, ένα κερδοσκοπικό deal στο παρασκήνιο: ένα συνονθύλευμα κρατών με διαφορετικές οικονομικές ποιότητες και ποσότητες, διαφορετικές γλώσσες, θρησκείες και πολιτισμούς, δίχως ίχνος πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής συνοχής. Απλά, να σμίξουμε τους… καπιταλισμούς μας! Γίνεται;

Θυμάμαι τις απονενοημένες απόπειρες κάποιων ρομαντικών Ευρωπαίων πολιτικών για ένα ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Και θυμάμαι με θλίψη εκείνο το στομφώδες και αφελές «χθες αποκτήσαμε μια καινούρια πατρίδα», του προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, μετά την παρουσίαση του δύσμοιρου «σχεδίου Ευρωπαϊκού Συντάγματος» (Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2003) από τον Ζισκάρ Ντ’ Εστέν…

«Μια καινούρια πατρίδα»! Πολιτειακά ανυπόστατη, με κατοχυρωμένη την ανισοτιμία, την δικτατορία των «μεγάλων» επί των «μικρών», με θεσμοθετημένο τον οικονομισμό, με την ασυδοσία των «αγορών» προστατευμένη, με θωρακισμένη την κερδοσκοπία. Με εκτυφλωτική, τώρα πια, για όσους διαθέτουν στοιχειώδη πολιτική ορατότητα, τη σαθρότητα του εγχειρήματος της «ευρωζώνης»…


Νίκος Τσαγκρής

22 Μαρτίου 2010

Η ευρωζώνη μας στενεύει


Η κρίση μπήκε στα σπίτια μας, στα σπίτια των μισθωτών και των συνταξιούχων. Και κάποιων μικρομεσαίων που πτώχευσαν ή πτωχεύουν. Που το ‘κλεισαν ή το κλείνουν το μαγαζί. Καταλαβαίνετε, μιλάω για την κρίση που τόσο καιρό κατονομάζαμε ως «πραγματική κρίση» και δεν την είχαμε γνωρίσει προσωπικά. Τώρα μπήκε στα σπίτια μας. Μας συστήθηκε, μας άγγιξε, αρχίσαμε ήδη να τη σεβόμαστε: «Λέω, φέτος, να μην πάμε στο χωριό το Πάσχα. Είναι πολλά τα έξοδα, δεν μας παίρνει…»

Η κρίση εισέβαλε στα σπίτια της «μεγάλης μεσαίας τάξης», τα σπίτια που, μέχρι σήμερα, συγκέντρωναν οικογενειακό εισόδημα από δυόμισι ως πέντε χιλιάρικα το μήνα. Εισόδημα που, οσονούπω, άμεσα ή έμμεσα, μειώνεται κατά 15 έως 25% και βάλε! Προς χάριν της ευρωζώνης και εκείνων που την εφεύραν και τη… φοράνε. Και τη βγάζουν και, υπό τύπον μαστιγίου, την κραδαίνουν στις πλάτες μας.

Ωστόσο, το «στένεμα» είναι περισσότερο ψυχολογικό παρά πραγματικό, είναι ο φόβος μπροστά σε μια απειλή που έρχεται απ’ το ευρωπαϊκό μας μέλλον και μας γυρίζει πίσω, στο ελληνικό μας παρελθόν. Τη μιζέρια της φτώχειας: γερμανική κατοχή – ταπείνωση – πείνα – θάνατος. Είναι τυχαίο, άραγε, το γεγονός ότι η Γερμανία πρωτοστατεί και σ’ αυτή τη νέα απειλή που «έρχεται απ’ το μέλλον»; Και είναι άστοχοι εκείνοι οι Έλληνες που μιλούν ξανά για Γερμανική «κατοχή»;

Εμείς οι παλαιότεροι δεν τη φοβόμαστε τη φτώχεια. Την έχουμε γνωρίσει από πολύ κοντά. Έχουμε μεγαλώσει, αξιοπρεπώς, μαζί της, καίγοντας στη δουλειά και στα τραγούδια τη μιζέρια της. Ή, πιο καλά, πετώντας την κατάμουτρα στον Πλούτο, όπου ανήκει. Αλλοίμονο στους νέους που, μεγαλωμένοι σε μια εποχή πανωλεθρίας των ιδεών, απέμειναν να κολυμπούν στα αναβράζοντα νερά του εγωιστικού υπολογισμού: «Να περνάμε καλά»! Να περνούν καλά ως φιλόπονα χάμστερ, περιορισμένα στο ρόλο του παραγωγού – καταναλωτή.

Όχι! Κάποτε πρέπει να αποσπαστούμε απ’ τη λατρεία της αγοράς. Καλύτερα φτωχοί και ελεύθεροι Έλληνες παρά «Ευρωπαίοι» – δεσμώτες των τοκογλύφων των «αγορών» και των πολιτικών τοποτηρητών τους. Των Γερμανών κερδοσκόπων, αν θέλετε, και των άλλων εταίρων τους. Στην κερδοσκοπία. Και των δικών μας, βέβαια, πασών των κυβερνήσεων, από καταβολής Σημίτη. Από καταβολής της εισόδου μας στην ΟΝΕ, θέλω να πω, κούφια η ώρα…

Νίκος Τσαγκρής

13 Μαρτίου 2010

Κερδοσκοπία... λάϊτ


Θαύμα! Θαύμα! Γαλανόλευκος θρίαμβος, μιλάμε, κατά της κερδοσκοπίας! Γιατί δεν πείσαμε μόνο τους Ευρωπαίους εταίρους μας, την Άγκελα Μέρκελ και τον Νικολά Σαρκοζί, αλλά και τον Αμερικανό πρόεδρο αυτοπροσώπως. Το είπε ο δικός μας αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον Μπαράκ Ομπάμα: ο πρόεδρος «ενδιαφέρθηκε για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας»! Και «δέχτηκε να θέσει το θέμα των κερδοσκόπων στους G20»!..

Θαύμα! Υπ’ αυτές τις συνθήκες ο Έλληνας πρωθυπουργός δικαιούται, υποθέτω, να δηλώνει ότι εξέλαβε τη «θετική ανταπόκριση της Ευρωζώνης, αλλά και των ΗΠΑ, στην αντιμετώπιση των κερδοσκόπων ως καθαρή υποστήριξη της προσπάθειάς μας στην οικονομία…»! Πολύ περισσότερο που η εν λόγω δήλωση στηρίχθηκε, στο καπάκι, από τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο, με ιδέες για την αποτροπή της κερδοσκοπίας των αγορών: «η Επιτροπή θα εξετάσει την απαγόρευση πώλησης επενδυτικών προϊόντων, τα οποία οι πωλητές δεν διαθέτουν»!

Τι είπατε; Δεν καταλάβατε τίποτα; Ούτε κι εγώ, ωστόσο το έψαξα και σας το εξηγώ, τρόπος του λέγειν: ο κ. Μπαρόζο εννοεί ότι η Κομισιόν θα πάρει την εξαιρετικά τολμηρή, απέναντι στις αγορές, πρωτοβουλία, να εξετάσει το κατά πόσο είναι θεμιτό να απαγορεύσει τις καθαρά κερδοσκοπικές πωλήσεις «γυμνών» CDS από ομόλογα του Δημοσίου». Αξιών του Δημοσίου, δηλαδή, που δεν συνοδεύονται από τα αντίστοιχα «χαρτιά»!

Σωθήκαμε! Αλλά ακόμα κι αν η… γενναία αυτή πρωτοβουλία της Κομισιόν δεν αρκεί για να μας σώσει υπάρχει εναλλακτική: «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», λέει ο καλός κύριος Μπαρόζο, «εργάζεται εντατικά για τον σχεδιασμό ενός μηχανισμού εκτάκτων αναγκών». Ο μηχανισμός αυτός «θα δρα υπό αυστηρές προϋποθέσεις και θα είναι συμβατός με τις διατάξεις που περιλαμβάνονται στη Συνθήκη της Λισαβόνας και απαγορεύουν την οικονομική διάσωση ενός κράτους-μέλους»!

Τι λέτε; Τι μπορεί να είναι ένας «μηχανισμός» που, …σε πείσμα της απαγόρευσης διάσωσής μας από τη Συνθήκη της Λισαβόνας, στήνεται για να μας σώσει; Ένα κονσόρτσιουμ ευρωπαϊκών τραπεζών, λένε οι πρώτες πληροφορίες. Ένας κερδοσκοπικός μηχανισμός στη θέση των κερδοσκοπικών μηχανισμών, δηλαδή. Που θα κερδοσκοπεί επί της Ελλάδας και επί παντός πτωχευμένου κράτους-μέλους με… ευνοϊκότερους (4,5 με 5%) κερδοσκοπικούς όρους!

Θαύμα! Υπ’ αυτές τις συνθήκες ο Έλληνας πρωθυπουργός δικαιούται, υποθέτω, να δηλώνει ότι οι θυσίες των Ελλήνων πιάνουν τόπο!..

Νίκος Τσαγκρής

20 Φεβρουαρίου 2010

Βασικά ένστικτα… Βρυξελών


Καθώς η κρίση ξέφτισε την κουρτίνα που χώριζε τους Έλληνες πολίτες από τα παρασκήνια των Βρυξελών, αποκαλύφθηκε το σκοτεινό τοπίο των μηχανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα τοπίο αισθηματικής ξηρασίας όπου ευδοκιμούν τα βασικά ένστικτα του οικονομισμού: ο πολιτικός κυνισμός, ο μεσσιανισμός των αγορών, η αλαζονεία του πλούτου.

Ο ευρωπαϊκός νεοφιλελευθερισμός αυτοπροσώπως, ταυτοποιημένος σε πρόσωπα και μηχανισμούς: Αλμούνια – Kομισιόν – Zαν Κλοντ Γιούνγκερ – Εurogroup – Zαν Κλοντ Τρισέ – Eυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα… Να έχουν καταλύσει την εθνική μας ανεξαρτησία. Να υποκαθιστούν την ελληνική κυβέρνηση ως κυβέρνηση Κατοχής. Να μας απειλούν καθημερινά με μέτρα πάνω στα μέτρα, προκαλώντας σε άλλους φόβο, σε άλλους μίσος και σε άλλους ιερή αγανάκτηση…

Οικονομικός νεοφιλελευθερισμός! Εδώ συμβαίνουν πράγματα περίεργα, πράγματα σχεδόν μεταφυσικά, για τα οποία μας προειδοποιούσε ο μέγας οικονομοσκόπος Τζωρτζ Σόρος, τον καιρό της κερδοσκοπικής του φάσης: «Οι αγορές ψηφίζουν κάθε μέρα και τιμωρούν τα αλαζονικά κράτη»! Και η Ελλάδα είναι κράτος αλαζονικό, παραπλανά τις αγορές, δανείζεται με χαμηλά spread, γλεντοκοπά και τρωγοπίνει εις υγείαν των ευρωκορόιδων!..

Είμαι πεπεισμένος ότι οι αξιωματούχοι των ευρωμηχανισμών, οι Αλμούνια, Γιούνγκερ, Όλι Ρεν, Τρισέ και οι λοιποί τεχνικοί του συστήματος, εμφορούνται από τον ψυχισμό των φανατικών νεοφιλελεύθερων του Πασκάλ Μπρικνέρ: αρνούνται να βγουν από τον κύκλο, τον οικονομικό χώρο, όπου τους είχε κλείσει η μάχη ενάντια στον μπολσεβικισμό και, ορφανοί από εκείνον τον μεγάλο εχθρό, βλέπουν στον αγώνα ενάντια στη σοσιαλδημοκρατία και τον κρατισμό τη συνέχεια του χθεσινού πολέμου ενάντια στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας…

Έτσι κηρύσσουν παρωχημένο τον –εκάστοτε– φόρο εισοδήματος, αρχαϊκή τη μισθωτή εργασία, προκατακλυσμιαίο τον δέκατο τρίτο μισθό και ασύδοτο τον δέκατο τέταρτο, ανθυγιεινή την πρόωρη σύνταξη, ανόητο το συνδικάτο και ανάρμοστο τον συνδικαλισμό, ανυπόστατα τα επιδόματα ανθυγιεινής εργασίας, γελοία ακόμα και την ιδέα μιας κοινωνικής ασφάλισης ή μιας δημόσιας υπηρεσίας.

Για τους πιο εξημμένους, αρκεί να προστεθεί σε κάθε πρόβλημα ο πληθυντικός «αγορές» και τα πάντα λύνονται. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, να πούμε, προέτρεψε τον Γιώργο Παπανδρέου να… φτύσει τις ευρωπαϊκές αγορές και να ζητήσει βοήθεια από απo τις άλλες! Tο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή την Παγκόσμια Τράπεζα! Μακάρι να το ‘κανε, έτσι, για σπάσιμο! Να μπορούμε, έστω για πλάκα, να δηλώνουμε εθνικά ανεξάρτητοι!..

Νίκος Τσαγκρής

25 Ιανουαρίου 2010

Ο κόσμος θα γίνει εικόνα...


Μέρες που μοιάζουν σαν άσκηση στην πλήξη. Σαν ένα μηνιαίο ταξίδι στο πουθενά, στο τίποτα, σαν αυτά που είδα, άκουσα, έμαθα να τα 'χω ξαναδεί και ξανακούσει και ξαναμάθει: αυτό που με κρατούσε ζωντανό, να ξυπνάω τo πρωί, να πίνω τον καφέ μου, να πηγαίνω στο γραφείο και να σχολιάζω πράγματα που έχω ξαναδεί, ξανακούσει, ξαναμάθει, είναι η κρυφή γοητεία της πλήξης να σχολιάζεις πράγματα που έχεις ξαναδεί, ξανακούσει, ξανασχολιάσει...

Μια καλύτερη εξήγηση μου έδωσε ο άγνωστος φίλος μου Φερνάντο Πεσόα: Είναι «η ανία που προκαλεί το ακατάπαυστο νέο, η πλήξη του να ανακαλύπτεις, κάτω από την απατηλή διαφορά των πραγμάτων και των ιδεών, την αιώνια ταύτιση όλων με όλα, την απόλυτη ομοιότητα ανάμεσα στο τζαμί, τον αρχαίο ναό και την εκκλησία, την εξομοίωση ανάμεσα στην καλύβα και στο παλάτι, την κοινή οργανική δομή στο κορμί του βαρύτιμα ντυμένου βασιλιά και του γυμνού ιθαγενή, τη διηνεκή σύμπτωση της ζωής με τον εαυτό της, την ισοπέδωση όλων όσων ζούμε», βλέπουμε, ακούμε, μαθαίνουμε...

Τις μέρες αυτές τα νέα είναι ακατάπαυστα, μα οι διαφορές τους με τα προηγούμενα ανύπαρκτες: τα παγκόσμια πράγματα παραμένουν ίδια με τα προηγούμενα, κατά και μετά τη σύνοδο των πολιτικών ηγετών για το κλίμα. Τα οικονομικά πράγματα παραμένουν ασταθή και μετά την κατάθεση του νέου συμφώνου σταθερότητας. Οι τρομοκρατικές ενέργειες συνεχίζονται πανομοιότυπες με τις προηγούμενες, το ίδιο και οι πολιτικές δηλώσεις αποτροπιασμού που τις ακολουθούν. Ολοκληρώνονται κάποιες προ ημερησίας διατάξεως συζητήσεις στη Βουλή ο χαρακτήρας των οποίων είναι όμοιος με τον χαρακτήρα όλων των προηγουμένων προ ημερησίας διατάξεως συζητήσεων στη Βουλή. Κατεγράφησαν επίσης, ένα ακόμα ιατρικό λάθος που κόστισε μια ακόμα ανθρώπινη ζωή, μια ακόμα εξαγγελία εξυγίανσης τού ποδοσφαίρου, νέες φήμες για ηχηρές μεταγραφές ποδοσφαιριστών, μια ακόμα συγχώνευση εταιρειών που «θα συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, θα προσφέρει νέες θέσεις εργασίας και θα...»…

Επαναλήψεις. Η ανία που προκαλεί το ακατάπαυστο νέο, η πλήξη του να ανακαλύπτεις, κάτω από την απατηλή διαφορά των πραγμάτων και των ιδεών, την αιώνια ταύτιση όλων με όλα, η διηνεκής σύμπτωση της ζωής με τον εαυτό της, η ισοπέδωση όλων όσων βλέπουμε, ακούμε, μαθαίνουμε, όλων όσων ζούμε. Η πολιτική απομόνωση. To έλλειμμα πολιτικής συμμετοχής. Η μεταβολή της συλλογικότητας σε είδος υπό εξαφάνιση. Η ολοκλήρωση της παγκόσμιας κοινωνίας των ατόμων. Η ολοκλήρωση της εποχής της εικόνας.

Ίσως επαληθεύεται ήδη η προφητεία του Γιώργου Χειμωνά στους «Χτίστες»: Ο κόσμος θα γίνει εικόνα / αυτή θα είναι η τελευταία ζωή των ανθρώπων / να τους σκεπάσει μια εικόνα…

Νίκος Τσαγκρής

7 Ιανουαρίου 2010

Στο… ζυγό της Κομισιόν


«Θα προτιμούσα να βρισκόμουν κάτω απ’ το ζυγό του Κόκκινου Στρατού παρά να πρέπει να τρώω χάμπουργκερ» έλεγε ο θεωρητικός του μεταμοντέρνου εθνικισμού Αλαίν Ντε Μπενουά, για να τονίσει την απέχθειά του στον μεταψυχροπολεμικό αμερικανικό ηγεμονισμό˙ τον ολοκληρωτικό καπιταλισμό με το «άνοιγμα των συνόρων», την «παγκοσμιοποίηση», την «οικονομία της αγοράς».

Λίγο αργότερα, επί της προεδρίας Μπους, ο αντιαμερικανισμός των Ευρωπαίων εθνικιστών άγγιξε και, σε πολλές περιπτώσεις, ξεπέρασε ακόμα και τον παραδοσιακό αντιαμερικανισμό των κομμουνιστών. Μέχρι που φτάσαμε στην οικονομική κρίση και καταντήσαμε – ποιοι, εμείς οι Έλληνες, που διδάξαμε αντιαμερικανισμό – να τρώμε μόνο… χάμπουργκερ. Άντε, και σουβλάκια, όταν θέλουμε να διαφοροποιηθούμε ιδεολογικά (είτε ως κομμουνιστές είτε ως… απλοί αριστεροί) από τους μεταμοντέρνους εθνικιστές…

Κανένα πρόβλημα. Προσωπικά, παραφράζοντας τη ρήση του Αλέν Ντε Μπενουά, είμαι έτοιμος να δηλώσω ότι θα προτιμούσα να τρώω μια ζωή… σουβλάκια παρά να βρίσκομαι (μια ζωή, επίσης) κάτω από τον ζυγό της Κομισιόν. Ο οποίος ζυγός μάς πέφτει πιο βαρύς, ειδικά σ’ εμάς τους μισθωτούς και συνταξιούχους, απ’ ότι ο ζυγός του Κόκκινου Στρατού στον Αλαίν Ντε Μπενουά και τους ομοϊδεάτες του.

Από την άλλη, ο «ζυγός της Κομισιόν» δεν είναι παρά ο ζυγός του καπιταλισμού με τον οποίο οικειοθελώς δεθήκαμε, τον αγαπήσαμε και συνεχίζουμε να τον αγαπάμε και να τον δοξάζουμε καθημερινά, είτε είμαστε δεξιοί είτε αριστεροί, είτε κομμουνιστές είτε εθνικιστές, ακόμα και αναρχικοί. Αίφνης την Τρίτη, παραμονή των Φώτων, μέρα κλεφτής αργίας και οικονομικής ένδειας, υποτίθεται, ένα από τα άντρα του καπιταλιστικού life style στην λεωφόρο Κηφισίας, το επονομαζόμενο και Golden Hall, ήταν φίσκα από… δεξιούς, αριστερούς, κομμουνιστές, εθνικιστές, ακόμα και αναρχικούς πατριώτες μας. Που δόξαζαν τον καπιταλισμό απολαμβάνοντας τα αγαθά του…

Θέλω να πω ότι ζούμε σε ένα λαβύρινθο πολιτικών, ιδεολογικών, πολιτιστικών και αισθητικών αντιφάσεων: δηλώνουμε σοσιαλιστές αλλά ανάβουμε κεριά πίστης στους αρχιερείς του καπιταλισμού, τους τεχνοκράτες της Κομισιόν. Προκειμένου να διασφαλίσουμε τον καπιταλισμό που μας βολεύει υπηρετούμε τους καπιταλιστές που μας… βολεύουν. Εν τέλει, μόνο οι καπιταλιστές δεν πιστεύουν στον καπιταλισμό. Όπως λέει ο Μάικλ Μουρ, πιστεύουν στο σοσιαλισμό για τους πλούσιους: θέλουν να είναι σίγουροι ότι η κυβέρνηση θα μεριμνά μόνο γι’ αυτούς δίχως οι άλλοι να το αντιλαμβάνονται.

Νίκος Τσαγκρής